Britaniýaly alymlar robotlaryň kömegi bilen Arktikany gaýtadan doňdurmak isleýär

  • 24.06.2025 12:40
  • 7k+

Britaniýanyň ARIA hökümet agentligi suwasty robotlaryň kömegi bilen Arktikanyň buz örtüginiň galyňlygyny saklamak we artdyrmak mümkinçiliklerini öwrenmek üçin 10 mln funt sterling (takmynan, $13,4 mln) bölüp berdi diýip, The Times habar berýär.

Taslama Kembrij uniwersitetinden doktor Şon Fisjerald ýolbaşçylyk edýär.
Geçen ýyl topar eýýäm synag geçirdi: buzuň üstünden gar gatlagy aýryldy, deşik burawlandy we nasos arkaly deňiz suwy çekilip, yzyna goýberildi. Şeýlelikde, buzuň üstünde 25 sm töweregi we astynda ýene şonça buz gatlagy emele geldi.

“Bu umytlandyryjy netijeler, ýöne kesgitli däl. Bize has ýokary hilli maglumatlar gerek” – diýip, Fisjerald aýtdy.

Alnan serişdeler kompýuter modellerini döretmäge, Wiktoriýa adasyndaky (Kanada) Kembrij-Beý sebitinde üç gyşda geçiriljek barlaghana we meýdan synaglaryna gönükdiriler. Şeýle-de, ylmy gözlegçiler ekologiýa töwekgelçiliklerine, tejribäniň ýabany tebigata zyýan ýetirip ýa-da mikroblary “boşadyp” bilmegine baha berer.
Eger taslama netijeli bolsa, alymlar buzy burawlamak we suwy ýüzüne çykarmak üçin 500 müň sany arzan robot ulanmagy meýilleşdirýär. Bu ýylda, takmynan, 10 mlrd dollara düşer.
Fisjerald bu pikiriň jedellidigini boýun alýar. Tankytçylar şeýle tehnologiýalaryň syýasatçylara zyňyndylary azaltmagy haýallatmaga bahana bolup biljekdigini duýdurýar. Pariž şertnamasyna görä, ýurtlar ýylamany 1,5-2°C derejede saklamaly.
Ozal klimatologlar eýýäm 2027-nji ýyla çenli Arktikada ilkinji gezek buzlugyň ýitmek hadysasynyň bolup biljekdigini çaklady. 


27.10.2025 16:42
5.5k+

Türkmenistanly okuwçylar Panamada geçiriljek «Robotlaryň olimpiadasyna» ugradylar

Türkmen mekdep okuwçylary robototehnika boýunça halkara derejeli abraýly bäsleşik hasaplanýan "First Global Challenge 2025" ýaryşyna gatnaşarlar. «Robotlaryň Olimpiadasy» diýlip hem atlandyrylýan bu ýaryş 29-njy oktýabrdan 1-nji noýabra çenli Panamada geçirilip, dünýäniň 190 döwletinden gatnaşyjylary bir ýere jemlär...

27.10.2025 00:07
3.9k+

Ylmy barlaglaryñ netijesi: Tokaýlar bagtly bolmaga we durmuşdan kanagatlanmaga täsir edýär

Soňky ýyllarda dünýäniň iň bagtly ýurtlarynyň sanawynda Finlýandiýa yzygiderli birinji orunda durýar. Şol bir wagtda ol Ýewropanyň iň tokaýly ýurtlarynyň biridir. Bu ýagdaý halkara alymlaryň ünsüni özüne çekdi — olar finleriň gündelik durmuşynda tokaýlaryň bagt duýgusyna gönüden-göni täsir edýändigini anykladylar...

25.10.2025 15:42
5.9k+

Gara tomzaklar maslyk bilen iýmitlenmekligi 37 million ýyl ozal özleşdiripdir

Takmynan, 37 million ýyl ozal Argentinanyň Patagon peslikleri giň otluklar bilen örtülen bolup, bu ýer gylyç dişli torbalylaryň, äpet guşlaryň hem-de tapirlere we atlara meňzeş uly ot iýiji haýwanlaryň ýaşaýan mekany bolupdyr...

25.10.2025 14:32
2.2k+

«Sanly çözgüt–2025» bäsleşiginiň saýlama tapgyry başlandy

Türkmenistanyň Aragatnaşyk ministrliginde IT-tehnologiýalaryny, emeli aňy we robot tehnikasyny ösdürmäge gönükdirilen innowasion bäsleşik — «Sanly çözgüt–2025» boýunça saýlama tapgyry geçirilýär. Bäsleşik ýedi ugurda geçiriler: emeli aň robot tehnika we awtomatlaşdyrma «akylly» oba hojalyk tehnologiýalary akylly şäher konsepsiýalary sanly lukmançylyk elektron bilim hyzmatlar ulgamynyň sanlylaşdyrylmagy ...