10 müň ýyllyk ýalňyşlyk düzedildi. Adamlar Demirgazyk Amerika ozal pikir edilişinden has ir göçüp barypdyrlar

  • 23.06.2025 13:30
  • 12k+

Arizona uniwersitetiniň alymlary ilkinji adamlaryň Demirgazyk Amerikada, takmynan, 23 müň ýyl ozal, ýagny ylmy jemgyýetiň pikir edişinden takmynan 10 müň ýyl öň peýda bolandygyny subut etdiler diýip, BBC ýazýar.

Science Advances  žurnalynda çap edilen barlagyň netijeleri Nýu-Meksiko ştatynyň Waýt-Send milli seýilgähinde adam yzlarynyň bardygy baradaky 2021-nji ýylyň  haýran galdyryjy barlagynyň netijelerini tassyklaýar. Gadymy palçyk çökündilerindäki bu yzlar radiouglerod  usuly bilen anyklanyp, 21 000 – 23 000 ýyl ozal döräpdir diýen netijä gelindi.
Öňki barlagyň netijelerine  köp tankytçylar şübhelenipdi, olar radiouglerod usuly bilen senelemek üçin tozan zerrejiginiň we tohumyň ulanylmagy gaty ýoýlan netijäni berip biljekdigini tassyklaýardylar. Täze barlag iň gadymy palçygyň ýaşyna baha bermeklige daýanýar we şuňa meňzeş netijäni görkezýär.
Geologiýa we arheologiýa professory Wans Hollida "Bu geň galdyryjy bir bitewi maglumatlar toplumy. Käte bu hemme faktlary ret etmek kyn" -diýip, geologiýa we arheologiýa boýunça professor Wens Hollideý belledi.
Ýalňyşlykdan gaça durmak üçin üç sany laboratoriýada üç dürli material derňelip, olar biri-birinden garaşsyz  55 birmeňzeş netijäni berdi.

"Bu, elbetde, nazaryýetde bolup biler. Ýöne beýle tötänlik ähtimallygy şeýle bir az welin, amalyýetde bu mümkin däl" – diýip, Hollideý sözüniň üstüni ýetirdi.

Tankytçylar yzlaryň golaýynda hiç hili artefaktlaryň ýa-da şäherçeleriň tapylmandygyny belleýärler, ýöne alymlar muny adamlaryň bu sebitden az salymlyk düşläp geçen bolmagynyň mümkindigini düşündirýärler.

"Bu yzlaryň käbiri birnäçe sekundyň içinde goýlup bilner" -diýip, Hollideý düşündirdi.

Ondan öň Klowis medeniýeti has irki hasaplanýardy we onuň wekilleri 13 000 ýyl ozal Amerika gelendir öýdülýärdi. Emma täze açyş bu aýyplamany puja çykardy. Indi Waýt-Send Amerikada adamzadyň barlygynyň resmi taýdan iň gadymy subutnamasy hasaplanýar.


şu gün 14:28
73

Turşudan süýjä: Hytaýda kömürturşy gazyny şekere öwürmegi öwrendiler

Hytaýyň Ylymlar akademiýasynyň Týanszin senagat biotehnologiýa institutynyň alymlary kömürturşy gazyny çylşyrymly uglewodlara netijeli öwürmegiň usulyny işläp taýýarladylar. CO₂-ni üýtgetmegiň netijesinde olara fruktoza, glýukoza, amiloza, amilopektin we azyk hem himiki senagatda ulanmak üçin ýaramly bolan beýleki birleşmeleri almak başardýar...

düýn 06:27
4.3k+

Hytaýda arynyň beýnisini dolandyrmagy öwrendiler. Ol diýleni 90% ýerine ýetirýär

Pekin tehnologiýa institutynyň alymlary beýnä täsir edýän dolandyryjy arkaly dolandyryp bolýan dünýäde ilkinji kiborg aryny döretdi. Bu barada South China Morning Post neşiri habar berýär. Enjamyň agramy 74 milligram bolup, bu arylaryň göterýän şireli haltasynyň agramyndan hem azdyr...

düýn 06:16
2.3k+

Alymlar bagry göçürmezden bejermek üçin sütün öýjüklerini döretdiler

Ýewropaly molekulýar biologlar organyň dokumalaryna netijeli ýapyşýan we çynlakaý zeper ýetmelerde onuň regenerasiýasyny çaltlaşdyrýan bagyr sütün  öýjükleriniň ösdürilip ýetişdirilişini işläp taýýarladylar. Bu açyş sirrozyň agyr görnüşlerinde bagyr transplantasiýasyna alternatiwa bolup biler diýip, Birmingem uniwersitetiniň metbugat gullugy habar berdi...

14.07.2025 17:12
7.6k+

Aşgazany ösümlikden doly, taryhda ilkinji ot iýýän pterozawr tapyldy

Paleontologlar taryhda ilkinji gezek aşgazanynda ösümlik iýmitiniň galyndylary bolan pterozawryň galyndylaryny tapdylar. Bu açyş agzalan uçýan süýrenijileriň käbir görnüşleriniň ot iýiji bolandygynyň ilkinji göni subutnamasydyr...