Beýik Britaniýada we başga-da birnäçe ýurtda biblioterapiýa – çeper eser okamak arkaly adamyň psihiki ýagdaýyny gowulandyrmak usuly giň gerime eýe bolýar. Bu barada Bi-bi-si ýazýar.
Biblioterapiýa psihika oňyn täsir edip biljek kitaplary saýlamagy göz öňünde tutýar. Bu çemeleşme diňe bir özüňi duýşuňy gowulandyrmak üçin däl, eýsem kyn çözgütleri kabul etmek üçin ýa-da psihiki bozulmalarda goldaw hökmünde hem ulanylýar.
Öz-özüňi kämilleşdirmek boýunça edebiýatyň netijeliligi eýýäm öňden bäri ykrar edilen, ýöne biblioterapiýanyň tarapdarlary çeper eserleriň hem şeýle täsiri berip biljekdigini öňe sürýär. Hakyky we baý dünýälere aralaşmak okyja duýgulary başdan geçirmäge, kynçylyklary ýeňip geçmegiň ýollaryny tapmaga ýa-da meselelerden wagtlaýyn ünsüňi sowmaga kömek edýär.
Şol bir wagtyň özünde, usul hemmeler üçin netijeli däldir. Sasseks uniwersitetiniň psihologlarynyň 2020-nji ýylda geçiren gözlegi emosional gatyşmanyň möhüm rol oýnaýandygyny görkezdi.
“Haçan-da adam esere emosional taýdan çekilende, kitap ony gurşap alýar, oňa seslenýär, täsir döredýär – hut şonda netije görünýär” – diýip, gözlegiň awtorlarynyň biri Juliýa Poerio belledi.
Kognitiw ylymlar boýunça hünärmen Jeýms Karni ýekelikde okamak hemişe netijeli däl diýip hasaplaýar. Haçan-da kitap ara alnyp maslahatlaşylanda uly peýda getirýär: bu okalan zada has gowy düşünmäge we ýagdaýa başgaça seretmäge kömek edýär diýip, ol belledi.
Käbir kitaplar, tersine, ýagdaýy ýitileşdirip biler. Iýmitleniş bozulmalary bolan 900 adam bilen geçirilen pikir soraşmada gatnaşyjylaryň köpüsi özlerine meňzeş gahrymanlary bolan çeper tekstleriň öz ýagdaýlaryny has ýaramazlaşdyrandygyny aýtdy. Şeýle ýagdaý garaşlylyk baradaky kitap okalanda hem bolup biler.
Hünärmenler biblioterapiýanyň diňe goşmaça guraldygyny we onuň professional psihologiýa kömegi ýetmezçilik eden ýagdaýynda aýratyn ýörgünlidigini belläp geçýär.
