Alymlar Günorta ummanda ýaşaýşyň ozal näbelli görnüşlerini tapdylar

  • 20.06.2025 10:16
  • 4.4k+

Halkara alymlar topary Günorta Atlantikadaky Günorta Sandwiç adalarynyň golaýynda ozal bardygy belli bolmadyk özboluşly ekoulgamy tapdy.

Şmidt adyndaky Umman institutynyň Falkor gämisinde Ýeriň iň alys künjündäki adalar zynjyrynyň birine guralan çuň deňiz ekspedisiýasy 35 gün dowam etdi diýip, Science Alert habar berýär.
Ekspedisiýa wagtynda topar suwasty ýertitremelerine, tupanly şemallara, belent  tolkunlara we aýsberglere duş geldi, şeýle-de bolsa birnäçe möhüm açyşlary ýazga almagy başardy. Alymlar suwasty Hampbek dagynda sebitdäki iň pes gidrotermiki çeşmeleriň gapdalynda, takmynan, 700 metr çuňlukda açyk gyzyl reňkli merjen bagyny tapdylar. Çeşmäniň iň uly turbasynyň beýikligi dört metre ýetýärdi. Bu ýerde deňiz balykgulaklary we deňiz žýoludlary ýaşaýardy.
Bular Kwest kalderasynyň demirgazyk-gündogaryndaky ýeke-täk barlag geçirilen gidrotermiki çeşmelerdir.

"Bu çeşmeleriň tapylmagy ajaýyp pursatdy, sebäbi olar bu ýerde öň hiç wagt görülmändi" – diýip, Plimut uniwersitetinden gidrograf Jenny Geýls belledi.

Tapyndylaryň arasynda 268 metr çuňlukda surata düşürilen goložaber mollýusklary, parazit küregaýak leňňeç şekilli makrurus balygy we Sonders Istiň ýanynda 650 metr çuňlukda kindiwanja deňiz hyýary bardy. Iki ýyl mundan ozal açylandan bäri alymlaryň gözünden sypan Akarotaxis aff ajdarha balyk ilkinji gezek surata düşürildi.

"Ekspedisiýa ummanyň iň çet we biologiki taýdan baý ýerleriniň birine göz aýlamaga mümkinçilik berdi" – diýip, deňiz biology Mişel Teýlor mälim etdi.


şu gün 14:28
1.1k+

Turşudan süýjä: Hytaýda kömürturşy gazyny şekere öwürmegi öwrendiler

Hytaýyň Ylymlar akademiýasynyň Týanszin senagat biotehnologiýa institutynyň alymlary kömürturşy gazyny çylşyrymly uglewodlara netijeli öwürmegiň usulyny işläp taýýarladylar. CO₂-ni üýtgetmegiň netijesinde olara fruktoza, glýukoza, amiloza, amilopektin we azyk hem himiki senagatda ulanmak üçin ýaramly bolan beýleki birleşmeleri almak başardýar...

düýn 06:27
4.5k+

Hytaýda arynyň beýnisini dolandyrmagy öwrendiler. Ol diýleni 90% ýerine ýetirýär

Pekin tehnologiýa institutynyň alymlary beýnä täsir edýän dolandyryjy arkaly dolandyryp bolýan dünýäde ilkinji kiborg aryny döretdi. Bu barada South China Morning Post neşiri habar berýär. Enjamyň agramy 74 milligram bolup, bu arylaryň göterýän şireli haltasynyň agramyndan hem azdyr...

düýn 06:16
2.4k+

Alymlar bagry göçürmezden bejermek üçin sütün öýjüklerini döretdiler

Ýewropaly molekulýar biologlar organyň dokumalaryna netijeli ýapyşýan we çynlakaý zeper ýetmelerde onuň regenerasiýasyny çaltlaşdyrýan bagyr sütün  öýjükleriniň ösdürilip ýetişdirilişini işläp taýýarladylar. Bu açyş sirrozyň agyr görnüşlerinde bagyr transplantasiýasyna alternatiwa bolup biler diýip, Birmingem uniwersitetiniň metbugat gullugy habar berdi...

14.07.2025 17:12
7.7k+

Aşgazany ösümlikden doly, taryhda ilkinji ot iýýän pterozawr tapyldy

Paleontologlar taryhda ilkinji gezek aşgazanynda ösümlik iýmitiniň galyndylary bolan pterozawryň galyndylaryny tapdylar. Bu açyş agzalan uçýan süýrenijileriň käbir görnüşleriniň ot iýiji bolandygynyň ilkinji göni subutnamasydyr...