Alymlar Günorta ummanda ýaşaýşyň ozal näbelli görnüşlerini tapdylar

  • 20.06.2025 10:16
  • 4.4k+

Halkara alymlar topary Günorta Atlantikadaky Günorta Sandwiç adalarynyň golaýynda ozal bardygy belli bolmadyk özboluşly ekoulgamy tapdy.

Şmidt adyndaky Umman institutynyň Falkor gämisinde Ýeriň iň alys künjündäki adalar zynjyrynyň birine guralan çuň deňiz ekspedisiýasy 35 gün dowam etdi diýip, Science Alert habar berýär.
Ekspedisiýa wagtynda topar suwasty ýertitremelerine, tupanly şemallara, belent  tolkunlara we aýsberglere duş geldi, şeýle-de bolsa birnäçe möhüm açyşlary ýazga almagy başardy. Alymlar suwasty Hampbek dagynda sebitdäki iň pes gidrotermiki çeşmeleriň gapdalynda, takmynan, 700 metr çuňlukda açyk gyzyl reňkli merjen bagyny tapdylar. Çeşmäniň iň uly turbasynyň beýikligi dört metre ýetýärdi. Bu ýerde deňiz balykgulaklary we deňiz žýoludlary ýaşaýardy.
Bular Kwest kalderasynyň demirgazyk-gündogaryndaky ýeke-täk barlag geçirilen gidrotermiki çeşmelerdir.

"Bu çeşmeleriň tapylmagy ajaýyp pursatdy, sebäbi olar bu ýerde öň hiç wagt görülmändi" – diýip, Plimut uniwersitetinden gidrograf Jenny Geýls belledi.

Tapyndylaryň arasynda 268 metr çuňlukda surata düşürilen goložaber mollýusklary, parazit küregaýak leňňeç şekilli makrurus balygy we Sonders Istiň ýanynda 650 metr çuňlukda kindiwanja deňiz hyýary bardy. Iki ýyl mundan ozal açylandan bäri alymlaryň gözünden sypan Akarotaxis aff ajdarha balyk ilkinji gezek surata düşürildi.

"Ekspedisiýa ummanyň iň çet we biologiki taýdan baý ýerleriniň birine göz aýlamaga mümkinçilik berdi" – diýip, deňiz biology Mişel Teýlor mälim etdi.


düýn 11:17
3.2k+

Alymlar 200 mln ýyl ozal ýaşan pterozawryň täze görnüşini suratlandyrdylar

ABŞ-nyň Smitsonow institutynyň işgärleri Petrifaýd-Forest milli seýilgähinde (Arizona ştaty)  209 million ýyl mundan ozal ýaşap geçen pterozawrlaryň näbelli görnüşleriniň galyndylaryny tapdylar. Edaranyň metbugat gullugynyň habaryna görä, tapyndy giçki trias döwrüne degişlidir...

10.07.2025 11:41
2.7k+

Alymlar Ýerde Merkuriniň ilkinji bölekleriniň tapylandygyny habar berdiler

Afrikada tapylan iki meteorit Merkuriý planetasynyň ylma mälim bolan ilkinji bölekleri bolup çykdy. Bu barada Icarus ylmy žurnaly habar berýär. Eger ylmy çaklama tassyklansa, bu Ýerde Güne iň golaý planetanyň meteoritleriniň tapylmagyna degişli ilkinji ýagdaý bolar...

07.07.2025 10:53
3.6k+

Astronomlar ilkinji gezek goşa supernowa partlamasynyň «barmak yzyny» surata aldylar

Çilidäki Ýewropanyň günorta obserwatoriýasynyň (ESO) Örän uly teleskobyndan (VLT) peýdalanan astronomlar «Ia» görnüşli ýaş supernowa galyndysy bolan SNR 0509-67.5-iň suratyny aldylar. Onuň ýaşynyň 300-350 ýyl aralygyndadygy çaklanýar...

06.07.2025 15:46
10k+

ABŞ-da mallary goramak üçin milliardlarça tohumsyz siňekler köpeldiler

ABŞ-nyň hökümeti Tehasda we Meksikada et senagatyny Amerikanyň tropik et siňeginiň (Cochliomyia hominivorax) zabun liçinkalaryndan halas etmek üçin uly taslamany durmuşa geçirip başlady. Bu siňekler mallaryň ýarasynda ýumurtga taşlaýarlar, bu bolsa iri şahly mallaryň kesellemegine we  ölmegine sebäp bolup bilýär...