Kosmosda emeli Gün tutulmasynyň ilkinji suraty iberildi

  • 19.06.2025 14:02
  • 6.4k+

Ýewropa kosmos agentligi Proba-3 missiýasyndan alnan, Ýeriň orbitasynda döredilen emeli Gün tutulmasyny görkezýän ilkinji suraty çap etdi.

Proba-3 missiýasy 2024-nji ýylyň dekabrynda başlandy. Onuň maksady – Gün koronasyny, ýagny ýyldyzyň atmosferasynyň daşky we iň yssy gatlagyny öwrenmek. Koronanyň temperaturasy millionlarça derejä ýetýär, ol Gün ýeliniň we Ýerdäki geomagnit tupanlaryna we polýar  ýalkymyna sebäp bolýan massa zyňyndylarynyň çeşmesi hasaplanýar.


Korona Gün doly tutulanda, Aý Günüň diskini doly ýapanda görünýär. Proba-3 iki emeli hemra arkaly bu täsiri döredýär. Olaryň biri Occulter emeli Aýyň ornuny tutýar we Günüň öňüni tutýar. Ikinjisi, Coronagraph - bu kölegede korona gözegçilik edýär.
Ýerden alnyp barylýan gözegçiliklerden tapawutlylykda, Proba-3 Gün tutulmasyny her 19,6 sagatdan geçirip, hersini alty sagat dowam etdirip biler.
Hünärmenleriň pikiriçe, alnan maglumatlar toparlaýyn uçuş tehnologiýasynyň artykmaçlyklaryny görkezýär. Ol detektora ýetýän "dagynyk" ýagtylygyň mukdarynyň ep-esli azalmagy sebäpli, adaty koronagraflara garanyňda, koronanyň garamtyl gurluşlaryny kesgitlemäge mümkinçilik berýär.


15.09.2025 18:02
5.1k+

Astronomlar “gara ýyldyzlaryň” bardygynyň alamatlaryny tapdylar

Maks Plankyň astronomiýa institutynyň (MPIA) astronomlary irki Älemde "gara ýyldyzlar" diýilýänleriň bardygynyň alamatlaryny habar berdiler. Bu obýektler käbir gadymy galaktikalaryň adatdan daşary uly massasyny we gara girdaplaryň çalt ösüşini düşündirip bilerdi...

15.09.2025 17:55
4.1k+

Ýerdäki çöllerden alnan bakteriýalaryň Aý we Mars topragynda ýaşap biljekdigi anyklanyldy

Ýerdäki çöllerde tapylan Chroococcidiopsis görnüşli sianobakteriýalar Aý we Mars topragynda ýaşamaga ukyplydygyny görkezdiler. Italiýanyň kosmos gullugynyň (ASI) barlagçylary ReBUS taslamasynyň çäklerinde şeýle netijä geldiler...

15.09.2025 09:54
4.8k+

Hytaý alymlary ilkinji gezek dinozawr ýumurtgalarynyň takyk ýaşyny kesgitledi

Hytaý alymlary ilkinji gezek ýurduň merkezi böleginde tapylan dinozawrlaryň ýumurtgalarynyň ýaşyny takyk kesgitlemegi başardy. Science XXI neşiriniň maglumatlaryna görä, täze çemeleşme hek döwrüniň klimatyny has çuň öwrenmäge mümkinçilik berer...

15.09.2025 09:50
2.5k+

NASA Perseverance-yň tapyndysyny Marsdaky ýaşaýşyň iň ygtybarly subutnamasy diýip atlandyrdy

NASA-nyň Marsda hereket edýän Perseverance enjamy tarapyndan ýygnalan nusga gadymy mikrob durmuşynyň yzlaryny saklap biler. Bu barada 2025-nji ýylyň 10-njy sentýabrynda Nature žurnalynda neşir edilen NASA-nyň ylmy gözleginde aýdylýar...