Ilon Mask 2027-nji ýyla çenli Halkara kosmos stansiýasyny ýok etmegi teklip etdi

  • 17.06.2025 19:33
  • 8.2k+

SpaceX kompaniýasynyň ýolbaşçysy Ilon Mask Halkara kosmos stansiýasyny (HKS) mümkin boldugyça tiz orbitadan çykaryp, ummana gaçyrmalydygyny aýtdy. Onuň X sosial torunda paýlaşan ýazgysyny «Daily Mail» neşiri getirýär.

Mask köne orbital gurluşyň howpludygyny belläp, astronawtlar üçin töwekgelçilik döredýändigini aýtdy. Belläp geçsek, HKS-niň ilkinji moduly bolan «Zarýa» 1998-nji ýylda uçurylypdy.

«SpaceX astronawtlary we ýükleri HKS-ne daşamak bilen milliardlarça dollar gazansa-da, men stansiýanyň öňümizdäki iki ýylyň dowamynda orbitadan çykarylmagyny resmi taýdan teklip edýärin» — diýip, Mask aýtdy.

Bu tema ünsi gaýtadan özüne çekdi, sebäbi «Axiom-4» missiýasynyň uçurylmagy stansiýanyň rus moduly bolan «Zwezdadaky» howa syzmasy şübhesi sebäpli yza süýşürildi. Şol modulda öňem abatlaýyş işleri geçirilipdi. Muňa sebäp hökmünde, gurluşyň köneligi we kebşirleýiş işleri bilen baglanyşykly ýalňyşlyklar görkezilýär.
Amerikan «Space Shuttle» kosmos maksatnamasy ýapylansoň, ABŞ on ýyla golaý öz astronawtlaryny orbita çykarmak mümkinçiliginden mahrum boldy we Russiýanyň «Soýuz» kosmos gämilerinden ýer satyn almaly bolupdy. Soňra ABŞ 2020-nji ýyldan SpaceX kompaniýasynyň «Crew Dragon» kosmos gämisini ulanyp başlady. Şol wagtdan bäri, ol gämi örän wajyp serişdä öwrüldi. Boeing kompaniýasy tarapyndan işlenip düzülen «Starliner» atly gämi bolsa garaşylşy ýaly netije bermedi: onuň ilkinji uçarmanly uçuşy şowsuz boldy we astronawtlar HKS-de galdy. Netijede, olar «Crew Dragon» arkaly yzyna getirildi.
Meýilnama görä, HKS-ni orbitadan çykarmak işine 2028-2029-njy ýyllarda başlanar, 2031-nji ýylda bolsa stansiýa adamlardan iň uzak ýere – Nemo nokadyna gaçyrylar. Bu ýer köpden bäri kosmos gämileri üçin «mazarlyk» hökmünde ulanylýar. Ol ýerde «Mir» stansiýasynyň galyndylary hem ýatyr.
Häzirki günde 400 tonnalyk HKS-ni zerur ugra «iterip» biljek ýeke-täk kosmos gämileri – Russiýanyň «Progress» atly ýük gämileridir. Ilkinji meýilnama görä, bu işiň esasy agyrlygy şol gämilere düşýärdi. Emma ýakyn wagtda ABŞ SpaceX kompaniýasyna 843 mln dollar berip, öz buksirini döretmegi tabşyrdy.
Emma bu gämi entek gurlanok. Mundan başga-da, HKS-ne çalşyk hökmünde kosmos gözlegleriniň dowam etmegi üçin işlenip düzülýän daşary ýurt hususy stansiýalary hem heniz uçuşa taýýar däl. Şol sebäpden NASA-nyň stansiýany suwa batyrmak meýilnamasyny onýyllygyň ahyryna çenli yza süýşürmegi ähtimal.


16.07.2025 18:19
4.7k+

Mask Starship-iň onunjy uçuşynyň senesini aýtdy. Soňky gezek tizleşdiriji ýarylyp, gämi ýanypdy

SpaceX kompaniýasynyň esaslandyryjysy we baş direktory Ilon Mask Starship kosmos gämisiniň täze synag uçuşyny yglan etdi. Milliarder X sosial ulgamyndaky sahypasynda Starship-iň prototipiniň onunjy uçuşynyň, takmynan, ýene üç hepdeden, ýagny awgust aýynyň başynda boljakdygyny ýazdy...

15.07.2025 14:21
7.4k+

NASA Parker enjamynyň Güne iň golaý aralykdan alan wideosyny çykardy

NASA Parker Solar Probe enjamynyň 2024-nji ýylyň dekabrynda Güne ýakynlaşanda alan ilkinji suratlaryny paýlaşdy. Enjam ýyldyzyň üstünden 6,17 million km uzaklykdan sagatda 687 müň km tizlik bilen uçup geçdi. Görünýän...

12.07.2025 19:19
1.7k+

ESA köp gezeklik we köpugurly Space Rider kosmos gämisini üstünlikli synady

Ýewropanyň kosmos agentligi (ESA) köp gezeklik Space Rider kosmos enjamynyň paraşýut ulgamynyň synaglaryny üstünlikli geçirdi. Synaglar italýan harbylarynyň gatnaşmagynda we taslamanyň baş potratçysy bolan Thales Alenia Space kompaniýasynyň inženerleriniň ýolbaşçylygynda Sardiniýada geçirildi...

10.07.2025 20:55
2.6k+

Hytaýda kosmos jümmüşini öwrenmek boýunça dünýäde ilkinji assosiasiýa döredildi

Hytaýyň Hefeý şäherinde (Anhoý welaýaty) Kosmos jümmüşini öwrenmegiň halkara assosiasiýasy (International Deep Space Exploration Association, IDSEA) resmi taýdan işe başlady. Ol doly derejede bu ugra ünsi gönükdirýän dünýäde ilkinji ylmy gurama boldy...