Ortaýer deňzinde 2570 m çuňlukdan XVI asyra degişli adaty bolmadyk ýükli gämi tapyldy

  • 17.06.2025 13:01
  • 10k+

Fransuz arheologlary Ortaýer deňzinde 2570 metr çuňlukdan XVI asyrda gark bolan söwda gämisini tapdylar. Medeniýet ministrliginiň Suwasty arheologiýa bölüminiň müdiri Arno Şomas bu Fransiýanyň territorial suwlarynda gämi heläkçiligi hasaba alnan iň çuň ýerdir diýip, habar berdi.

Bu açyş mart aýynda Sen-Tropeniň kenaryndaky deňiz düýbüniň barlagyny geçirýän suwasty uçarmansyz enjam tarapyndan edildi. Apparat Fransiýanyň mineral baýlyklaryndan başlap, internet kabellerine çenli çuňlukdaky deňiz baýlyklaryny öwrenmek boýunça hökümet taslamasynyň bir bölegidi.
Arheologlar gäminiň keramika we metal önümleri bilen ýüklenip, Italiýanyň demirgazygyndan çykyp ugrandygyna ynanýarlar. Tapyndynyň ýüze çykarylan  ýerine şertli "Kamarat 4" diýip at berildi.


Arheolog Marin Sadaniniň sözlerine görä, galyndylaryň arasynda 200 töweregi agzy dar küýze tapyldy. Olaryň käbiri "IHS" monogrammasy - Isanyň adynyň grek dilindäki ilkinji harpy, beýlekileri ösümlik we geometrik nagyşlar bilen bezelipdir. Bu alamatlar küýzeleriň häzirki Italiýanyň demirgazygyndaky Liguriýa sebitinde ýasalandygyny görkezýär.
Mundan başga-da, 100 töweregi sary plastina, iki gazan, labyr we alty top tapyldy.
Geljekki iki ýylda arheologlar gäminiň sanly 3D modelini döretmegi we tapyndylar barada goşmaça barlag geçirmegi meýilleşdirýärler.


31.10.2025 21:40
6.4k+

Müsürde dünýäniň bir siwilizasiýa bagyşlanan iň uly muzeýi açylýar

Dubliniň Heneghan Peng Architects binagärlik býurosy Gizadaky Uly Müsür muzeýiniň gurluşygynyň taslama yglan edilenden otuz ýyldan gowrak wagtdan soň doly tamamlanandygyny habar berdi. Muzeý Giza piramidalarynyň golaýynda 500 000 inedördül metr meýdanda ýerleşýär we köpüsi ozal köpçülige görkezilmedik faraonlar döwrüniň 100 000-den gowrak artefaktyny jemleýär...

28.10.2025 11:14
1.5k+

Barlag: EA sebäpli ýetginjekler çalt, ýöne ýüzleý pikirlenip başladylar

Oksfordyň uniwersitetiniň neşirýatynyň geçiren täze barlagyna görä, emeli aň (AI) ýaşlaryň pikirlemegine işjeň täsir edýär: ol has çalt pikirlemäge kömek edýär, ýöne käte seljerme çuňlugyny ýitirýär diýip Business Insider ýazýar...

23.10.2025 09:57
6.9k+

Alymlar Sahara çölüniň häzirkisinden 75%-e çenli “ygally” bolmagynyň mümkindigini çaklaýarlar

XXI asyryň ikinji ýarymynda Sahara çölünde ýagşyň mukdary häzirki döwrüň görkezijileri bilen deňeşdirilende takmynan 75% ýokarlanyp biler diýip, ABŞ-nyň Illinoýs uniwersitetiniň klimatologlary çaklaýarlar. Barlaglaryň netijeleri npj Climate and Atmospheric Science žurnalynda çap edildi...

20.10.2025 10:52
11k+

Angliýada bitewi diýen ýaly “gylyç şekilli ażdarha” tapyldy

Beýik Britaniýanyň Ýura kenarynda alymlar öň belli bolmadyk, delfiniň ululygyndaky gadymy deňiz süýrenijisi — ihtiozawryň bitin diýen ýaly skeletini tapdylar. Britan paleontologlary Papers in Paleontology žurnalynda çap eden makalasynda bu tapyndynyň ihtiozawrlaryň ewolýusiýasynyň taryhyndaky boşlugy doldurmaga kömek edýändigini belleýärler...