Russiýa Alsgeýmer keselini irki döwründe anyklamagyň täze usulyny patentledi

  • 17.06.2025 10:30
  • 1.7k+

Permiň milli barlag politehniki uniwersitetiniň (PNIPU) barlagçylary Alsgeýmer keselini irki döwründe anyklamagyň täze usulyny patentlediler. Bu barada uniwersitetiň metbugat gullugyna salgylanýan TASS habar berdi.

Bu usul magnit-rezonans tomografiýasy (MRI) arkaly beýniniň iki ýarym şarynyň hem wena damarlaryny öwrenmäge esaslanýar. Dört damary seljerilýän öňki usuldan tapawutlylykda, täze çemeleşme alty damar baradaky maglumatlary öz içine alýar. Bu anyklaýyş takyklygy 89%-e çenli ýokarlandyrmaga mümkinçilik berýär.
Alnan parametrler ýörite işlenip düzülen programma arkaly işlenýär. Olar "kararlar agajy" maşyn öwreniş algoritmini ulanýar we netijäni berýär: CON - näsag sagdyn ýa-da AD - Alsgeýmer keselli. Şol bir wagtyň özünde, kesel kesgidi barada gutarnykly karary hemişeki ýaly bejergi berýän lukman çykarýar, sebäbi bu usul hünär tejribesini goldaýar, ýöne onuň ýerini tutmaýar.
Alymlaryň sözlerine görä, kesel alamatlary ýüze çykmazdan has öň ösüp başlaýar. Häzirki anyklaýyş usullary diňe töwekgelçiligi bahalandyrýar ýa-da takyk bolman biler. Täze çemeleşme keseli entek ýüze çykmanka anyk kesgitlemäge kömek edýär.

"Näsaga adam beýnisini skanirleýän MRT-niň signalyny güýçlendirýän gadoliniýa esasly kontrast serişde sanjym edilýär. Soňra hünärmenler alty beýni damarlarynda magnit duýgurlygyny ölçeýärler. Bu ölçegler Alsgeýmer keseliniň ösmegi bilen üýtgäp bilýän gan damarlarynyň ýagdaýy we kislorodyň derejesi barada möhüm maglumatlary berýär" - diýip, PNIPU-nyň innowasiýalar bölüminiň başlygy, tehniki ylymlaryň kandidaty Leonid Kožemýakin düşündirdi.


düýn 19:18
2.5k+

Paleontologlar dinozawryň täze görnüşini açdylar: Ol tas 110 ýyllap köpçüligiň göz öňünde durdy

Paleontologlar köne kolleksiýalaryň arasyndaky muzeý witrinasynda dinozawryň täze görnüşini tapdylar. Bu, alymlaryň 1916-njy ýylda tapylan ördek burunly gadrozawridanyň nusgasyny täzeden öwrenenlerinden soň ýüze çykdy...

15.12.2025 17:03
7.2k+

Tanis şäherinden tapylan 225 heýkeljik mazarda ýatan faraonyň adyny anyklamaga ýardam etdi

Arheologlar Nil deltasyndaky gadymy Tanis şäherinde ýerleşýän şa mazaryndan 225 sany jaýlamak üçin niýetlenen heýkeljik tapdylar. Bu artefaktlaryň ýüzündäki nyşanlar atsyz sarkofagda ýatan merhumyň şahsyýetini anyklamaga mümkinçilik berdi: ol faraon Şeşonk III bolup çykdy...

15.12.2025 15:06
3.9k+

400 müň ýyllyk oduň yzy tapyldy: neandertallar Homo sapiens-den has öň ot ýakypdyr

Arheologlar Suffolk graflygyndaky arheologik ýadygärligiň çäginde adamlaryň 400 müň ýyl mundan ozal – öňki hasap edilenden tas 350 müň ýyl ir ot ýakmagy öwrenendigine subutnama tapdy. Ylmy gözleg Nature žurnalynda neşir edildi...

14.12.2025 23:36
5.2k+

Geň soňlama: Hytaýda daşdan düwnüp heläk bolan gadymy guş tapyldy

Paleontologlar Hytaýyň Týanýu Tebigy Taryh Muzeýiniň zat saklanýan ýerlerinde adaty bolmadyk açyş etdiler. Geçirilen barlagda öň mälim bolmadyk guş görnüşiniň köp sanly ýuwdulan daşlardan düwnüp ölendigini görkezýän galyndy tapyldy...