Russiýa Alsgeýmer keselini irki döwründe anyklamagyň täze usulyny patentledi

  • 17.06.2025 10:30
  • 1.5k+

Permiň milli barlag politehniki uniwersitetiniň (PNIPU) barlagçylary Alsgeýmer keselini irki döwründe anyklamagyň täze usulyny patentlediler. Bu barada uniwersitetiň metbugat gullugyna salgylanýan TASS habar berdi.

Bu usul magnit-rezonans tomografiýasy (MRI) arkaly beýniniň iki ýarym şarynyň hem wena damarlaryny öwrenmäge esaslanýar. Dört damary seljerilýän öňki usuldan tapawutlylykda, täze çemeleşme alty damar baradaky maglumatlary öz içine alýar. Bu anyklaýyş takyklygy 89%-e çenli ýokarlandyrmaga mümkinçilik berýär.
Alnan parametrler ýörite işlenip düzülen programma arkaly işlenýär. Olar "kararlar agajy" maşyn öwreniş algoritmini ulanýar we netijäni berýär: CON - näsag sagdyn ýa-da AD - Alsgeýmer keselli. Şol bir wagtyň özünde, kesel kesgidi barada gutarnykly karary hemişeki ýaly bejergi berýän lukman çykarýar, sebäbi bu usul hünär tejribesini goldaýar, ýöne onuň ýerini tutmaýar.
Alymlaryň sözlerine görä, kesel alamatlary ýüze çykmazdan has öň ösüp başlaýar. Häzirki anyklaýyş usullary diňe töwekgelçiligi bahalandyrýar ýa-da takyk bolman biler. Täze çemeleşme keseli entek ýüze çykmanka anyk kesgitlemäge kömek edýär.

"Näsaga adam beýnisini skanirleýän MRT-niň signalyny güýçlendirýän gadoliniýa esasly kontrast serişde sanjym edilýär. Soňra hünärmenler alty beýni damarlarynda magnit duýgurlygyny ölçeýärler. Bu ölçegler Alsgeýmer keseliniň ösmegi bilen üýtgäp bilýän gan damarlarynyň ýagdaýy we kislorodyň derejesi barada möhüm maglumatlary berýär" - diýip, PNIPU-nyň innowasiýalar bölüminiň başlygy, tehniki ylymlaryň kandidaty Leonid Kožemýakin düşündirdi.


düýn 06:27
3.7k+

Hytaýda arynyň beýnisini dolandyrmagy öwrendiler. Ol diýleni 90% ýerine ýetirýär

Pekin tehnologiýa institutynyň alymlary beýnä täsir edýän dolandyryjy arkaly dolandyryp bolýan dünýäde ilkinji kiborg aryny döretdi. Bu barada South China Morning Post neşiri habar berýär. Enjamyň agramy 74 milligram bolup, bu arylaryň göterýän şireli haltasynyň agramyndan hem azdyr...

düýn 06:16
2k+

Alymlar bagry göçürmezden bejermek üçin sütün öýjüklerini döretdiler

Ýewropaly molekulýar biologlar organyň dokumalaryna netijeli ýapyşýan we çynlakaý zeper ýetmelerde onuň regenerasiýasyny çaltlaşdyrýan bagyr sütün  öýjükleriniň ösdürilip ýetişdirilişini işläp taýýarladylar. Bu açyş sirrozyň agyr görnüşlerinde bagyr transplantasiýasyna alternatiwa bolup biler diýip, Birmingem uniwersitetiniň metbugat gullugy habar berdi...

14.07.2025 17:12
7.4k+

Aşgazany ösümlikden doly, taryhda ilkinji ot iýýän pterozawr tapyldy

Paleontologlar taryhda ilkinji gezek aşgazanynda ösümlik iýmitiniň galyndylary bolan pterozawryň galyndylaryny tapdylar. Bu açyş agzalan uçýan süýrenijileriň käbir görnüşleriniň ot iýiji bolandygynyň ilkinji göni subutnamasydyr...

14.07.2025 10:44
2.1k+

Paleontologlar gadymy süýdemdirijiniň täze görnüşini açdy. Ol 143 mln ýyl ozal ýaşapdyr

Paleontologlar dügür dişlileriň toparyndan mezozoý süýdemdirijisiniň täze nesline we görnüşine häsiýetnama berdi. Onuň dişleriniň daşa öwrülen galyndylary Beýik Britaniýada tapyldy. Takmynan, 143 mln ýyl ozal ýaşan bu jandar Novaculadon mirabilis adyny aldy diýlip, Proceedings of the Geologists’ Association žurnalynda habar berilýär...