Russiýa Alsgeýmer keselini irki döwründe anyklamagyň täze usulyny patentledi

  • 17.06.2025 10:30
  • 1.5k+

Permiň milli barlag politehniki uniwersitetiniň (PNIPU) barlagçylary Alsgeýmer keselini irki döwründe anyklamagyň täze usulyny patentlediler. Bu barada uniwersitetiň metbugat gullugyna salgylanýan TASS habar berdi.

Bu usul magnit-rezonans tomografiýasy (MRI) arkaly beýniniň iki ýarym şarynyň hem wena damarlaryny öwrenmäge esaslanýar. Dört damary seljerilýän öňki usuldan tapawutlylykda, täze çemeleşme alty damar baradaky maglumatlary öz içine alýar. Bu anyklaýyş takyklygy 89%-e çenli ýokarlandyrmaga mümkinçilik berýär.
Alnan parametrler ýörite işlenip düzülen programma arkaly işlenýär. Olar "kararlar agajy" maşyn öwreniş algoritmini ulanýar we netijäni berýär: CON - näsag sagdyn ýa-da AD - Alsgeýmer keselli. Şol bir wagtyň özünde, kesel kesgidi barada gutarnykly karary hemişeki ýaly bejergi berýän lukman çykarýar, sebäbi bu usul hünär tejribesini goldaýar, ýöne onuň ýerini tutmaýar.
Alymlaryň sözlerine görä, kesel alamatlary ýüze çykmazdan has öň ösüp başlaýar. Häzirki anyklaýyş usullary diňe töwekgelçiligi bahalandyrýar ýa-da takyk bolman biler. Täze çemeleşme keseli entek ýüze çykmanka anyk kesgitlemäge kömek edýär.

"Näsaga adam beýnisini skanirleýän MRT-niň signalyny güýçlendirýän gadoliniýa esasly kontrast serişde sanjym edilýär. Soňra hünärmenler alty beýni damarlarynda magnit duýgurlygyny ölçeýärler. Bu ölçegler Alsgeýmer keseliniň ösmegi bilen üýtgäp bilýän gan damarlarynyň ýagdaýy we kislorodyň derejesi barada möhüm maglumatlary berýär" - diýip, PNIPU-nyň innowasiýalar bölüminiň başlygy, tehniki ylymlaryň kandidaty Leonid Kožemýakin düşündirdi.


şu gün 14:32
2k+

Plastik galyndylardan parasetamol öndürmegiň usuly tapyldy

Edinburg uniwersitetinden professor Stiwen Uollesiň ýolbaşçylygyndaky alymlar topary plastik galyndylarynyň derman öndürmek üçin ulanylyp bilinjekdigini kesgitlediler. Bu barada Nature žurnalyndaky barlaga salgylanýan The Guardian ýazýar...

düýn 10:13
3k+

Russiýada emeli aňyň döreden mazmunlaryny tapawutlandyrmaga kömek etjek tehnologiýa döredildi

Russiýanyň Ylymlar akademiýasynyň Ulgam programmirleme instituty emeli aňyň kömegi bilen döredilen mazmuny awtomatiki bilgilemäge ukyply ulgamy döretdi diýip, RIA Nowosti habar berýär. Tehnologiýa, adamlar üçin görünmeýän, ýöne kompýuterler tarapyndan aňsat tanalýan sanly bellikleri ulanýar...

24.06.2025 13:34
2.2k+

Awstraliýaly kebeleklerde ugruny ýyldyzlara görä kesgitlemek ukyby ýüze çykaryldy

Awstraliýaly bogong kebelekleri ( Agrotis infusa ) ýyldyzlardan we Ýeriň magnit meýdanyndan ugur alyp, müň kilometre çenli aralygy geçmäge ukyply. Bu Awstraliýanyň Milli uniwersitetiniň, Günorta Awstraliýa uniwersitetiniň we beýleki barlag merkezleriniň hünärmenleriniň gelen netijesidir...

24.06.2025 13:32
2.3k+

Aýnadan çap etmek üçin ilkinji 3D printeri döredildi

Massaçusets Tehnologiýa institutynyň Linkoln barlaghanasynyň barlagçylary aýna zatlary öndürmäge ukyply ilkinji 3D printeri çykardylar. Şu wagta çenli additiw önümçilik şokolad we plastmassa ýaly dürli materiallary öz içine alypdy, ýöne organiki däl aýna bu tehnologiýanyň çäginden daşarda galyp gelýärdi...