Burunda işdäniň gözegçiligine täsir edýän reseptorlar tapyldy

  • 16.06.2025 13:25
  • 2.4k+

Ýewropaly neýrofiziologlar burnuň ys alyş epiteliýsinde iýmitiň ysyny alanda doýmak duýgusyny güýçlendirýän reseptorlaryň aýratyn kategoriýasyny tapdylar. Garramagyň biologiýasy instituty (Germaniýa) bu neýronlarda bökdençligiň ýüze çykmagy artykmaç iýmeklige we semremeklige getirip biljekdigini ýüze çykardy.

Barlag syçanlarda geçirildi. Alymlar iýmitiň ysynyň beýniniň işjeňligine, esasanam, ajykmak we doýmak bilen baglanyşykly neýron zynjyrlaryna nähili täsir edýändigini öwrendiler. Şeýle maglumatlary almak üçin gemrijilere durnuksyz ftor-18 atomlary ýazylan glýukoza sanjym edildi. Olaryň bozulmagy antimateriýanyň iň ýönekeý bölejikleri bolan pozitronlaryň öndürilmegi bilen utgaşýar, bu bolsa näçe köp pozitronyň bölünip çykýandygynyna görä, käbir neýronlaryň işjeňligini yzarlamaga mümkinçilik berýär.
Synag wagtynda barlagçylar iýmitiň ysyny alanda syçanlaryň beýnisiniň işjeňliginiň üýtgeýşine gözegçilik etdiler.
Nerw öýjükleriniň bu zynjyrynyň işleýşini açmak üçin alymlar syçanlaryň genomyny üýtgetdiler. Soňky synaglar agzalan nerwleri zor bilen işjeňleşdirmegiň sagdyn syçanlaryň halaýan iýmitleri hödürlenende-de işdäsiniň ep-esli kemeldýändigini görkezdi.
Şeýle-de bolsa, bu "iýmit" neýronlarynyň zynjyrynyň işinde näsazlyklaryň ýüze çykýandygyny görkezýän semiz syçanlarda bu täsir ýok. Awtorlar bu neýronlaryň kadaly işini dikeltmeklik aşa köp iýmek islegini azaldar we artykmaç agram bilen göreşmäge kömek eder diýip hasaplaýarlar.


düýn 10:00
4.5k+

40 ýyl mundan ozal ýitip giden möjek-möýüň görnüşi Britan adalarynda gaýtadan tapyldy

Beýik Britaniýada uzak wagt bäri ýok bolup giden görnüş hökmünde hasaplanýan kiçijik möý goraghananyň diňe gaýyk arkaly baryp bolýan çet ýerinde gaýtadan gabat gelindi. Uaýt adasynda tapylan bu görnüş mämişi aýakly Aulonia albimana diýlip atlandyrylýan möjek-möýlere degişli...

04.11.2025 19:53
8.1k+

Grenlandiýa kitiniň 200 ýyllap ýaşamagynyň syryny adamlarda ulanmak isleýärler

Grenlandiýa kitleri (Balaena mysticetus) ýer ýüzüniň iň uzak ýaşaýan haýwanlarynyň biri bolup, olaryň ömri 200 ýyldan gowrak dowam edip bilýär. Alymlar olaryň uzak ýaşamagynyň CIRPB diýlip atlandyrylýan ýörite belok bilen baglanyşykly bolup biljekdigini aýdýarlar...

28.10.2025 11:14
1.6k+

Barlag: EA sebäpli ýetginjekler çalt, ýöne ýüzleý pikirlenip başladylar

Oksfordyň uniwersitetiniň neşirýatynyň geçiren täze barlagyna görä, emeli aň (AI) ýaşlaryň pikirlemegine işjeň täsir edýär: ol has çalt pikirlemäge kömek edýär, ýöne käte seljerme çuňlugyny ýitirýär diýip Business Insider ýazýar...

23.10.2025 09:57
7k+

Alymlar Sahara çölüniň häzirkisinden 75%-e çenli “ygally” bolmagynyň mümkindigini çaklaýarlar

XXI asyryň ikinji ýarymynda Sahara çölünde ýagşyň mukdary häzirki döwrüň görkezijileri bilen deňeşdirilende takmynan 75% ýokarlanyp biler diýip, ABŞ-nyň Illinoýs uniwersitetiniň klimatologlary çaklaýarlar. Barlaglaryň netijeleri npj Climate and Atmospheric Science žurnalynda çap edildi...