Burunda işdäniň gözegçiligine täsir edýän reseptorlar tapyldy

  • 16.06.2025 13:25
  • 2.3k+

Ýewropaly neýrofiziologlar burnuň ys alyş epiteliýsinde iýmitiň ysyny alanda doýmak duýgusyny güýçlendirýän reseptorlaryň aýratyn kategoriýasyny tapdylar. Garramagyň biologiýasy instituty (Germaniýa) bu neýronlarda bökdençligiň ýüze çykmagy artykmaç iýmeklige we semremeklige getirip biljekdigini ýüze çykardy.

Barlag syçanlarda geçirildi. Alymlar iýmitiň ysynyň beýniniň işjeňligine, esasanam, ajykmak we doýmak bilen baglanyşykly neýron zynjyrlaryna nähili täsir edýändigini öwrendiler. Şeýle maglumatlary almak üçin gemrijilere durnuksyz ftor-18 atomlary ýazylan glýukoza sanjym edildi. Olaryň bozulmagy antimateriýanyň iň ýönekeý bölejikleri bolan pozitronlaryň öndürilmegi bilen utgaşýar, bu bolsa näçe köp pozitronyň bölünip çykýandygynyna görä, käbir neýronlaryň işjeňligini yzarlamaga mümkinçilik berýär.
Synag wagtynda barlagçylar iýmitiň ysyny alanda syçanlaryň beýnisiniň işjeňliginiň üýtgeýşine gözegçilik etdiler.
Nerw öýjükleriniň bu zynjyrynyň işleýşini açmak üçin alymlar syçanlaryň genomyny üýtgetdiler. Soňky synaglar agzalan nerwleri zor bilen işjeňleşdirmegiň sagdyn syçanlaryň halaýan iýmitleri hödürlenende-de işdäsiniň ep-esli kemeldýändigini görkezdi.
Şeýle-de bolsa, bu "iýmit" neýronlarynyň zynjyrynyň işinde näsazlyklaryň ýüze çykýandygyny görkezýän semiz syçanlarda bu täsir ýok. Awtorlar bu neýronlaryň kadaly işini dikeltmeklik aşa köp iýmek islegini azaldar we artykmaç agram bilen göreşmäge kömek eder diýip hasaplaýarlar.


düýn 13:28
4.5k+

Grenlandiýada 3 km buzuň astyndan gadymy tundranyň galyndylary tapyldy. Ol ýerde haşhaş, moh we hatda leýlisaç ösüpdir

Grenlandiýanyň köp bölegi buz we gar bilen örtülendir, şonuň üçin adanyň ady şoňa ýaňzydylyp goýlan. Emma bu hemişe beýle bolmandyr. Alymlar üç kilometrlik buz gatlagynyň astyndan gadymy tundra ekoulgamynyň yzlaryny tapdylar...

düýn 06:12
3.3k+

Belizde maýalaryň gadymy şäheriniň ilkinji hökümdary - Te Kaab Çaakanyň mazary tapyldy

Hýuston uniwersitetiniň arheologlary Karakolda (Beliz) maýalaryň bu gadymy şäheriniň ilkinji hökümdary we onuň şa nesilşalygynyň esaslandyryjysy Te Kaab Çaagyň mazaryny tapdylar. Bu Merkezi Amerikanyň döwleti bolan Belizdäki iň uly maýa arheologik ýadygärliginde 40 ýyldan gowrak wagtlap geçirilen barlagda tapylan ilkinji şa mazarydyr...

28.06.2025 11:03
4.9k+

And daglarynda ýitirilen Tiuanako siwilizasiýasynyň ybadathanasy tapyldy

Arheologlar adybir meşhur arheologik toplumdan, takmynan, 215 km günorta-gündogarda Boliwiýanyň günortasyndaky gadymy Tiuanako siwilizasiýasynyň ybadathanasyny tapdylar. Bu açyş hakynda Antiquity žurnalynda habar berildi...

22.06.2025 11:49
7.4k+

Hytaýda seýilgähdäki abatlaýyş işleri wagtynda hazynadan doly gadymy aramgähler tapyldy

Žiçžao şäher okrugynda (Şandun welaýaty, Hytaý) seýilgähdäki abatlaýyş işleri wagtynda arheologlar üç gadymy aramgähiň üstünden bardy. Bu barada Hytaýyň jemgyýetçilik ylymlary akademiýasynyň Arheologiýa institutyna salgylanyp, Independent habar berýär...