Ýewropanyň Solar Orbiter zondy ilkinji gezek Günüň günorta polýusyny görkezdi

  • 15.06.2025 12:48
  • 5.2k+

Ýewropanyň Kosmos agentliginiň (ESA) Solar Orbiter zondy taryhda ilkinji gezek Günüň günorta polýusynyň suratlaryny we wideo ýazgysyny iberdi.

Adatça, biz Güni diňe “gapdaldan” – onuň ekwatorynyň töwereginden görýäris. Bu Ýeriň, beýleki planetalaryň we ähli hereket edýän kosmos enjamlarynyň Günüň töwereginde ekliptika tekizligi diýlip atlandyrylýan, takmynan, bir tekizlikde hereket edýändigi bilen baglanyşyklydyr. Ýöne Solar Orbiter öz orbitasyny gyşartmak bilen, Güne birneme “aşakdan”,  başga burçdan seretmegi başardy diýlip, ESA-nyň habarynda aýdylýar.
2025-nji ýylyň 23-nji martynda enjam Günüň günorta polýusyny ekwatordan aşakda 17° burçda surata düşürdi. Şeýle-de, synçylyk 16-njy we 17-nji martda hem geçirildi – şonda burç 15° boldy. Ýakyn ýyllarda kosmos enjamy öz orbitasyny hasam gyşardyp biler.
Surata düşürmek üçin Polarimetric and Helioseismic Imager (PHI), Extreme Ultraviolet Imager (EUI) we Spectral Imaging of the Coronal Environment (SPICE) enjamlary ulanyldy. PHI Güni adaty ýagtylykda surata alýar we onuň magnit meýdanyny öwrenýär. EUI ultrabenewşe diapazonda işleýär we Gün täjindäki gyzgyn ionlaşdyrylan gazy öwrenmäge mümkinçilik berýär. SPICE Günüň üstünde dürli temperaturaly gazdan ýagtylygy öwrenýär, bu hem Günüň atmosfera gatlagyny öwrenmäge kömek edýär.
ESA-nyň maglumatlaryna görä, bu synlamalar Weneradaky we Saturndaky polýar girdaplary ýaly hadysalary öwrenmäge hem-de ugruny, takmynan, 11 ýylda bir gezek üýtgedýän Günüň magnit meýdanynyň gurluşyna düşünmäge mümkinçilik berer. Missiýanyň esasy wezipeleriniň biri Gün ýeliniň nähili döreýändigini anyklamakdan ybarat. 


düýn 15:42
3.2k+

Gara tomzaklar maslyk bilen iýmitlenmekligi 37 million ýyl ozal özleşdiripdir

Takmynan, 37 million ýyl ozal Argentinanyň Patagon peslikleri giň otluklar bilen örtülen bolup, bu ýer gylyç dişli torbalylaryň, äpet guşlaryň hem-de tapirlere we atlara meňzeş uly ot iýiji haýwanlaryň ýaşaýan mekany bolupdyr...

düýn 14:32
1.3k+

«Sanly çözgüt–2025» bäsleşiginiň saýlama tapgyry başlandy

Türkmenistanyň Aragatnaşyk ministrliginde IT-tehnologiýalaryny, emeli aňy we robot tehnikasyny ösdürmäge gönükdirilen innowasion bäsleşik — «Sanly çözgüt–2025» boýunça saýlama tapgyry geçirilýär. Bäsleşik ýedi ugurda geçiriler: emeli aň robot tehnika we awtomatlaşdyrma «akylly» oba hojalyk tehnologiýalary akylly şäher konsepsiýalary sanly lukmançylyk elektron bilim hyzmatlar ulgamynyň sanlylaşdyrylmagy ...

24.10.2025 12:26
3.5k+

Ýaş alymlar rak keseline garşy "Troýan şekeri" bolan dermany döretdiler

Russiýanyň MIREA tehnologik uniwersitetiniň hünärmenleri rak keseline garşy täze fotodinamik bejergi usulynda şekeri peýdalandylar. Täze taýýarlanan derman serişdesindäki glýukoza molekulalary rak öýjüklerini aldap, olary derman serişdelerini has işjeň siňdirmäge mejbur edýär diýip, uniwersitetiň metbugat gullugy TASS-a habar berdi...

24.10.2025 12:21
3.5k+

Alymlaryň aýtmagyna görä, adam aňy 55–60 ýaş aralygynda öz iň ýokary derejesine ýetýär

Awstraliýaly psiholog Žil E. Žinýak we polşaly alym Marçin Zaýenkowski adam aňynyň ösüş tapgyrlary boýunça barlag geçirdiler. Netijeler Intelligence žurnalynda çap edilip, olaryň esasy pikirleri Metro neşiri tarapyndan giňden beýan edildi...