Iň gadymy naýzalary Germaniýanyň çäginde ýaşap geçen neandertallar ýasapdyr

  • 14.05.2025 16:09
  • 5.3k+

Ýewropaly antropologlar Saksoniýadan (Germaniýa) tapylan Şöningen naýzalarynyň, takmynan, 200 müň ýyl ozal döredilendigini kesgitlediler. Bu öň pikir edişimizden 100–200 müň ýyl soňdur.

Science Advances žurnalynda çap edilen barlag naýzalaryň geýdelberg adamlaryna däl-de, neandertallara degişlidigini görkezýär.
Maýns uniwersitetinden Olaf Ýerisiň ýolbaşçylygyndaky antropologlar topary aminokislota geohronologiýasy usulyny ulandy. Ol organizm ölenden soň, beloklardaky aminokislotalaryň gurluşynyň üýtgemegine esaslanýar.

"Ilkinji gezek Şöningen naýzalarynyň tapylan galyndylardaky aminokislotalara esaslanyp, çökündi gatlaklarynyň ýaşyny hasapladyk. Biziň hasaplamalarymyz naýzalaryň, takmynan, 200 000 ýyl ozal ýere gömlendigini görkezýär, bu bolsa olaryň orta paleolit döwrüne degişlidigini aňladýar, şol döwürde demirgazyk merkezi Ýewropanyň ýaşaýjylary geýdelberg adamlary däl-de, neandertallar eken” – diýip, barlagda aýdylýar.

Naýzalar 1990-njy ýyllarda Şöningeniň goňur kömür käninden haýwanlaryň galyndylary we daş gurallary bilen bilelikde tapyldy. Ilkibaşda olaryň ýaşy 380–400 müň ýyl diýlip çaklanylýar we olaryň geýdelberg adamlaryna degişlidigi, neandertallaryň we kromanýonlaryň ata-babalary bolup biljekdigi aýdylýar.
Alymlar täze açyş naýzalaryň golaýyndan tapylan atlaryň awlanylyşynyň çylşyrymly taktikasyna düşünmäge mümkinçilik berýändigini aýdýarlar.


şu gün 15:42
2.1k+

Gara tomzaklar maslyk bilen iýmitlenmekligi 37 million ýyl ozal özleşdiripdir

Takmynan, 37 million ýyl ozal Argentinanyň Patagon peslikleri giň otluklar bilen örtülen bolup, bu ýer gylyç dişli torbalylaryň, äpet guşlaryň hem-de tapirlere we atlara meňzeş uly ot iýiji haýwanlaryň ýaşaýan mekany bolupdyr...

şu gün 14:32
986

«Sanly çözgüt–2025» bäsleşiginiň saýlama tapgyry başlandy

Türkmenistanyň Aragatnaşyk ministrliginde IT-tehnologiýalaryny, emeli aňy we robot tehnikasyny ösdürmäge gönükdirilen innowasion bäsleşik — «Sanly çözgüt–2025» boýunça saýlama tapgyry geçirilýär. Bäsleşik ýedi ugurda geçiriler: emeli aň robot tehnika we awtomatlaşdyrma «akylly» oba hojalyk tehnologiýalary akylly şäher konsepsiýalary sanly lukmançylyk elektron bilim hyzmatlar ulgamynyň sanlylaşdyrylmagy ...

düýn 12:26
3.3k+

Ýaş alymlar rak keseline garşy "Troýan şekeri" bolan dermany döretdiler

Russiýanyň MIREA tehnologik uniwersitetiniň hünärmenleri rak keseline garşy täze fotodinamik bejergi usulynda şekeri peýdalandylar. Täze taýýarlanan derman serişdesindäki glýukoza molekulalary rak öýjüklerini aldap, olary derman serişdelerini has işjeň siňdirmäge mejbur edýär diýip, uniwersitetiň metbugat gullugy TASS-a habar berdi...

düýn 12:21
3.3k+

Alymlaryň aýtmagyna görä, adam aňy 55–60 ýaş aralygynda öz iň ýokary derejesine ýetýär

Awstraliýaly psiholog Žil E. Žinýak we polşaly alym Marçin Zaýenkowski adam aňynyň ösüş tapgyrlary boýunça barlag geçirdiler. Netijeler Intelligence žurnalynda çap edilip, olaryň esasy pikirleri Metro neşiri tarapyndan giňden beýan edildi...