NASA-nyň alymy: Hytaýdaky ägirt bent Ýerde gije-gündiziň dowamlylygyny üýtgetdi

  • 06.05.2025 10:27
  • 8.7k+

Wagtyň kanunlaryny üýtgetmek mümkin däl, ýöne bir emeli desga, her niçigem bolsa, Ýeriň aýlanmagyna täsir edip, gije-gündiziň dowamlylygyny uzaltdy. Gürrüň Hytaýdaky “Üç jülge” bendi barada gidýär. Bu desga kesgitlenen kuwwaty boýunça dünýäde iň uly elektrik stansiýasydyr.

NASA-nyň Kosmos uçuşlary merkeziniň wekili doktor Benjamin Fong Çaonyň LADbible neşirine habar bermegine görä, bent uly suw massasyny bir ýerde saklaýar. Netijede, bu suw massasy Ýer massasynyň paýlanyşynyň üýtgemegine we onuň aýlanmagyna täsir edýär.
Desga Sandoupiniň golaýyndaky Ýanszy derýasynda ýerleşýär we 2012-nji ýylda guruldy. Onuň ini 2335 metr, iň ýokary beýikligi bolsa deňiz derejesinden 185 metr. Gurluşyga 20,4 mlrd dollar sarp edildi.
Bent, takmynan, 40 kub kilometr suwy saklap bilýär – bu bolsa, takmynan, 10 trln gallona deň. Massanyň şeýle üýtgemesi Ýerde bir günüň dowamlylygyny 0,06 mikrosekunt uzaldýar.
Doktor Çaonyň aýtmagyna görä, şeýle üýtgeşme adam üçin bildirtmeýär. Eger 0,06 mikrosekunty tutuş Älemiň ýaşyna köpeltseň, onda bary-ýogy goşmaça üç gün alnar. Bir gije-gündiziň dowamlylygyny bir sekunt uzaltmak üçin bolsa 16 666 666 sany şeýle bendi gurmaly bolardy.


düýn 15:47
1.9k+

NASA-nyň we SpaceX-iň öňki işgärleri Starship-e bäsdeş boljak göteriji raketany gurmak kararyna geldiler

SpaceX-iň, Thales Alenia Space-iň we NASA-nyň öňki işgärleri tarapyndan döredilen Hstar kosmos kompaniýasy köp gezek ulanyp bolýan agyr göteriji raketany işläp taýýarlamaklyga girişendigini habar berdi. Renderlerde apparat daşyndan SpaceX kompaniýasynyň Starship-ine meňzeýär...

20.05.2025 14:40
3k+

Alymlar kebelekleriň howada nädip gaýyp saklanyp bilýändiklerini düşündirdiler

Beýhan uniwersitetiniň alymlary kebelekleriň uçuşyna gözegçilik edip, olaryň howada gülleriň depesinde nädip gaýyp durmagy başarýandyklaryny anykladylar. Bu açyş ýyladyşhanalarda ösümlikleri tozanlandyrmaga we barmasy kyn ýerlere girmäge ukyply mikrodronlary döretmekde gerekli bolup biler diýip, Science Daily habar berýär...

20.05.2025 10:48
3.4k+

B.e. öňki 355-nji ýylyň hytaý ýyldyzlar kartasy iň irki asman atlasy diýlip ykrar edildi

Hytaýyň Milli astronomiýa obserwatoriýasynyň halkara alymlar topary gadymy hytaý resminamasy “Ussat Şiniň ýyldyz gollanmasyny” öwrenip, munuň ýyldyzly asmanyň iň irki atlasydygy baradaky netijä geldi. Täze maglumatlara görä, karta biziň eýýamymyzdan öň, takmynan, 355-nji ýylda döredilipdir...

19.05.2025 17:55
3.3k+

Astronomlar ilkinji gezek Ýerden 155 ýagtylyk ýyly uzaklykda kristallaşan suw buzuny tapdylar

Astronomlar onlarça ýyl bäri doňan suwuň diňe bir Gün ulgamynda däl, eýsem onuň daşyndaky ýerlerde hem bolup biljekdigini çaklap gelýärdiler. Indi bolsa «Jeýms Uebb» teleskobynyň kömegi bilen ilkinji gös-göni subutnama alyndy – kristallaşan suw buzy «HD 181327» atly ýyldyzyň daşyndaky galyndy diskinde ýüze çykaryldy...