Dünýä ummanlarynyň derejesi NASA-nyň çaklamalaryndan has çalt beýgelýär

  • 19.03.2025 11:25
  • 5.2k+

NASA howsalaly ýagdaý barada habar berdi – dünýä ummanlarynyň derejesi çaklanylandan has çalt beýgelýär. 2024-nji ýylda suwuň derejesi 0,59 sm ýokary galypdyr, emma çaklamada 0,43 sm diýlip garaşylýardy.

Bu ýagdaý kenarýaka sebitlerini uly howp astyna salýar – tupanlaryň köpelmegi, binalaryň we ýollaryň zaýalanmagy, eroziýa we tebigy ekoulgamlaryň ýitip gitmek howpuny döredýär.
Ummanlaryň derejesiniň beýgelmeginiň esasy sebäpleri – suwlaryň gyzmagy we buzlaryň eremegidir. Parnik gazlarynyň täsiri bilen emele gelýän ýylylygyň 90%-den gowragy ummanlar tarapyndan siňdirilýär, bu bolsa suwuň giňelmegine sebäp bolýar. Şeýle-de Antarktida her ýyl 150 milliard tonna, Grenlandiýa bolsa 270 milliard tonna buz ýitirýär. NASA-nyň berýän maglumatlaryna görä, bu mukdar, takmynan, 26 müň Eýfel diňiniň agramyna deňdir.
Eger-de dünýädäki ähli buzlar erese, ummanyň derejesi 59 metr ýokarlanar. Bu bolsa kenarýaka sebitlerde ýerleşýän şäherlere uly betbagtçylyklary getirip biler.
Ummanlaryň derejesiniň beýgelmegi 1993-nji ýyldan bäri barha tizlenýär. 2024-nji ýyldaky beýgelmäniň öňki çaklamalardan hem has ýokary bolmagy geň zat däl, sebäbi şol ýyl adamzat taryhynda hasaba alnan iň yssy ýyl bolupdy.
«Climate Center» atly täjirçilik däl guramanyň çaklamasyna görä, 2050-nji ýyla çenli ABŞ-da 4 million akr (takmynan, 16,2 müň inedördül kilometr) meýdan suwuň aşagynda galar.


28.05.2025 12:32
7.5k+

Şu hepdede Ýeriň deňinden köp gatly jaýyň göwrümindäki birnäçe howply asteroidler uçup geçer

Şu hepdede NASA tarapyndan potensial howply (howp salmak mümkinçiligi bar) diýlip kesgitlenen dört sany asteroid Ýeriň deňinden geçer diýip, Interesting Engineering portaly habar berýär. Birinji asteroid — 2025 KT1 — 12,8 metr diametrli bolup, 26-njy maýda Ýeriň ýanyndan howpsuz aralykda geçdi...

28.05.2025 08:24
8.2k+

Gawaýdaky Kilauea wulkany atylyp başlady: ol 300 metr beýiklige lawa zyňýar

Dünýäniň iň işjeň wulkanlarynyň biri bolan Gawaýdaky Kilauea wulkany atylyp başlady. Bu barada ABŞ-nyň Geologiýa gullugynyň Gawaý wulkanologiýa obserwatoriýasy habar berýär. Atylma 25-nji maýda ýerli wagt bilen sagat 16:15-de başlady...

17.05.2025 13:28
4.6k+

Marsda ilkinji gezek polýar şöhleleri surata düşürildi

NASA-nyň Perseverance mars roweri ilkinji gezek Marsda polýar şöhleleriniň emele gelýän pursadyny surata almagy başardy. Bu hadysa Günden gelýän koronal massa zyňyndylarynyň netijesinde ýüze çykdy. MAVEN we Mars Express atly missiýalaryň maglumatlary bu açyşy tassyklady...

15.05.2025 17:47
20k+

Mýanmada bolup geçen ýertitremede ýer gabygynyň süýşýän pursady ilkinji gezek wideo düşürildi

Ylym jemgyýetinde uly gyzyklanma döreden wideodaky haýran galdyryjy pursat giňden ara alnyp maslahatlaşylýar. Agzalan wideoda, Mýanmada bolup geçen güýçli ýertitremesi mahaly ýer gabygynyň hereket edişi aýdyň görünýär...