Dünýä ummanlarynyň derejesi NASA-nyň çaklamalaryndan has çalt beýgelýär

  • 19.03.2025 11:25
  • 5k+

NASA howsalaly ýagdaý barada habar berdi – dünýä ummanlarynyň derejesi çaklanylandan has çalt beýgelýär. 2024-nji ýylda suwuň derejesi 0,59 sm ýokary galypdyr, emma çaklamada 0,43 sm diýlip garaşylýardy.

Bu ýagdaý kenarýaka sebitlerini uly howp astyna salýar – tupanlaryň köpelmegi, binalaryň we ýollaryň zaýalanmagy, eroziýa we tebigy ekoulgamlaryň ýitip gitmek howpuny döredýär.
Ummanlaryň derejesiniň beýgelmeginiň esasy sebäpleri – suwlaryň gyzmagy we buzlaryň eremegidir. Parnik gazlarynyň täsiri bilen emele gelýän ýylylygyň 90%-den gowragy ummanlar tarapyndan siňdirilýär, bu bolsa suwuň giňelmegine sebäp bolýar. Şeýle-de Antarktida her ýyl 150 milliard tonna, Grenlandiýa bolsa 270 milliard tonna buz ýitirýär. NASA-nyň berýän maglumatlaryna görä, bu mukdar, takmynan, 26 müň Eýfel diňiniň agramyna deňdir.
Eger-de dünýädäki ähli buzlar erese, ummanyň derejesi 59 metr ýokarlanar. Bu bolsa kenarýaka sebitlerde ýerleşýän şäherlere uly betbagtçylyklary getirip biler.
Ummanlaryň derejesiniň beýgelmegi 1993-nji ýyldan bäri barha tizlenýär. 2024-nji ýyldaky beýgelmäniň öňki çaklamalardan hem has ýokary bolmagy geň zat däl, sebäbi şol ýyl adamzat taryhynda hasaba alnan iň yssy ýyl bolupdy.
«Climate Center» atly täjirçilik däl guramanyň çaklamasyna görä, 2050-nji ýyla çenli ABŞ-da 4 million akr (takmynan, 16,2 müň inedördül kilometr) meýdan suwuň aşagynda galar.


27.04.2025 11:59
4.1k+

Ummanlaryň gyzmagy merjenleriň 80%-den gowragyna ýok bolup gitmek howpuny salýar

Ummanlaryň temperaturasynyň ýokarlanmagy sebäpli planetanyň merjenleriň 80%-den gowragynyň reňki soldy. Halkara Merjen gaýalary başlangyjy (ICRI) tarapyndan berlen hasabatda olaryň köpçülikleýin ýok bolup gitmek howpy barada aýdylýar diýip, TASS habar berýär...

16.04.2025 13:48
5.6k+

«Habbl» teleskopy sönüp barýan äpet ýyldyzy surata aldy

NASA-nyň astronomlary «Habbl» orbital teleskopynyň täze düşüren suratyny paýlaşdylar. Bu suratda ölüp barýan äpet ýyldyzyň kosmosa zyňan, ionlaşan ägirt uly gaz bulutlaryny görmek bolýar. Täze düşürilen surat «Kohoutek...

14.04.2025 23:42
5.7k+

Alýaskanyň asmanynda halka görnüşli täsin ýagtylyk peýda boldy

Alýaskanyň ýaşaýjylary asmandaky täsin halka görnüşli ýagtylygy wideo düşürdiler. Bu hadysa görenleri ilkibada gorkuzsa-da, soň bu ýagtylygyň NASA-nyň geçiren synaglary bilen baglanyşyklydygy anyklanyldy. Kosmos...

10.04.2025 16:03
15k+

Emeli hemralar Aralgum çölüniň ulalýandygyny görkezýär: Aral deňzi çekilmegini dowam edýär

Ýewropa kosmos agentligi (ESA) Aral deňziniň 2025-nji ýylyň martynda Sentinel-2 emeli hemrasy tarapyndan düşürilen suratyny çap etdi. Gazagystan bilen Özbegistanyň araçäginde ýerleşýän suw howdany bir wagtlar Merkezi...