Grenlandiýanyň buzluklarynyň eremegi soňky 10 ýylda alty esse tizleşdi

  • 14.02.2025 11:06
  • 6.4k+

Demirgazyk ýarym şarda süýji suwuň iň uly gorlary bolan Grenlandiýanyň buz galkany rekord tizlik bilen azalýar. 1980-nji ýyllardan bäri ol trillion tonnadan gowrak buz ýitirdi, soňky on ýylda bolsa ereme depgini alty esse güýçlendi diýip, Berknesiň Klimat gözlegleri merkeziniň norwegiýaly alymlary habar berýär.

Hünärmenler ýylda 230 mlrd tonna töweregi buzuň ýitmeginiň aýgytly pursat boljakdygyny belleýär. Bu ortaça global tenperaturanyň 3,4°C ýokarlanmagyna deň gelýär. 2024-nji ýylda planeta eýýäm Pariž şertnamasy tarapyndan kesgitlenen 1,5°C çäkden geçdi.
Alymlar klimat üýtgemeleriniň buz galkanynyň massasyna ýetirýän täsirine baha bermek üçin kompýuter modelirlemesinden peýdalandy. Olar ýeriň beýikliginiň we relýefiniň hem aýgytly rol oýnaýandygy baradaky netijä geldi: buz beýik ýerlerde diňe buz örtükleri galýança eremegini dowam etdirer diýip, The Chryoshere žurnaly ýazýar. 
Buz galkanynyň eremegi diňe bir deňiz derejesiniň ýokarlanmagyna däl, eýsem ummanyň duzlulygynyň üýtgemegine-de getirer. Bu bolsa deňiz ýaşaýjylarynyň durmuşyna we deňiz ekoulgamlaryna howp salýar. Grenlandiýanyň buz örtüginiň doly eremegi deňiz derejesiniň ýedi metr ýokarlanmagyna sebäp bolup biler.


02.06.2025 08:09
4.3k+

Buzluklaryň möçberi 50 ýylda 9 trillion tonna azaldy

1975-nji ýyldan bäri alnyp barylýan gözegçilikleriň dowamynda, buzluklaryň umumy möçberi 9 trillion tonnadan hem köp azaldy. Bu barada Bütindünýä meteorologiýa guramasynyň wekili Kler Nullis Ženewada geçirilen metbugat ýygnagynda habar berdi...

01.06.2025 19:18
6.4k+

Ýeriň ilatynyň tas ýarysy bir aýa barabar goşmaça yssy howany başdan geçirdi

ABŞ-nyň Nýu-Jersi ştatynda ýerleşýän «Climate Central» garaşsyz ylmy-barlag toparynyň hasabatyna görä, soňky bir ýylyň dowamynda Ýeriň ilatynyň tas ýarysy aşa yssy howalaryň uzaga çekmegi bilen ýüzbe-ýüz bolupdyr...

27.04.2025 11:59
4.9k+

Ummanlaryň gyzmagy merjenleriň 80%-den gowragyna ýok bolup gitmek howpuny salýar

Ummanlaryň temperaturasynyň ýokarlanmagy sebäpli planetanyň merjenleriň 80%-den gowragynyň reňki soldy. Halkara Merjen gaýalary başlangyjy (ICRI) tarapyndan berlen hasabatda olaryň köpçülikleýin ýok bolup gitmek howpy barada aýdylýar diýip, TASS habar berýär...

10.04.2025 16:03
15k+

Emeli hemralar Aralgum çölüniň ulalýandygyny görkezýär: Aral deňzi çekilmegini dowam edýär

Ýewropa kosmos agentligi (ESA) Aral deňziniň 2025-nji ýylyň martynda Sentinel-2 emeli hemrasy tarapyndan düşürilen suratyny çap etdi. Gazagystan bilen Özbegistanyň araçäginde ýerleşýän suw howdany bir wagtlar Merkezi...