80 ýyl bäri muzeýde saklanýan pleziozawryň skeletinden deri bölejikleri we teňňeler tapyldy

  • şu gün 13:35
  • 3.7k+

Ýewropaly paleontologlar 1940-njy ýylda Germaniýada tapylan ýura döwrüne degişli pleziozawryň galyndylaryny seljerdiler. Bu gadymy süýrenijiniň galyndylary 80 ýyllap muzeýde saklanypdy. Alymlar ony gaýtadan seljerip onuň käbir ýerlerinde deri bölejikleriniň we teňňeleriň häzirki wagta çenli saklanyp galandygyny anykladylar. Ylmy işiň netijeleri «Current Biology» žurnalynda çap edildi.

Paleontologiýada adatça açyşlar şeýle edilýär: alymlar süňkleri ýa-da ýumşak dokumalary tapýarlar, olaryň gurluşyny seljerýärler we öň tapylan nusgalar bilen deňeşdirýärler. Eger uly tapawut bar bolsa, täze görnüşiň ýüze çykandygyny yglan edýärler. Edil şu skeletde bolşy ýaly, kämahal tapylan zatlar derrew öwrenilmän, onlarça ýyllap muzeýde saklanylýar.
Şwesiýaly alymlar bu skeleti 2020-nji ýylda gaýtadan seljerdiler. Onuň hakykatdan hem 183 million ýyl ozal, ýura döwrüniň toarsiý ýarusynda ýaşap geçen pleziozawra degişlidigini anykladylar.


Geň galdyrýan zat, bu galyndylaryň «adatdan daşary ýagdaýda» gowy saklanyp galmagydyr. Sebäbi onuň diňe bir süňkleri däl, eýsem derisiniň käbir ýerleri we teňňeleri hem henize çenli saklanyp galypdyr. Bu örän seýrek duş gelýän ýagdaý. Tapylan derileriň galyňlygy 250 mikrometre deň. Alymlar ozal pleziozawrlaryň derisini inçe diýip çaklaýardylar, emma bu açyş olaryň derisiniň häzirki deňiz pyşbagalarynyňka meňzeş bolandygyny görkezýär.

«Men bu pleziozawryň öz döwründäki ihtiozawrlar ýaly teňňesiz bolmagyna garaşýardym. Uzyn boýunly pleziozawrlaryň daşky görnüşini diňe çaklap bolýardy, ýöne indi täze galyndylar arkaly biz has anyk düşünjeleri aldyk» diýip, ylmy işiň awtory Maýkl Marks belledi.


şu gün 12:57
2.7k+

Alymlar smartfonyň we telewizoryň çagalara edýän täsiri boýunça barlag geçirdiler

Halkara alymlar topary Latyn Amerikasynyň ýurtlarynda ýaşaýan 1 ýaşdan 4 ýaş aralygyndaky 1878 çaganyň gatnaşmagynda barlag geçirdi. Olar körpeleriň aglabasynyň ekranyň öňünde maslahat berilýän wagtdan has köp...

düýn 13:33
5.9k+

Alymlar towşanlaryň öz dişlerini iýýändigini anykladylar. Şeýdip, olar kalsiý alýarlar

Towşanlaryň dişleri tutuş ömrüniň dowamynda ösmegini bes etmeýär. Şol sebäpden olar gaty iýmitleri çeýnäp, dişlerini köneldýärler. Emma täze geçirilen gözlegde alymlar towşanlaryň dişlerini diňe bir köneltmän,...

11.02.2025 14:13
3.4k+

Näme üçin lagyllar gyzyl, zümerretler bolsa ýaşyl: alymlaryň jogaby

Lagyllar we zümerretler çuňňur hem doýgun reňkleri bilen meşhurdyr. Olaryň reňkleri gyzyl we ýaşyl öwüşginleriň nusgasy bolup durýar. Eýsem, bu ajaýyp reňkler nireden gelip çykýar? Jogap, himiýa bilen baglanyşykly...

09.02.2025 16:22
8.4k+

Näme üçin nauşnikleriň biri beýlekisinden çalt zarýadyny ýitirýär: ylmy düşündiriş

Ostiniň Tehas uniwersitetiniň alymlary nauşnikleriň bir taýynyň akkumulýatorynyň beýlekisinden çalt zarýadyny ýitirmeginiň sebäbini öwrenip, gyzykly netijä geldiler. Hünärmenler simsiz nauşniklerde akkumulýatoryň...