Birnäçe dil bilmegi çagalaryň akyl-paýhas başarnyklaryny gowulandyrýar

  • 02.02.2025 11:19
  • 2.9k+

Amerikan alymlarynyň geçiren barlaglary, birnäçe dili bilmegiň çagalaryň akyl-paýhas (kognitiw) başarnyklarynyň ösmegine ýardam berýändigini görkezdi. Bu aýratyn-da autistik spektr bozulmalary bolan çagalar üçin möhümdir. Maýami uniwersitetiniň hünärmenleri bu barlagyň netijelerini Journal of Experimental Child Psychology žurnalynda paýlaşdylar.

Alymlar 7 ýaşdan 12 ýaşa çenli bolan 112 çaganyň maglumatlaryny seljerip gördüler.
Geçirilen barlaglaryň netijesinde, iki dili bilýän çagalaryň has gowy pikirlenýändigi we özlerini gözegçilikde saklamakda has başarjaňdygy anyklanyldy. Olar bir wezipeden beýleki wezipä çalt geçip bilýärler we bir zady ýerine ýetirenlerinde has netijeli hereket edýärler. Diňe bir dili bilýän çagalar bilen deňeşdirilende, olaryň impulslaryny (duýdansyz hereketlerini) dolandyrmak ukyby hem has güýçli boldy.
Bu täsir esasanam autistik spektr bozulmalary bolan çagalarda has aýdyň ýüze çykdy. Iki dili bilýän autistik çagalar, öz işlerini meýilleşdirmek, bir zada ünslerini jemlemek we bir wagtda birnäçe işi ýerine ýetirmek boýunça has gowy netijeleri görkezdiler. Şeýle hem, olar beýleki adamlaryň duýgularyna we pikirlerine has gowy düşündiler. Bu bolsa olaryň jemgyýete has gowy uýgunlaşmagyna kömek etdi.
Hünärmenleriň pikirine görä, dilleriň arasynda yzygiderli geçiş etmek öz-özüňi gözegçilikde saklamak we ünsi jemlemek mehanizmlerini türgenleşdirýär hem-de beýniniň degişli böleklerini işjeňleşdirýär.


25.04.2025 16:17
3.4k+

ABŞ aşgazanasty mäziň düwnük keselini anyklamak üçin Alibaba-nyň emeli aň guralyny tassyklady

Amerikanyň Azyk önümleriniň we derman serişdeleriniň hiline gözegçilik edarasy (FDA) Alibaba Damo Panda EA ulgamyna “öňegidişlik gazanan enjam” derejesini berdi. Ol aşgazanasty mäziň düwnük keselini irki tapgyrda anyklamak üçin niýetlenýär...

17.04.2025 07:40
1.9k+

Pfizer semizlige garşy dermanlary işläp taýýarlamagyny bes etdi

Pfizer kompaniýasy Novo Nordisk we Eli Lilly kompaniýalarynyň bazardaky meşhur horlandyryjy serişdelerine garşy taýýarlaýan dermanyny işläp düzmegi bes etdi. Bu kararyň kabul edilmegine klinik synaglara gatnaşan bir näsagda bagyr zeperlenmesiniň ýüze çykarylmagy sebäp boldy...

23.03.2025 23:32
3.6k+

Alymlar tebigatyň agyryny aýryjy hökmünde täsir edýändigini anykladylar

Tebigata syn etmek beýniniň ýakymsyz duýgulary kabul etmekden emele gelen işjeňligini köşeşdirmek arkaly, agyry duýgusyny gowşadýar. Bu özboluşly täsir barada alymlar Nature Communications žurnalynda paýlaşdylar...

13.03.2025 17:50
6.2k+

Arassalanandan 12 sagatdan soň hem ter görnüşini saklaýan banan döredildi

Britaniýanyň Tropic kompaniýasynyň biotehnologlary gabygy aýrylandan soň hem 12 sagadyň dowamynda açyk reňkini saklaýan banany döretdi. Täze görnüş arassalanandan bir günden soň hem 30% haýal garalýar diýip, The...