Deňiz suwuny süýji suwa öwürmegiň ekologiýa taýdan amatly usuly tapyldy

  • 29.01.2025 11:22
  • 4.2k+

Miçigan uniwersitetiniň we Raýs uniwersitetiniň inženerleri deňiz suwuny köp mukdarda himiki serişdeleri ulanmazdan arassalap, içmäge ýaramly süýji suwa öwürýän tehnologiýany işläp düzdüler. Bu açyş çykdajylary ep-esli azaldyp, süýji suwy hemmeler üçin has elýeterli edip biler. Bu barada Nature Water žurnalynda çap edildi.

Deňiz suwunda adamlar we ösümlikler üçin zäherli ýokary konsentrasiýalarda «bor» bardyr. Adatça, deňiz suwuny arassalaýan zawodlar bor kislotasyny zarýadly (elektrik toguny geçirýän) forma öwürmek üçin oňa aşgar goşýarlar. Soňra zarýadly forma öwrülen bor kislotasy, ters osmos diýlip atlandyrylýan ýörite suw arassalaýyş ulgamy arkaly suwdan aýrylýar. Bu prosesiň ahyrynda bolsa balans döretmek üçin suwa kislota goşulyp bitaraplaşdyrylýar.
Täze tehnologiýada deňiz suwundan bory aýyrmak üçin, uglerod matadan ýasalan elektrodlar ulanylýar we hiç hili himiki serişde goşulmansoň, bu prosesi ýönekeýleşdirýär hem-de onuň bahasyny arzanladýar. Bu usuly ulanmak bilen suw arassalaýyş çykdajylaryny 15%-e çenli azaldyp bolýar. Bu arassalanan suwuň her bir kub metri üçin takmynan 20 sent tygşytlamak diýmekdir.
2019-njy ýylda dünýäde deňiz suwuny arassalaýan zawodlaryň gündelik kuwwaty 95 million kub metre ýetipdi. Şony göz öňünde tutsak, bu tehnologiýanyň ýyllyk tygşytlamasy 6,9 milliard dollara ýetip biler.
Täze tehnologiýa diňe bir maliýe çykdajylaryny azaltman, şol bir wagtda köp mukdarda himiki reagent ulanmak zerurlygyny aradan aýyrmak bilen, olaryň daşky gurşawa ýetirýän zyýanly täsirini hem peseldýär.


düýn 17:55
2.5k+

Ýerdäki çöllerden alnan bakteriýalaryň Aý we Mars topragynda ýaşap biljekdigi anyklanyldy

Ýerdäki çöllerde tapylan Chroococcidiopsis görnüşli sianobakteriýalar Aý we Mars topragynda ýaşamaga ukyplydygyny görkezdiler. Italiýanyň kosmos gullugynyň (ASI) barlagçylary ReBUS taslamasynyň çäklerinde şeýle netijä geldiler...

düýn 09:54
3.6k+

Hytaý alymlary ilkinji gezek dinozawr ýumurtgalarynyň takyk ýaşyny kesgitledi

Hytaý alymlary ilkinji gezek ýurduň merkezi böleginde tapylan dinozawrlaryň ýumurtgalarynyň ýaşyny takyk kesgitlemegi başardy. Science XXI neşiriniň maglumatlaryna görä, täze çemeleşme hek döwrüniň klimatyny has çuň öwrenmäge mümkinçilik berer...

düýn 09:48
1k+

Hytaý alymlary sütün öýjükleriniň kömegi bilen maýmynlaryň garramagyny haýallatdy

Hytaýyň ylymlar akademiýasynyň alymlarynyň geçiren ylmy gözlegleri adamyň genetiki taýdan güýçlendirilen sütün öýjükleriniň maýmynlarda garrama alamatlaryny haýalladyp biljekdigini görkezdi. Netijeler Cell žurnalynda neşir edildi...

14.09.2025 23:25
3k+

Hytaýly biologlar 36 petabaýtlyk maglumaty saklamak üçin “DNK- kassetany” döredýärler

Guandunyň Günorta ylym we tehnologiýa uniwersitetiniň alymlary sanly maglumatlary saklamagyň täze usulyny oýlap tapdylar. Olar 1980-nji ýylyň äheňindäki ýüzüne dezoksiribonuklein kislotasynyň sintetiki molekulalary çap edilen plastik lentany öz içine alýan "DNK-kassetany" işläp taýýarladylar...