Dünýäniň iň uly teleskopynyň üstüne gorag gümmezi guruldy

  • 23.01.2025 15:59
  • 9.6k+

 

Çiliniň Atakama çölündäki Serro Armazones dagynda dünýäniň iň uly teleskopy bolan Extremely Large Telescope (ELT) teleskopynyň gorag gümmeziniň gurluşygy tamamlandy. 93 metr diametrli we 80 metr beýikligindäki bu gümmez sebitiň ýowuz şertlerinden enjamy goramak üçin niýetlenendir diýip, Space.com ýazýar.

Bu desga Ýewropanyň günorta obserwatoriýasy (ESO) tarapyndan gurulýar. Geljekde gümmez alýumin paneller we uly açylýan elementler bilen üpjün ediler. Olar gijelerine ekzoplanetalary, uzakdaky planetalaryň atmosferasyny we Älemiň giňelişini öwrenmek üçin açylar.

Teleskopyň esasy aýnasy (M1) 39 metr diametri bilen, şu wagta çenli gurlan iň uly teleskop aýnasy bolar. Ol stýeklokeramiki materialdan ýasalan 798 bölekden ybarat bolar. 4,25 metr diametrli ikinji aýnanyň (M2) şu ýyl tamamlanmagy meýilleşdirilýär.
Teleskopyň özi bolsa 2028-nji ýylda işläp başlar.
Gurluşykdan alnan suratlar 2025-nji ýylyň ýanwarynda düşürildi. Suratlarda gümmeziň daşky örtügini oturtmak boýunça işleýän kranlar görünýär. ELT tamamlanandan soň, planetadaky iň uly optiki teleskop bolup, kosmosy öwrenmekde täze mümkinçilikleriň öňüni açar.


düýn 07:41
1.7k+

Ilon Mask SpaceX-iň göni orbitada maglumat merkezlerini gurmak meýli barada aýtdy

Ilon Mask SpaceX-iň göni orbitada maglumat (data) merkezlerini gurmak meýilnamasyny mälim etdi. Şeýle çözgüt emeli aňyň çalt ösmegi sebäpli artýan hasaplaýyş kuwwatyna we maglumat saklaýyş zerurlygyna esaslanýar...

düýn 07:27
3.5k+

Galapagosda alymlar “geçmişe dolanýan” pomidorlary tapdylar

Galapagos adalarynda alymlar ters ewolýusiýany görkezýän adaty bolmadyk pomidory – Solanum pennellii görnüşini tapdylar diýip, CNN habar berýär. Bu ösümlik Ekwadoryň kenaryndan ýüzlerçe kilometr uzaklykda ösýär...

düýn 07:13
2.8k+

Ýaponiýada ýabany köklerden alnan täze üzüm sorty döredildi

Okaýamanyň Tebigy ylymlary uniwersitetiniň alymlary Muskat Siragaý atly täze üzüm sortuny döretdiler. ScienceDaily-niň ýazmagyna görä, ol süýjüligi we ýumşak tagamy bilen tapawutlanýar hem-de geljekde giň gerimde ösdürip ýetişdirmek üçin uly mümkinçiliklere eýe...

düýn 07:06
1.4k+

“Gurak” ekzoplanetalaryň öz jümmüşinde suw emele getirip bilýändikleri ýüze çykaryldy

Alymlar köp wagtdan bäri, adatça suwy saklap bilmeýär öýdülýän “suw dünýäleri” (mini-neptunlar ýa-da subneptunlar) nädip öz ýyldyzlarynyň golaýynda bolup bilýär diýlen sorag bilen gyzyklanýarlar. Ilki bilen, şeýle planetalar “gar serhediniň” daşyndaky sowuk giňişliklerden içki orbitlara göçüp gelendir diýip çak edilýärdi...