Hytaýly kosmonawtlar orbitada ilkinji gezek kislorod we etilen öndürdi

  • 23.01.2025 00:42
  • 4.9k+

“Týangun” orbital stansiýasynyň bortundaky “Şençžou-19” kosmos missiýasynyň ekipažy kosmos şertlerinde emeli fotosintez boýunça taryhda ilkinji tejribäni üstünlikli geçirdi.

Kosmonawtlar raketa ýangyjyny öndürmekde ulanyp boljak maddany – kislorody we etileni almagy başardy. Bu üstünlik Hytaýy kosmosy uzak möhletleýin özleşdirmäge we ekipažly missiýalara goldaw bermäge, şol sanda 2030-njy ýyla çenli Aýa gonmak mümkinçiligine ýakynlaşdyrýar.
Tejribäni geçirmek üçin ýarymgeçiriji katalizatorlar ulanyldy. Onuň dowamynda kosmonawtlar kömürturşy gazyny we suwy kisloroda öwürdi. Täze tehnologiýanyň aýratynlygy onuň otag temperaturasynda we kadaly basyşda netijeliligi bolup, bu energiýa sarp edilişini ep-esli azaldýar. Hytaýly kosmonawtlaryň usuly köp energiýa çeşmelerini talap edýän we Aýa ýa-da Marsa ekspedisiýalar ýaly uzak aralyga missiýalar üçin juda laýyk gelmeýän adaty elektrolizden tapawutlanýar.
Öň Halkara kosmos stansiýasynda geçirilen ylmy gözlegler mikrograwitasiýanyň tebigy fotosinteze täsir edýändigini görkezdi. Ýöne HKS-iň ýaşaýşy goldamak tehnologiýalary, esasan, elektrolize esaslanýar.
Olardan tapawutlylykda, hytaý usuly himiki we fiziki usullary ulanmak bilen ösümlikleriň fotosintezine “öýkünýär”. 


şu gün 11:17
1.8k+

Alymlar 200 mln ýyl ozal ýaşan pterozawryň täze görnüşini suratlandyrdylar

ABŞ-nyň Smitsonow institutynyň işgärleri Petrifaýd-Forest milli seýilgähinde (Arizona ştaty)  209 million ýyl mundan ozal ýaşap geçen pterozawrlaryň näbelli görnüşleriniň galyndylaryny tapdylar. Edaranyň metbugat gullugynyň habaryna görä, tapyndy giçki trias döwrüne degişlidir...

düýn 20:55
2k+

Hytaýda kosmos jümmüşini öwrenmek boýunça dünýäde ilkinji assosiasiýa döredildi

Hytaýyň Hefeý şäherinde (Anhoý welaýaty) Kosmos jümmüşini öwrenmegiň halkara assosiasiýasy (International Deep Space Exploration Association, IDSEA) resmi taýdan işe başlady. Ol doly derejede bu ugra ünsi gönükdirýän dünýäde ilkinji ylmy gurama boldy...

düýn 11:41
2.4k+

Alymlar Ýerde Merkuriniň ilkinji bölekleriniň tapylandygyny habar berdiler

Afrikada tapylan iki meteorit Merkuriý planetasynyň ylma mälim bolan ilkinji bölekleri bolup çykdy. Bu barada Icarus ylmy žurnaly habar berýär. Eger ylmy çaklama tassyklansa, bu Ýerde Güne iň golaý planetanyň meteoritleriniň tapylmagyna degişli ilkinji ýagdaý bolar...

09.07.2025 13:33
8.5k+

Hytaýyň täze lazerli enjamy çybynlary üç millisekuntda ýok edýär

Hytaýda Photon Matrix atly enjam döredildi. Bu enjam çybynlary üç millisekundyň dowamynda tapyp, aralygy kesgitläp, lazer arkaly ýok edýär diýip, «New Atlas» neşiri habar berýär. Işläp düzüjileriň maglumatlaryna görä, enjam bir sekuntda 30-a çenli çybyny ýok edip bilýär...