Kleopatranyň uýasyna degişli galyndylar rimli “oglanjyga” degişli bolup çykdy

  • 14.01.2025 19:36
  • 9k+

Genetiki seljermeleriň netijesinde Türkiýede ýerleşýän gadymy şäher Efesden tapylan galyndylaryň Müsür şa zenany Kleopatranyň öweý aýal dogany Arsinoýa IV-ä degişli däldigi ýüze çykaryldy. Sebäbi seljermelerde Y-hromosoma tapyldy, bu bolsa galyndylaryň erkek kişä degişlidigini görkezýär diýip, Scientific Reports habar berýär.

Bu galyndylar ýetginjek ýaşdaky oglana degişli bolup çykdy. Bilermenleriň bellemegine görä, ol 11-14 ýaş aralygynda aradan çykypdyr, şeýle-de ol, ähtimal, müsürli däl-de, rimli bolupdyr.
Galyndylar 1929-njy ýylda häzirki Türkiýäniň çägindäki gadymy Efesden tapyldy. Şol ýerde gapyrga we but süňkleriniň bölekleri hem ýüze çykaryldy.
Oglanyň ýaşan döwründe kim bolandygy belli däl, ýöne tapylan mazar onuň baý maşgaladan bolandygyny görkezýär. Şeýle-de, ol saglyk bilen bagly düýpli meselelerden ejir çekipdir. Dogabitdi äň kemçiligi we kelle süňkleriniň wagtyndan öň birleşmegi onuň ösüşinde kemçilikleriň ýüze çykandygyny görkezýär.
Bu oglan Arsinoýanyň döwürdeşi bolupdyr, sebäbi galyndylar b.e. öňki 205-36-njy ýyllara degişli. Taryhy maglumatlara görä, Arsinoýa b.e. öňki 41-nji ýylda Efesde öldürilipdir. Şol döwürde Efes Rim respublikasynyň bir bölegi bolupdyr.
Arsinoýa Kleopatranyň öweý aýal dogany bolupdyr. Olaryň ejeleri başga, ýöne atalary bir – Ptolemeý XII bolupdyr. Taryhçylaryň pikirine görä, sürgünde bolsa-da Arsinoýa patyşalyk üçin howp döredipdir. Çeşmelere görä, ol Kleopatranyň söýgülisi general Mark Antoniýniň buýrugy bilen öldürilipdir.
Arsinoýanyň mazary entek tapylmady. Kleopatra bilen Mark Antoniýniň galyndylary hem henize çenli ýüze çykarylmady.


düýn 11:16
2k+

Astronomlar ilkinji gezek Günüň daşky serhediniň kartasyny çyzdylar

Astronomlar ilkinji gezek Günüň atmosferasynyň daşky serhediniň — Alwen üsti (Alfvén surface) hökmünde tanalýan zolagyň yzygiderli iki ölçegli kartasyny düzdüler. Bu serhet Gün şemalynyň magnit tolkunlarynyň tizliklerinden geçip, yzyna dolanmaz ýaly Günüň täsirinden çykýan we planetalarara giňişlige ýaýraýan sebitidir...

düýn 11:12
3.3k+

Türkmen alymlary çölleşmä garşy göreşmek üçin bionanokompozit material döretdiler

Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň Halkara ylmy-tehnologik parkynyň hünärmenleri gumuň göçmegi we çölleşmek meseleleri boýunça ylmy-barlag işlerini geçirdiler. Bu ylmy-barlag işleriniň çäklerinde sianobakteriýalaryň biomassasy esasynda dökülýän çägeleri berkitmek we olaryň göçmeginiň öňüni almak üçin bionanokompozit material (BNKM) döredildi...

16.12.2025 19:18
4.3k+

Paleontologlar dinozawryň täze görnüşini açdylar: Ol tas 110 ýyllap köpçüligiň göz öňünde durdy

Paleontologlar köne kolleksiýalaryň arasyndaky muzeý witrinasynda dinozawryň täze görnüşini tapdylar. Bu, alymlaryň 1916-njy ýylda tapylan ördek burunly gadrozawridanyň nusgasyny täzeden öwrenenlerinden soň ýüze çykdy...

15.12.2025 17:03
8k+

Tanis şäherinden tapylan 225 heýkeljik mazarda ýatan faraonyň adyny anyklamaga ýardam etdi

Arheologlar Nil deltasyndaky gadymy Tanis şäherinde ýerleşýän şa mazaryndan 225 sany jaýlamak üçin niýetlenen heýkeljik tapdylar. Bu artefaktlaryň ýüzündäki nyşanlar atsyz sarkofagda ýatan merhumyň şahsyýetini anyklamaga mümkinçilik berdi: ol faraon Şeşonk III bolup çykdy...