Urugwaýda köp süýrenijileriň we süýdemdirijileriň nesilbaşysy bolan mezozawrlaryň iň äpedi tapyldy

  • 11.01.2025 11:50
  • 8.2k+

Alymlar iň uly mezozawryň galyndylaryny tapdylar, onuň göwresi bu gadymy görnüşiň ozal belli bolan wekillerinden üç esse uludyr. Ýyrtyjynyň äpet nusgasy Urugwaýyň demirgazyk-gündogarynda ýerleşýän Mangrullo formasiýasynyň Lagerştettinde tapyldy.

Urugwaýly we fransiýaly paleontologlar bu açyşy Fossil Studies žurnalynda beýan etdiler.
Mezozawrlar paleozoý eýýamynyň ahyrynda Gondwana günorta yklymynyň kenarlarynda ýaşap, ýerde-suwda ýaşan gadymy süýrenijilerdir. Ozallar olar uzynlygy 0,7 metr töweregi bolan ownuk haýwanlar hasaplanýardy. Şeýle-de bolsa, tapylan galyndylar, olaryň käbirleriniň uzynlygynyň iki metre ýetendigini görkezýär.
Kelläniň, oňurganyň we beýleki süňkleriň saklanyp galan  bölekleri täze nusganyň ölçegine baha bermäge mümkinçilik berdi.
Alymlar äpet ululygyň jandaryň ýaşy bilen, şeýle hem kenarýaka durmuşyna uýgunlaşan bolmagynyň mümkindigi bilen baglanyşyklydygyny çaklaýarlar. Tapyndy mezozawrlaryň ontogenezine has gowy düşünmäge mümkinçilik berýär we häzirki süýrenijileriň, guşlaryň we süýdemdirijileriň ata-babalary bolan irki amniotlarda ulalmak tendensiýasyny tassyklaýar.


14.07.2025 17:12
6.9k+

Aşgazany ösümlikden doly, taryhda ilkinji ot iýýän pterozawr tapyldy

Paleontologlar taryhda ilkinji gezek aşgazanynda ösümlik iýmitiniň galyndylary bolan pterozawryň galyndylaryny tapdylar. Bu açyş agzalan uçýan süýrenijileriň käbir görnüşleriniň ot iýiji bolandygynyň ilkinji göni subutnamasydyr...

14.07.2025 10:44
2k+

Paleontologlar gadymy süýdemdirijiniň täze görnüşini açdy. Ol 143 mln ýyl ozal ýaşapdyr

Paleontologlar dügür dişlileriň toparyndan mezozoý süýdemdirijisiniň täze nesline we görnüşine häsiýetnama berdi. Onuň dişleriniň daşa öwrülen galyndylary Beýik Britaniýada tapyldy. Takmynan, 143 mln ýyl ozal ýaşan bu jandar Novaculadon mirabilis adyny aldy diýlip, Proceedings of the Geologists’ Association žurnalynda habar berilýär...

13.07.2025 19:23
2.3k+

Alymlar ýaralary bitirmek üçin guşuň düwünçek dokumalaryny ulanmagy teklip edýärler

Demirgazyk-Kawkaz federal uniwersitetiniň alymlary ýara bitiriji dermanlary döretmek üçin guşuň düwünçek dokumalaryndan edilen peptidleri ulanmagy teklip etdiler. Işläp taýýarlama melhemleriň, gelleriň we suwuk plastyrlaryň bir toparynyň çykarylmagy bilen tamamlanar...

13.07.2025 18:57
3.6k+

Mum güýeleriniň gurçuklarynyň plastigi iýip, ýag görnüşinde öz organizminde toplaýandyklary ýüze çykaryldy

Alymlar uly mum güýeleriniň (Galleria mellonella) gurçuklarynyň polietileni metabolik taýdan işläp (siňdirip), ony birnäçe günüň dowamynda öz bedeninde lipid (ýag) görnüşinde toplap bilýändiklerini ýüze çykardylar...