Hazaryň düýbünden XVIII asyrda gark bolan gämini çykardylar

  • 03.01.2025 11:13
  • 24k+

Arheologlar Eýranyň Mazenderan welaýatynda Hazar deňziniň günorta kenarynda XVIII asyryň ahyryna - XIX asyryň başyna degişli bolan agaç gämini tapdylar. Gämi çäge aňňadynyň aşagyna gömlüp galypdyr, deňiz derejesiniň ýokary galmagy bilen üsti bölekleýin açylypdyr diýip, Phys.org ýazýar.

Barlaglar gäminiň Russiýa imperiýasy bilen bagly söwda flotuna degişlidigini görkezdi. Agaç we botanika galyndylarynyň radiouglerod seljermesi gäminiň gurlan senesiniň 1762–1808-nji ýyllara degişlidigini görkezdi. Tapyndylaryň arasynda sosna we arça agajy, greçihanyň tohumy, şeýle hem oba hojalygynyň haşal otlary bar.
Çen bilen üç bogaldakly gämi ýük daşamak üçin ulanylypdyr, ýüküň agramly bölegi  şol döwrüň möhüm iýmiti we söwda önümi bolan greçiha bolupdyr. Arheobotaniki derňew materiallaryň gelip çykyşynyň Wolga we Kawkaz sebitlerine degişlidigini  tassyklady.
Iki möwsümde geçirilen gazuw-agtaryş işlerinde tapylan tapynda gäminiň gabarasynyň, bogaldaklarynyň we ýüküň elementleri girýär. Ol gämi gurluşygy we bu töwerekdäki bäş ýurduň ykdysadyýetinde uzak wagtlap möhüm rol oýnap gelen Hazar sebitindäki söwda barada gymmatly maglumatlary berýär.


düýn 11:14
1.1k+

Barlag: EA sebäpli ýetginjekler çalt, ýöne ýüzleý pikirlenip başladylar

Oksfordyň uniwersitetiniň neşirýatynyň geçiren täze barlagyna görä, emeli aň (AI) ýaşlaryň pikirlemegine işjeň täsir edýär: ol has çalt pikirlemäge kömek edýär, ýöne käte seljerme çuňlugyny ýitirýär diýip Business Insider ýazýar...

düýn 00:48
3.6k+

Türkmenistanyň Döwlet lukmançylyk uniwersiteti Hazarýaka ýurtlarynyň uniwersitetleriniň assosiasiýasyna kabul edildi

Myrat Garryýew adyndaky Türkmenistanyň Döwlet lukmançylyk uniwersiteti Hazarýaka ýurtlarynyň uniwersitetleriniň we ylmy-barlag merkezleriniň assosiasiýasynyň resmi taýdan täze agzalygyna saýlandy. Bu barada "Türkmenistan: Altyn asyr" elektron neşiri habar berýär...

23.10.2025 09:57
6.8k+

Alymlar Sahara çölüniň häzirkisinden 75%-e çenli “ygally” bolmagynyň mümkindigini çaklaýarlar

XXI asyryň ikinji ýarymynda Sahara çölünde ýagşyň mukdary häzirki döwrüň görkezijileri bilen deňeşdirilende takmynan 75% ýokarlanyp biler diýip, ABŞ-nyň Illinoýs uniwersitetiniň klimatologlary çaklaýarlar. Barlaglaryň netijeleri npj Climate and Atmospheric Science žurnalynda çap edildi...

20.10.2025 10:52
11k+

Angliýada bitewi diýen ýaly “gylyç şekilli ażdarha” tapyldy

Beýik Britaniýanyň Ýura kenarynda alymlar öň belli bolmadyk, delfiniň ululygyndaky gadymy deňiz süýrenijisi — ihtiozawryň bitin diýen ýaly skeletini tapdylar. Britan paleontologlary Papers in Paleontology žurnalynda çap eden makalasynda bu tapyndynyň ihtiozawrlaryň ewolýusiýasynyň taryhyndaky boşlugy doldurmaga kömek edýändigini belleýärler...