Alymlar Saturnyň halkalarynyň ozal pikir edilişinden 10 esse gadymy bolup biljekdigini çaklaýarlar

  • 23.12.2024 16:31
  • 5.2k+

Ýapon alymlary Saturnyň halkalarynyň ýaşy barada umumy kabul edilen nazaryýete garşy çykdylar we onuň planetanyň özi ýaly gadymy bolup biljekdigini aýtdylar. Olar öz barlaglaryny Nature Geoscience žurnalynda hödürlediler diýip, Phys.org habar berýär.

Öňki teoriýa görä, planetanyň halkalary takmynan 100-400 million ýyl ozal peýda bolupdyr. Bu tassyklama “Kassini” kosmos gämisi tarapyndan alnan maglumatlara esaslanýardy, ýöne täze barlaglar bu pikiri üýtgedip biler.
Alymlar halkalar bilen çaknyşýan mikrometeoritleriň yz galdyrman bugaryp gidýändigini, kosmos galyndylary bilen çaknyşmagyna garamazdan, halkalary arassa saklaýandygyny görkezýän simulýasiýa geçirdiler.
Öň halkalaryň arassalygy olaryň ýaşdygyny görkezýär diýip hasaplanýardy. Emma ýaponiýaly astronomlar halkalaryň ýaşynyň 2,25-4,5 milliard ýyl aralygynda bolup biljekdigini çaklaýarlar, bu bolsa planetanyň ýaşy bilen deňeçerdir.
Şeýle hem, barlagçylar Gün ulgamynyň emele gelşiniň irki döwrüniň tertipsizlikde geçendigi baradaky delillerini berkidýärler. Onda Saturnyň halkalarynyň emele gelmegi üçin bölekler bolup hyzmat edip biljek köp sanly gurluşyk materialy bolupdyr.


düýn 11:16
2k+

Astronomlar ilkinji gezek Günüň daşky serhediniň kartasyny çyzdylar

Astronomlar ilkinji gezek Günüň atmosferasynyň daşky serhediniň — Alwen üsti (Alfvén surface) hökmünde tanalýan zolagyň yzygiderli iki ölçegli kartasyny düzdüler. Bu serhet Gün şemalynyň magnit tolkunlarynyň tizliklerinden geçip, yzyna dolanmaz ýaly Günüň täsirinden çykýan we planetalarara giňişlige ýaýraýan sebitidir...

düýn 11:12
3.3k+

Türkmen alymlary çölleşmä garşy göreşmek üçin bionanokompozit material döretdiler

Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň Halkara ylmy-tehnologik parkynyň hünärmenleri gumuň göçmegi we çölleşmek meseleleri boýunça ylmy-barlag işlerini geçirdiler. Bu ylmy-barlag işleriniň çäklerinde sianobakteriýalaryň biomassasy esasynda dökülýän çägeleri berkitmek we olaryň göçmeginiň öňüni almak üçin bionanokompozit material (BNKM) döredildi...

16.12.2025 19:18
4.3k+

Paleontologlar dinozawryň täze görnüşini açdylar: Ol tas 110 ýyllap köpçüligiň göz öňünde durdy

Paleontologlar köne kolleksiýalaryň arasyndaky muzeý witrinasynda dinozawryň täze görnüşini tapdylar. Bu, alymlaryň 1916-njy ýylda tapylan ördek burunly gadrozawridanyň nusgasyny täzeden öwrenenlerinden soň ýüze çykdy...

15.12.2025 17:03
8k+

Tanis şäherinden tapylan 225 heýkeljik mazarda ýatan faraonyň adyny anyklamaga ýardam etdi

Arheologlar Nil deltasyndaky gadymy Tanis şäherinde ýerleşýän şa mazaryndan 225 sany jaýlamak üçin niýetlenen heýkeljik tapdylar. Bu artefaktlaryň ýüzündäki nyşanlar atsyz sarkofagda ýatan merhumyň şahsyýetini anyklamaga mümkinçilik berdi: ol faraon Şeşonk III bolup çykdy...