Siriýada arheologlar dünýäde iň gadymy elipbiýi tapdylar

  • 26.11.2024 13:36
  • 4.1k+

Jons Hopkins uniwersitetiniň arheologlary Siriýada elipbiý ýazuwynyň iň gadymy subutnamalaryny tapdylar. Umm-el-Marryň aramgähinde oýulyp ýazylan nyşanlar bilen toýun silindrleri tapyldy. Phys.org portalynyň habar berşi ýaly, tapyndy b.e.öň 2400-nji ýyla degişli hasap edilýär, bu bolsa häzire çenli belli bolan islendik elipbiýiň ýaşyndan 500 ýyl uludyr.

Maglumatlar radiouglerod seljermesi bilen tassyklandy.

“Öň, elipbiý Müsürde ýa-da ýakyn bir ýerde b.e.öň 1900-nji ýylda oýlanyp tapylan diýlip hasaplanylýardy. Ýöne bu artefaktlaryň ýaşy has uly we başga bir ýerden gelip çykýar. Bu bolsa elipbiýiň gelip çykyşynyň ozal pikir edişimizden düýbünden başgaçadygy barada çaklamaga esas döredýär” – diýip, arheologiýa professory Glenn Şwars düşündirdi.

Ylmy gözlegçiler oýulyp ýazylan nyşanlaryň gaplaryň içindäkini aňlatmak üçin “etiketka” hökmünde ulanylandygyny çaklaýarlar. Häzirlikçe tekstiň manysy açylmady.
16 ýyl dowam eden gazuw-agtaryş işleri alty skelet, altyn we kümüş şaý-sepler, keramika we aşhana gap-gaçlary ýaly beýleki tapyndylary-da ýüze çykardy.

“Elipbiý ýazuwy adamlaryň ýaşaýşyny, olaryň pikirlenişini we aragatnaşyklaryny üýtgetdi” – diýip, Şwars belledi.


düýn 13:43
4.9k+

30 million ýyl ýaşy bolan ýantardan kebelek çykmaly ýumurtga tapyldy

Ýantara, köplenç, "wagtyň kapsulasy" diýilýär. Sebäbi olardan ýygy-ýygydan millionlarça ýyllap şepbige ýelmeşip galan, taryhdan öňki mör-möjekler tapylýarlar. Nemes biologlary Baltika ýantarynyň içinden ýene bir...

08.03.2025 17:16
5.5k+

Salwadorda ýüz keşbini üýtgedýän 2400 ýyllyk gurjaklar tapyldy

Salwadorda piramida gurluşynyň depesinde arheologlar täsin ýüzleri bolan 2400 ýyllyk keramiki gurjaklary tapdy – olaryň ýüz keşbi syn ediş burçuna baglylykda üýtgeýär. Ilkibaşda alymlar gurjaklaryň gurban etme...

04.03.2025 14:26
10k+

Wezuwiý wulkanynyň atylmagyndan heläk bolan adamyň beýnisi aýna bölegine öwrülipdir

Rimiň Üçünji uniwersitetiniň italiýaly alymlary b.e. 79-njy ýylynda Wezuwiý wulkanynyň atylmagy netijesinde aradan çykan adamyň beýnisiniň ýokary temperaturadan ýaňa aýna öwrülendigini anyklady. Bu açyş gadymy...

02.03.2025 11:55
13k+

Hytaýda üstünden 125 million ýyl geçen gadymy içýanyň galyndylary tapyldy

Hytaýly alymlar ýaşy 125 million ýyl geçen gadymy içýanyň galyndylaryny tapdylar. Bu ýurtda mezozoý döwrüniň ilkinji açyşy we paleontologiýa üçin möhüm ädimdir diýip, “Sinhua” habarlar gullugy habar berýär. Galyndy...