Alymlar: Tutanhamonyň altyn maskasy hakykatda aýal maşgala degişli eken

  • 16.11.2024 07:39
  • 7.7k+

Ýork uniwersitetinden alymlaryň gözlegleri Tutanhamonyň belli altyn maskasynyň ilkibaşda başga bir faraon, ähtimal, onuň öweý ejesi Nefertiti üçin döredilen bolmagynyň mümkindigini görkezýär. Bu barada ArtNet neşiriniň materialynda aýdylýar.

Baş gözlegçi, professor Joan Fletçeriň aýtmagyna görä, muny maskada gulaklaryň deşilen bolmagy tassyklaýar. Gadymy Müsürde erkek adamyň ölüminden soňky maskasynda gulaklar deşilmeýärdi, bu, adatça, diňe aýallarda we çagalarda duş gelýärdi. Bu hem maskanyň ýaş faraon üçin niýetlenendigini şübhe astyna goýýar.
1925-nji ýylda Şalaryň jülgesinde Tutanhamonyň aramgähinde Goward Karter tarapyndan tapylan altyn maska iň belli arheologik tapyndylaryň biri hasaplanylýar. Ýöne, professor Fletçeriň düşündirişine görä, maskada guşaklaryň deşilendigi näme üçindir “uzak wagtlap ünsden düşürilipdir”.


Maskanyň ýüzi we onuň galan bölekleri üçin ulanylan altynyň seljermesi hem olaryň deň gelmeýändigini görkezdi. Bu Tutanhamonyň şekiliniň maska soň “goşulandygyny” çaklamaga mümkinçilik berýär. Bu çaklama britaniýaly Müsüri öwrenýän alym Nikolas Riwziň maskanyň ilkibaşda Nefertiti üçin taýýarlanyp bilnendigini çaklaýan teoriýasyna laýyk gelýär. Riwzi maskanyň “aýal keşbi” hem-de Nefertitiniň heýkeli bilen portret meňzeşligi şübhelenmäge getirdi.
Şeýle-de, Fletçer Tutanhamonyň, takmynan, 19 ýaşda aradan çykmagynyň duýdansyz bolup bilendigini belleýär. Ähtimal, bu hem ilkibaşda başga biri üçin niýetlenen maskanyň ulanylmagyna getirendir.
Faraonyň ölüminiň anyk sebäpleri belli däl, käbir hünärmenler onuň gyzzyrmadan ýa-da şikesden soňky ýokançdan ölen bolmagynyň mümkindigini çaklaýar. Şeýle-de, onuň öldürilendigi barada hem çaklama bar.


29.07.2025 12:15
180

Alymlar wagtyň azalandygyny subut edip, indi sekunty hasapdan aýyrmak isleýärler

Ýer öňküden çalt aýlanýar we bu taryhda ilkinji gezek global wagtdan sekunty aýyrmagyň zerurlygyna getirip biler. Bu barada Ýeriň aýlanyşy we hasaplaýyş ulgamlarynyň halkara gullugynyň (IERS) we ABŞ-nyň Harby-deňiz obserwatoriýasynyň maglumatlaryna salgylanyp, CNN habar berýär...

26.07.2025 17:34
54

Italiýada etrusklaryň saç üçin halkalary bolan 2600 ýyllyk el degrilmedik mazary tapyldy

Beýlor uniwersitetinden Dawid Zoriýanyň ýolbaşçylygyndaky arheologlar topary Italiýada etrusklaryň (b.e. öňki I müňýyllykda ýaşan gadymy medeniýet) 2600 ýyllyk el degrilmedik mazaryny tapdy. Rimden 70 km uzaklykda ýerleşýän bu tapyndy Gadymy Rimiň döremezinden öňki taryhy öwrenmek üçin iň möhüm maglumatlaryň biri hasaplanýar diýip, uniwersitetiň resmi saýty habar berýär...

24.07.2025 10:24
3

Orta asyrlardan galan “ýylgyryş”: Polşadaky adada ýylgyrýan agaç ýüzi tapdylar

Torundaky (Polşa) Nikolaý Kopernik uniwersitetiniň arheologlary Polşanyň Lednisa kölüniň düýbünden ýüzüne oýulyp adamyň ýüzi şekillendirilen pürsi tapdylar. Bu açyş 2024-nji ýylda edildi, ýöne bu hakda indi resmi taýdan habar berildi...

23.07.2025 07:17
1

Sisiliýanyň kenarynda bogaldagy saklanyp galan gadymy grek gämisi tapyldy

Arheologlar Sisiliýanyň günorta-gündogar kenar ýakasynda bogaldagy we urgany saklanyp galan gark bolan gadymy grek gämisini tapdylar. Gämi b.e. öňki VI–V asyrlarda gark bolupdyr diýip, LBV portaly habar berýär...