Alymlar: Tutanhamonyň altyn maskasy hakykatda aýal maşgala degişli eken

  • 16.11.2024 07:39
  • 7.7k+

Ýork uniwersitetinden alymlaryň gözlegleri Tutanhamonyň belli altyn maskasynyň ilkibaşda başga bir faraon, ähtimal, onuň öweý ejesi Nefertiti üçin döredilen bolmagynyň mümkindigini görkezýär. Bu barada ArtNet neşiriniň materialynda aýdylýar.

Baş gözlegçi, professor Joan Fletçeriň aýtmagyna görä, muny maskada gulaklaryň deşilen bolmagy tassyklaýar. Gadymy Müsürde erkek adamyň ölüminden soňky maskasynda gulaklar deşilmeýärdi, bu, adatça, diňe aýallarda we çagalarda duş gelýärdi. Bu hem maskanyň ýaş faraon üçin niýetlenendigini şübhe astyna goýýar.
1925-nji ýylda Şalaryň jülgesinde Tutanhamonyň aramgähinde Goward Karter tarapyndan tapylan altyn maska iň belli arheologik tapyndylaryň biri hasaplanylýar. Ýöne, professor Fletçeriň düşündirişine görä, maskada guşaklaryň deşilendigi näme üçindir “uzak wagtlap ünsden düşürilipdir”.


Maskanyň ýüzi we onuň galan bölekleri üçin ulanylan altynyň seljermesi hem olaryň deň gelmeýändigini görkezdi. Bu Tutanhamonyň şekiliniň maska soň “goşulandygyny” çaklamaga mümkinçilik berýär. Bu çaklama britaniýaly Müsüri öwrenýän alym Nikolas Riwziň maskanyň ilkibaşda Nefertiti üçin taýýarlanyp bilnendigini çaklaýan teoriýasyna laýyk gelýär. Riwzi maskanyň “aýal keşbi” hem-de Nefertitiniň heýkeli bilen portret meňzeşligi şübhelenmäge getirdi.
Şeýle-de, Fletçer Tutanhamonyň, takmynan, 19 ýaşda aradan çykmagynyň duýdansyz bolup bilendigini belleýär. Ähtimal, bu hem ilkibaşda başga biri üçin niýetlenen maskanyň ulanylmagyna getirendir.
Faraonyň ölüminiň anyk sebäpleri belli däl, käbir hünärmenler onuň gyzzyrmadan ýa-da şikesden soňky ýokançdan ölen bolmagynyň mümkindigini çaklaýar. Şeýle-de, onuň öldürilendigi barada hem çaklama bar.


düýn 21:40
4.9k+

Müsürde dünýäniň bir siwilizasiýa bagyşlanan iň uly muzeýi açylýar

Dubliniň Heneghan Peng Architects binagärlik býurosy Gizadaky Uly Müsür muzeýiniň gurluşygynyň taslama yglan edilenden otuz ýyldan gowrak wagtdan soň doly tamamlanandygyny habar berdi. Muzeý Giza piramidalarynyň golaýynda 500 000 inedördül metr meýdanda ýerleşýär we köpüsi ozal köpçülige görkezilmedik faraonlar döwrüniň 100 000-den gowrak artefaktyny jemleýär...

28.10.2025 11:14
1.5k+

Barlag: EA sebäpli ýetginjekler çalt, ýöne ýüzleý pikirlenip başladylar

Oksfordyň uniwersitetiniň neşirýatynyň geçiren täze barlagyna görä, emeli aň (AI) ýaşlaryň pikirlemegine işjeň täsir edýär: ol has çalt pikirlemäge kömek edýär, ýöne käte seljerme çuňlugyny ýitirýär diýip Business Insider ýazýar...

23.10.2025 09:57
6.9k+

Alymlar Sahara çölüniň häzirkisinden 75%-e çenli “ygally” bolmagynyň mümkindigini çaklaýarlar

XXI asyryň ikinji ýarymynda Sahara çölünde ýagşyň mukdary häzirki döwrüň görkezijileri bilen deňeşdirilende takmynan 75% ýokarlanyp biler diýip, ABŞ-nyň Illinoýs uniwersitetiniň klimatologlary çaklaýarlar. Barlaglaryň netijeleri npj Climate and Atmospheric Science žurnalynda çap edildi...

20.10.2025 10:52
11k+

Angliýada bitewi diýen ýaly “gylyç şekilli ażdarha” tapyldy

Beýik Britaniýanyň Ýura kenarynda alymlar öň belli bolmadyk, delfiniň ululygyndaky gadymy deňiz süýrenijisi — ihtiozawryň bitin diýen ýaly skeletini tapdylar. Britan paleontologlary Papers in Paleontology žurnalynda çap eden makalasynda bu tapyndynyň ihtiozawrlaryň ewolýusiýasynyň taryhyndaky boşlugy doldurmaga kömek edýändigini belleýärler...