Arheologlar Täjigistanda gadymy adamlaryň mesgen tutan ýerini tapdylar

  • 10.11.2024 23:27
  • 11k+

Ierusalimiň Ýewreý uniwersitetiniň we Täjigistanyň Milli Ylymlar akademiýasynyň arheologlary Merkezi Täjigistanyň Zerawşan jülgesinde möhüm açyş etdiler. Soýi Hawzakyň köp gatly arheologiki ýadygärliginde gadymy adamlaryň 20-150 müň ýyllyk yzlary tapyldy.

Gözlegiň netijeleri barada Antiquity žurnalynda habar berildi.
Tapyndylaryň arasynda daş gurallar, haýwan süňkleri we gadymy ösümlikleriň galyndylary bar, bu irki göçüşliklerde we adamzat siwilizasiýasynyň ösüşinde Merkezi Aziýanyň esasy ornunyň bolandygyny tassyklaýar.
Arheologlar Soýi Hawzakda gazylan üç ýerde adam işjeňliginiň yzlaryny öz içine alýan gatlaklary tapdylar. Barlagçylar häzirki zaman seljeriş usullarynyň kömegi bilen agaç köýügi we süňk ýaly organiki materiallary gorap saklamagy we öwrenmegi başardylar. Bu tapyndylar gadymy döwürleriň howasyny täzeden gurmaga we adamlaryň ýaşaýyş şertleri barada düşünje almaga kömek edýär.
Soýi Hawzakyň dag dälizinde ýerleşmegi häzirki zaman Homo sapiens, neandertallar we denisçiler ýaly gadymy adamlar topary üçin möhüm göç ýoly bolup biler. Arheologlar bu ýerde dürli toparlaryň arasyndaky özara gatnaşyklaryň tejribe we bilim alyş-çalşygyny aňsatlaşdyryp biljekdigini çaklaýarlar.
Alymlar topary bu sebitdäki migrasiýa we ewolýusiýa proseslerine has gowy düşünmäge kömek etjek täze tapyndylary tapmak umydy bilen, gazuw-agtaryş işlerini dowam etdirmegi meýilleşdirýär.


17.07.2025 14:35
6.3k+

Amerikaly alymyň pişigi oňa eýýäm ikinji gezek näbelli bir wirusy açmaga kömek etdi

Pepper atly pişik ikinji gezek öý hojaýynyna, Floridadan mikrobiolog Jon Ledniskä täze, ozal ylma belli bolmadyk wirus ştammyny açmaga kömek etdi diýip, Gizmodo habar berýär. Pepper öýe jansyz gyzylguýruk syçany getirdi we Ledniski ony barlaghanada öwrenmek kararyna geldi...

16.07.2025 13:28
6.8k+

Grenlandiýada 3 km buzuň astyndan gadymy tundranyň galyndylary tapyldy. Ol ýerde haşhaş, moh we hatda leýlisaç ösüpdir

Grenlandiýanyň köp bölegi buz we gar bilen örtülendir, şonuň üçin adanyň ady şoňa ýaňzydylyp goýlan. Emma bu hemişe beýle bolmandyr. Alymlar üç kilometrlik buz gatlagynyň astyndan gadymy tundra ekoulgamynyň yzlaryny tapdylar...

16.07.2025 06:12
4.5k+

Belizde maýalaryň gadymy şäheriniň ilkinji hökümdary - Te Kaab Çaakanyň mazary tapyldy

Hýuston uniwersitetiniň arheologlary Karakolda (Beliz) maýalaryň bu gadymy şäheriniň ilkinji hökümdary we onuň şa nesilşalygynyň esaslandyryjysy Te Kaab Çaagyň mazaryny tapdylar. Bu Merkezi Amerikanyň döwleti bolan Belizdäki iň uly maýa arheologik ýadygärliginde 40 ýyldan gowrak wagtlap geçirilen barlagda tapylan ilkinji şa mazarydyr...

12.07.2025 19:24
13k+

Germaniýada arheologlar ýaşy 125 000 ýyl bolan gadymy ýag “fabrikasyny” tapdy

Arheologlar Germaniýadaky Noýmark-Nord diýen ýerde 172 haýwanyň – atlaryň, sugunlaryň we öküzleriň 2000-den gowrak süňk bölegini tapdy. Süňkler döwlüp, ýag almak üçin gaýnadylypdyr. Bu 125 müň ýyl ozal neandertallar tarapyndan ýagyň işlenmeginiň subutnamasydyr diýlip, Science Advances žurnalynda ýerleşdirilen habarda aýdylýar...