Arheologlar Täjigistanda gadymy adamlaryň mesgen tutan ýerini tapdylar

  • 10.11.2024 23:27
  • 11k+

Ierusalimiň Ýewreý uniwersitetiniň we Täjigistanyň Milli Ylymlar akademiýasynyň arheologlary Merkezi Täjigistanyň Zerawşan jülgesinde möhüm açyş etdiler. Soýi Hawzakyň köp gatly arheologiki ýadygärliginde gadymy adamlaryň 20-150 müň ýyllyk yzlary tapyldy.

Gözlegiň netijeleri barada Antiquity žurnalynda habar berildi.
Tapyndylaryň arasynda daş gurallar, haýwan süňkleri we gadymy ösümlikleriň galyndylary bar, bu irki göçüşliklerde we adamzat siwilizasiýasynyň ösüşinde Merkezi Aziýanyň esasy ornunyň bolandygyny tassyklaýar.
Arheologlar Soýi Hawzakda gazylan üç ýerde adam işjeňliginiň yzlaryny öz içine alýan gatlaklary tapdylar. Barlagçylar häzirki zaman seljeriş usullarynyň kömegi bilen agaç köýügi we süňk ýaly organiki materiallary gorap saklamagy we öwrenmegi başardylar. Bu tapyndylar gadymy döwürleriň howasyny täzeden gurmaga we adamlaryň ýaşaýyş şertleri barada düşünje almaga kömek edýär.
Soýi Hawzakyň dag dälizinde ýerleşmegi häzirki zaman Homo sapiens, neandertallar we denisçiler ýaly gadymy adamlar topary üçin möhüm göç ýoly bolup biler. Arheologlar bu ýerde dürli toparlaryň arasyndaky özara gatnaşyklaryň tejribe we bilim alyş-çalşygyny aňsatlaşdyryp biljekdigini çaklaýarlar.
Alymlar topary bu sebitdäki migrasiýa we ewolýusiýa proseslerine has gowy düşünmäge kömek etjek täze tapyndylary tapmak umydy bilen, gazuw-agtaryş işlerini dowam etdirmegi meýilleşdirýär.


30.09.2025 18:01
2.4k+

Alymlar berk sosial baglanyşyklar biologiki taýdan garramagy haýalladýar diýip hasaplaýarlar

Amerikaly barlagçylar ömrüň dowamynda berk sosial baglanyşyklaryň biologiki taýdan haýal garramak bilen baglanyşyklydygyny anykladylar. Bu barada "Brain, Behavior & Immunity - Health” žurnalyndaky makala salgylanýan PsyPost ýazýar...

30.09.2025 10:22
3.9k+

Kofein çylşyrymly meseleleri çözmekde adamlaryň tutanýerliligini ýokarlandyrýar

Täze barlag kofeniň çylşyrymly ýa-da bölekleýin çözmek mümkin bolmadyk meseleleri çözmekde tutanýerliligi ýokarlandyryp biljekdigini görkezdi. Munuň täsiri dartgynly ýagdaýdaky adamlarda has hem göze ilýärdi. Synaglara ABŞ-nyň Massaçusets ştatynyň Amhýorst kollejiniň 329 talyby gatnaşdy...

29.09.2025 12:30
3.5k+

Ýaponiýada mör-möjekleri çekmek üçin "garynja aldawyny" ulanýan ösümlik tapyldy

Ýaponiýada duş gelýän Vincetoxicum nakaianum atly ösümlik tozanlanmak üçin adatdan daşary strategiýany ulanýar. Ol ýarym iýlen ýa-da ýaralanan garynjalaryň çykarýan ysyny gaýtalap, tohumly mör-möjekleri özüne çekýär...

28.09.2025 10:49
8.2k+

Ysraýylda Wizantiýa döwrüniň 97 altyn teňňesinden we şaý-seplerden ybarat hazyna tapyldy

Ysraýylyň demirgazygynda, Kineret kölüniň golaýyndaky Susita milli seýilgähinde arheologlar Wizantiýa döwrüniň 97 altyn teňňesinden we onlarça şaý-sep böleklerinden ybarat hazynany tapdy. Bu barada Ynet portaly habar berýär...