Alymlar gadymy Wawilonyň kartasyndan Nuhuň gämisiniň mümkin bolan ýerini tapdylar

  • 06.11.2024 13:10
  • 7.8k+
Alymlar gadymy Wawilonyň kartasyndan Nuhuň gämisiniň mümkin bolan ýerini tapdylar

Londondaky Britan muzeýiniň gözlegçileri üstünden, takmynan, 3000 ýyl töweregi wagt geçen Wawilonyň Imago Mundi çelgisinden (ýolgörkezijisinden, kartasyndan) Nuh pygamberiň taryhyna meňzeş gadymy hekaýatyň gämisiniň ýerleşýän ýerini görkezip biljekdigini çaklaýarlar. Bu barada artnet.com habar berýär.

B.e. öňki VII asyrda döredilen gadymy çelgi (ýolgörkeziji) dünýäniň iň gadymy kartalarynyň biridir. Mesopotamiýanyň gadymy ýaşaýjylary tarapyndan düşünilişi ýaly, ol Ýeri şekillendirýär. Kartada Wawilony, Ýewfrat derýasyny, dürli şäherleri, daglary... tapawutlandyryp bolýar. Suratlandyrylan giňişligiň töwereginde ýene goşa tegelek şekil bar - bu "Ajy derýa" diýilýär. Gadymy wawilonlylar bu suw howdanynyň daşyndaky ähli zady “öwrenilmedik dünýä” hasaplaýardylar.
Derýanyň daşyndaky üçburçluk uzak daglary ýa-da näbelli ýerleri aňladýar.
Britaniýanyň muzeýiniň ýolbaşçysy we hat öwrenmek (klinopis) boýunça hünärmen, doktor Irwing Finkel: "Bu tegelek şekil adamlaryň ýaşaýan, gülläp ösen we ýok bolan bütin dünýäsini öz içine alýar" diýip aýdýar.
Şeýle-de Imago Mundi ýolgörkezijisi Marduk hudaýy tarapyndan dünýäni döretmek baradaky gadymy mifi we şonuň ýaly ýazgylary özünde jemleýär. Mundan başga-da, Nuh ýaly ýeriň ähli ýaşaýjylaryny suwdan halas etmek üçin gämi guran Utnapiştim patyşa bar.
XIX asyrda Yragyň günortasynda ýerleşýän Wawilonyň gadymy şäheriniň golaýynda palçykdan ýasalan bu ýolgörkeziji karta tapyldy. Ony Britaniýanyň muzeýi 1882-nji ýylda satyn aldy. Şeýle-de bolsa alymlar indi ýazgyny täzeden gözden geçirenden soň, ýolgörkezijidäki ýazgylaryň gäminiň ýerleşýän ýerine barýan ýoly görkezip biler diýen netijä geldiler.
Ýolgörkezijidäki ýazgylaryň biri syýahatçylara kartadaky dördünji üçburçlugyň ugrunda "parsiktu gämisine" meňzeş bir zady görýänçä "ýedi ligany" (bu takmynan, 2,3 km deň bolan taryhy ölçeg birlik) geçmegi aýdýar. Gämini bellemek üçin wawilonlylaryň “parsiktu” sözüni ulanandyklaryna üns beriň. Gözlegçileriň pikiriçe, karta Urartu dagyna (Ararat dagynyň Assiriýa ekwiwalenti) eltýär. Hut şu ýerde gadymy Mesopotamiýa ertekisindäki Utnapiştim patyşanyň gämisi ýalpak ýere oturypdyr.


19.11.2024 11:47
3.6k+

Türkiýede V asyra degişli adaty bolmadyk tumar tapyldy

Gadymy Adrianopolis şäherinde (Türkiye) geçirilen gazuw-agtaryş işleri wagtynda arheologlar V asyra degişli tumar tapdylar. Artefaktyň ýüzünde Süleýman pygamberiň şeýtany naýza bilen parçalaýan pursady şekillendirilýär...

16.11.2024 08:53
9.2k+

2024-nji ýylyň ýaz-güýz möwsümlerinde Türkmenistanyň nirelerinde arheologik işler geçirildi?

Anna güni geçirilen Hökümet mejlisiniň barşynda wise-premýer M.Mämmedowa şu ýylyň ýaz we güýz möwsümlerinde Türkmenistanyň taryhy-medeni ýadygärliklerinde alnyp barlan arheologik gazuw-barlag we rejeleýiş işleriniň...

16.11.2024 07:46
10k+

Antarktidada ilkinji gezek ýantar tapyldy: ol 90 mln ýyl ozal döräpdir

Germaniýanyň Bremen uniwersitetiniň hünärmenleri britaniýaly kärdeşleri bilen bilelikde Antarktidada ýantaryň ilkinji nusgalaryny tapdylar. Daşa öwrülen şepbik baryp 2017-nji ýyda Amundsen deňziniň düýbünden çykarylan...

16.11.2024 07:39
7.3k+

Alymlar: Tutanhamonyň altyn maskasy hakykatda aýal maşgala degişli eken

Ýork uniwersitetinden alymlaryň gözlegleri Tutanhamonyň belli altyn maskasynyň ilkibaşda başga bir faraon, ähtimal, onuň öweý ejesi Nefertiti üçin döredilen bolmagynyň mümkindigini görkezýär. Bu barada ArtNet neşiriniň...