Meksikada ýüzlerçe ýyldan soň, tötänden maýýalaryň iri şäheri tapyldy

  • 31.10.2024 14:16
  • 7.5k+

Tuleýn uniwersitetiniň (ABŞ) aspirantlary Meksikanyň jeňňelliginden maýýa medeniýetiniň ýitip galan iri şäherini tapdylar.

Aspirant Lýuk Old-Tomasyň sözlerine görä, ol internete girip oturan wagty lidar maglumatlaryna duş gelipdir. Ol BBC beren gürrüňinde: "Google gözleginiň 16-njy sahypasyndakam Meksikanyň daşky gurşawa gözegçilik edýän guramasy tarapyndan geçirilen lazer gözlegini tapdym" – diýip, aýdýar.
Lidar tehnologiýasy karta döretmek üçin ýagtylyk impulslaryny ulanyp, ýerasty obýektleri howadan skanirlemäge mümkinçilik berýär. Old-Tomas maglumatlary gaýtadan işlänsoň, biziň eýýamymyzyň 750-850-nji ýyllarynda Maýýa medeniýetiniň gülläp ösen döwründe ilaty, megerem, 30-50 müň adam bolan uly şäheriň galyndylaryny kesgitledi.
Golaýdaky ýalpak aýlagyň hormatyna Waleriana diýlip atlandyrylan ýiten şäher Kspudžil sebitindäki gara ýoluň golaýynda ýerleşýär. Bu ýerde eýýäm piramidalaryň, sport meýdançalarynyň, etraplary birleşdirýän kanallaryň, şeýle hem amfiteatrlaryň yzlary tapyldy.
Professor Marçello Kanutonyň sözlerine görä, bu açyş tropiki ýerleriň “siwilizasiýalaryň ölen ýeri” diýen düşünjäni üýtgedip biler. "Tersine, bu ýerde çylşyrymly medeniýetler gülläp ösüpdir" – diýip, ol nygtady.
Umuman, Old-Tomas we Kanuto jeňňeldäki üç dürli ýerde gözleg geçirdiler. Olar dürli ululykdaky 6764 binany tapdylar.
Arheologlar şäheriň howanyň üýtgemegi sebäpli terk edilendigine ynanýarlar, ýöne takyk sebäpleri entek belli däl.


düýn 23:23
4k+

Müsürde 20 ýyldan soň faraon Amenhotep III-niň aramgähini dikeldiş işleri tamamlandy

Müsürde Luksoryň günbatar kenaryndaky Patyşalar jülgesinde faraon Amenhotep III-niň aramgähini dikeltmek işleri tamamlandy. Bu barada ýurduň syýahatçylyk we gadymy ýadygärlikler ministri Şerif Fathi habar berdi...

28.09.2025 10:49
8.5k+

Ysraýylda Wizantiýa döwrüniň 97 altyn teňňesinden we şaý-seplerden ybarat hazyna tapyldy

Ysraýylyň demirgazygynda, Kineret kölüniň golaýyndaky Susita milli seýilgähinde arheologlar Wizantiýa döwrüniň 97 altyn teňňesinden we onlarça şaý-sep böleklerinden ybarat hazynany tapdy. Bu barada Ynet portaly habar berýär...

27.09.2025 19:28
9.9k+

Argentinada öň belli bolmadyk ýyrtyjy megaraptoryň we onuň pidasynyň galyndylary tapyldy

Argentinanyň günortasynda paleontologlar güýçli öňki elleri we uzyn dyrnaklary bolan öň näbelli ýyrtyjy dinozawryň galyndylaryny ýüze çykardylar. Bu tapyndy megaraptor nesliniň Günorta Amerikada uzak wagtlap ýaşandygyny tassyklaýar diýip, Nature Communications žurnalynda bellenýär...

25.09.2025 19:07
6.1k+

Çehiýada ýerde 30 müň ýyl ýatan awçy gurallarynyň toplumy tapyldy

Günorta Morawiýada, Pawlow daglarynyň eteginde arheologlar üýtgeşik artefakty – grawett döwrüniň awçysynyň daş gurallarynyň toplumyny gazyp aldy. Tapyndy ýerde, takmynan, 30 müň ýyl ýatan diýip, Anthropology neşiri ýazýar...