Meksikada ýüzlerçe ýyldan soň, tötänden maýýalaryň iri şäheri tapyldy

  • 31.10.2024 14:16
  • 7.5k+

Tuleýn uniwersitetiniň (ABŞ) aspirantlary Meksikanyň jeňňelliginden maýýa medeniýetiniň ýitip galan iri şäherini tapdylar.

Aspirant Lýuk Old-Tomasyň sözlerine görä, ol internete girip oturan wagty lidar maglumatlaryna duş gelipdir. Ol BBC beren gürrüňinde: "Google gözleginiň 16-njy sahypasyndakam Meksikanyň daşky gurşawa gözegçilik edýän guramasy tarapyndan geçirilen lazer gözlegini tapdym" – diýip, aýdýar.
Lidar tehnologiýasy karta döretmek üçin ýagtylyk impulslaryny ulanyp, ýerasty obýektleri howadan skanirlemäge mümkinçilik berýär. Old-Tomas maglumatlary gaýtadan işlänsoň, biziň eýýamymyzyň 750-850-nji ýyllarynda Maýýa medeniýetiniň gülläp ösen döwründe ilaty, megerem, 30-50 müň adam bolan uly şäheriň galyndylaryny kesgitledi.
Golaýdaky ýalpak aýlagyň hormatyna Waleriana diýlip atlandyrylan ýiten şäher Kspudžil sebitindäki gara ýoluň golaýynda ýerleşýär. Bu ýerde eýýäm piramidalaryň, sport meýdançalarynyň, etraplary birleşdirýän kanallaryň, şeýle hem amfiteatrlaryň yzlary tapyldy.
Professor Marçello Kanutonyň sözlerine görä, bu açyş tropiki ýerleriň “siwilizasiýalaryň ölen ýeri” diýen düşünjäni üýtgedip biler. "Tersine, bu ýerde çylşyrymly medeniýetler gülläp ösüpdir" – diýip, ol nygtady.
Umuman, Old-Tomas we Kanuto jeňňeldäki üç dürli ýerde gözleg geçirdiler. Olar dürli ululykdaky 6764 binany tapdylar.
Arheologlar şäheriň howanyň üýtgemegi sebäpli terk edilendigine ynanýarlar, ýöne takyk sebäpleri entek belli däl.


düýn 21:51
2.9k+

Meksikaly aşpezler tako taýýarlap, birbada üç rekord goýdy

Sýerra-Madre daglarynyň etegindäki Guadalupe şäherçesinde geçirilen La Discada festiwalynda meksikaly aşpezler Ginnesiň birbada üç rekordyny goýdy. Olar bir sagatda hödür edilen iň köp tako, iň uly gowrulan tagam we iň uly saç üçin hasaba alyndy...

25.08.2025 13:01
4.4k+

Angliýada rim esgerine degişli bolan ýaşy 2000 ýyllyk başgap dikeldildi

Angliýadaky Bolton muzeýinde ýaşy 2000 ýyl töweregi bolan ýüpekden ýasalan başgaby dikeltmek işleri tamamlandy. Ony rimli esger geýipdir. Dünýäde şeýle görnüşli diňe üç nusga saklanyp galypdyr: biri Mançesterde, beýlekisi Florensiýada, üçünjisi bolsa Boltonda ýerleşýär diýip, muzeý habar berdi...

22.08.2025 13:11
3.9k+

Täjigistandaky gadymy Mugtepa şäher harabaçylygynda keramik suw geçiriji tapyldy

Täjigistanyň Hujand döwlet uniwersitetiniň arheologlary gadymy Mugtepa şäher harabaçylygynda geçirilen gazuw-agtaryş işleri wagtynda birnäçe artefaktlary, şol sanda gadymy suw geçirijini tapdy. Tapyndy nobatdaky gezek Merkezi Aziýada ýaşan halklaryň ýokary inženerlik bilimine eýe bolandygyny görkezdi diýip, Arkeonews ýazýar...

18.08.2025 19:03
3.1k+

Arheologlar uniwersitetiň çäginde ýerli amerikalylaryň gadymy düşelgesini tapdylar

Arheologlar Demirgazyk Karolinadaky Appalaçi döwlet uniwersitetiniň çäginde ýerli amerikalylaryň düşelgesiniň galyndylaryny tapdylar. Tapyndylar b.e. öňki 8000-1000-nji ýyllaryň giçki arhaik we wudlend döwürlerine degişlidir diýip, Archaeology magazine ýazýar...