Gazagystanda gadymy amfibiýanyň - “olma aždarhanyň galyndylary” tapyldy

  • 26.10.2024 06:50
  • 5.2k+

Sankt-Peterburg döwlet uniwersitetiniň paleontologlary Gazagystanda "bişara baka" - "görgüli gurbaga" diýip atlandyrylýan syrly amfibiýanyň galyndylaryny tapdylar. Barlag bu gadymy jandaryň proteid maşgalasyna degişlidigini, olma aždarhalary diýlip atlandyrylan, daşky jabralary bolan adaty salamandrlar maşgalasyna degişlidigini ýüze çykardy.

Amfibiýanyň galyndylary Gazagystanda ilkinji gezek geçen asyrda tapyldy. Emma şonda gadymy salamandryň bitin galan ýeke-täk oňurgasy ýitirilipdi we şondan bäri ýitip ýok bolan amfibiýanyň hiç hili yzlary tapylmady. Diňe indi alymlara täze açyş etmek başartdy.
Barlag rus we gazak alymlaryna proteidleriň gelip çykyşy baradaky çaklamany döretmäge we bişara bakanyň takmynan 85 million ýyl ozal, ýagny dinozawrlar bilen bir döwürde ýaşandygyny çaklamaga mümkinçilik berdi.
Alymlar 3D tehnologiýasyny ulanyp, amfibiýanyň daşky görnüşini dikeltdiler. Haýbatly adyna garamazdan, ol kiçijik bolupdyr, uzynlygy 40 sm-den geçmändir, gaty haýal hereket edipdir we asla mifiki aždarhalara meňzemändir. Şeýle-de bolsa, onuň geçmişdäki abraýy garaňky bolupdyr - Ýewropada bu jandarlar betbagtçylygyň habarçysy hasaplanypdyr, sebäbi suw joşmalary wagtynda olar, köplenç, ýeriň ýüzüne çykýar eken.


düýn 11:53
3.7k+

Alymlar Atlantika ummanynda mega ýertitremeler zolagyny açdylar

Atlantika ummanynda güýçli ýertitremelerine we sunamilere sebäp bolup biljek tektoniki jaýryklar emele gelýär diýip, Nature Geoscience  žurnalynda çap edilen barlagyň netijesinde aýdylýar. Alymlar Portugaliýanyň litosfera plitalaryndaky belli jaýryklardan uzakda ýerleşýändigini, ýöne bu ýurtda ýertitremeleriniň ençeme gezek hasaba alnandygyny ýatlatdylar...

31.08.2025 08:48
8.8k+

Koloradoda dinozawrlardanam has gadymy pyşbaganyň görnüşi tapyldy

Paleontologlar Chelydridae maşgalasyndan bolan pyşbagalaryň ozal näbelli sütün öýjükli neslini  we görnüşini tapdylar. Olary Koloradodan tapylan bitin çanagyna we beýleki galyndylaryna esaslanyp suratlandyrmak başartdy...

26.08.2025 13:37
9.7k+

Müsürde suwdan gadymy Kanopus şäheriniň bölekleri çykaryldy

Müsür häkimiýetleri Aleksandriýanyň golaýynda Abu-Kir aýlagynda ýerleşen suwa giden gadymy şäheriň böleklerini gury ýere çykardy diýip, The Guardian habar berýär. Bu Müsüri tas 300 ýyl dolandyran Ptolemeý nesilşalygynyň dolandyran we 600 ýyl töweregi ýurdy dolandyran Rim imperiýasynyň döwründe möhüm merkeze öwrülen Kanopus şäheri hasaplanýar...

26.08.2025 13:26
5.2k+

Paleontologlar dinozawrlaryň ýelken şekilli arkasy bolan täze görnüşini açdy

Paleontologlar dinozawrlaryň ýelken şekilli arkasy bolan täze görnüşini açdy. Istiorachis macarthurae adyny alan bu jandarlar 120 mln ýyldan gowrak ozal Angliýanyň günorta kenaryndan uzak bolmadyk ýerde ýaşapdyr diýip, Londondaky Tebigy taryh muzeýine salgylanyp, CNN habar berýär...