Emeli aň Rafaeliň sungat eserleriniň himiki düzüminiň syrlaryny açmaga kömek etdi

  • düýn 20:46
  • 1.4k+
Emeli aň Rafaeliň sungat eserleriniň himiki düzüminiň syrlaryny açmaga kömek etdi

Medeni miras ylmy institutynyň alymlary nusgawy sungat eserlerinde ulanylan boýaglaryň himiki düzümini seljermek üçin emeli aň döretdiler. Bu model Rafaeliň 1501-1502-nji ýyllarda döreden suratlary babatda üstünlikli ulanyldy diýip, Phys.org habar berýär.

Kartinalary dikeltmek işi sungat bilen ylymyň çatrygynda. Bu ugurdaky hünärmenler himiýa, botanika we taryh ýaly dürli dersleri bilmelidirler. Gadymy kartinalary dikeldýänlere boýaglaryň himiki düzümi hakynda takyk maglumatlary bilmek möhümdir, sebäbi maddalaryň nädogry saýlanmagy olaryň zaýalanmagyna  sebäp bolup biler.
Aýry-aýry boýaglary kesgitlemek köplenç kyn, sebäbi suratkeşler gerekli reňki almak üçin pigmentleri garyşdyrýarlar. Şol sebäpli himiki düzümiň kesgitlenilişi köplenç çaklamalara esaslanyp, mydama dogry bolup durmaýar.
Adatça, derňew üçin rentgen fluoresensiýasy usuly ulanylýar, ýöne bu çylşyrymly pigmentleri kesgitlemegi kynlaşdyrýar.
Bu meseläni çözmek üçin alymlar makro-rentgen fluoressensiýa maglumatlaryny seljerýän we pigmentleriň düzümini kesgitleýän AI modelini döretdiler. Bu model 57 dürli pigmenti görkezýän 500 müň spektrli maglumatlar bazasynda tälim aldy.
Gözleg topary modeliň işlenip düzülişini we deslapky synagy tamamlandan soň esasy synag işine başlady. AI Rafaeliň 1501-1502-nji ýyllara degişli iki sany kartinasyny döretmek üçin ulanan ýaglarynyň himiki düzümini kesgitlemek üçin peýdalanyldy. Himiki komponentler alymlara başga usullar arkaly eýýäm mälimdi. AI modeli ak reňkdäki gurşun, gyzyl reňkdäki simap we ýaşyl reňkdäki mis ýaly himiki serişdeleri kesgitlemegi başardy.


29.09.2024 15:46
4.7k+

Emeli aň arheologlara çölde gadymy obýektleri gözlemäge kömek edýär

Abu-Dabiniň Halifa uniwersitetiniň arheologlary emeli aňyň kömegi bilen çölde arheologiki obýektleri gözlemegiň täze usulyny tapdylar. Bu usul hemra suratlaryny seljermek üçin sintetiki apertura radaryny (SAR)...

14.09.2024 14:06
2.6k+

OpenAI täze OpenAI o1 emeli aň modelini hödürledi: ol “adam ýaly pikirlenýär”

OpenAI kompaniýasy meşhur ChatGPT çat-botunyň işlemegi üçin esas bolup hyzmat etjek täze OpenAI o1 emeli aň (EA) modelini hödürledi. Kompaniýanyň aýtmagyna görä, neýroulgamyň täze modeli “oýlap-ölçerip” we “pikirlenip”...

14.09.2024 08:06
3.7k+

«Hi-tech Startup Turkmenistan 2024» bäsleşiginiň iň gowy taslamalary yglan edildi

Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň Halkara ylmy-tehnologiýa parkynda «HI-TECH Türkmenistan Startup 2024» bäsleşiginiň netijeleri jemlendi. Bu barada "Türkmenistan: Altyn asyr" elektron neşiri habar berýär. Bäsleşik...

12.09.2024 10:38
2.4k+

ChatGPT keselleri anyklamakda ýaş lukmanlardan has gowy netijeleri görkezdi

ChatGPT çat-boty tejribelik geçýän (stažýor) lukmanlara garanyňda, çagalarda çylşyrymly dem alyş kesellerini anyklamakda has täsirli netijeleri görkezdi. Bu barada Ýewropanyň respirator jemgyýetiniň kongresinde...