Marsda toprak astynda ep-esli suwuk suw ätiýaçlyklary tapyldy

  • 15.08.2024 12:36
  • 11k+

NASA-nyň alymlary 2018-nji ýyldan 2022-nji ýyl aralygynda InSight gonuş enjamynyň kömegi bilen ýygnalan maglumatlary ulanyp, Marsyň teýinde suwuk suw ätiýaçlyklarynyň bardygyny ýüze çykardylar. Bu barada Proceedings of the National Academy of Sciences-de çap edilen ylmy gözlegde aýdylýar diýip, CNN habar berýär.

Öň, Marsda suw diňe polýar sebitlerde buz we atmosferada suw bugy görnüşinde tapyldy. Maglumatlaryň täze seljerişi netijesinde, Mars gabygynda 11,5 km-den 20 km çenli çuňlukda suwuk suwly jaýryklaryň bardygyny ýüze çykarmak başartdy.
Bellenilişi ýaly, ol ýerde bar bolan suw Marsyň üstüni, takmynan, 1,6 km beýiklikdäki gatlak bilen örtüp biler. Şeýle-de, alymlar Marsyň astyndaky suw Gyzyl planetada ähli çak edilýän gadymy ummanlaryň suwlaryndan has köp diýip hasaplaýarlar.
Ylmy gözleg Marsda Ýerden daşary ýaşaýşy gözlemek üçin mümkin bolan ugry hödürleýär. Planetanyň çuňlugynda gizlenen suw Ýerde gabygyň çuň gatlaklarynda bar bolan mikroblara meňzeş mikroblar üçin gaçybatalga bolup hyzmat edip biler.
Şeýle-de bolsa, bu suw çeşmeleriniň potensial gymmatlygyna garamazdan, olary çykarmak olaryň ýatagynyň çuňlugy sebäpli örän kyn mesele bolup biler. Alymlar Marsda üstünlikli burawlaýyş üçin häzir adamzadyň elinde bar bolandan has köp tehniki mümkinçilikleriň gerek boljakdygyny belleýärler.

“Ol 10-20 kilometr çuňlukda gabykda gizlenen. Marsda 10 km çuňlukdaky guýyny burawlamak – bu hatda [Ilon] Mask üçin hem kyn bolar” – diýip, professor Maýkl Manga Bi-bi-si bilen söhbetdeşlikde aýtdy.


15.09.2025 18:02
4.5k+

Astronomlar “gara ýyldyzlaryň” bardygynyň alamatlaryny tapdylar

Maks Plankyň astronomiýa institutynyň (MPIA) astronomlary irki Älemde "gara ýyldyzlar" diýilýänleriň bardygynyň alamatlaryny habar berdiler. Bu obýektler käbir gadymy galaktikalaryň adatdan daşary uly massasyny we gara girdaplaryň çalt ösüşini düşündirip bilerdi...

15.09.2025 17:55
3.7k+

Ýerdäki çöllerden alnan bakteriýalaryň Aý we Mars topragynda ýaşap biljekdigi anyklanyldy

Ýerdäki çöllerde tapylan Chroococcidiopsis görnüşli sianobakteriýalar Aý we Mars topragynda ýaşamaga ukyplydygyny görkezdiler. Italiýanyň kosmos gullugynyň (ASI) barlagçylary ReBUS taslamasynyň çäklerinde şeýle netijä geldiler...

15.09.2025 09:54
4.3k+

Hytaý alymlary ilkinji gezek dinozawr ýumurtgalarynyň takyk ýaşyny kesgitledi

Hytaý alymlary ilkinji gezek ýurduň merkezi böleginde tapylan dinozawrlaryň ýumurtgalarynyň ýaşyny takyk kesgitlemegi başardy. Science XXI neşiriniň maglumatlaryna görä, täze çemeleşme hek döwrüniň klimatyny has çuň öwrenmäge mümkinçilik berer...

15.09.2025 09:50
2.3k+

NASA Perseverance-yň tapyndysyny Marsdaky ýaşaýşyň iň ygtybarly subutnamasy diýip atlandyrdy

NASA-nyň Marsda hereket edýän Perseverance enjamy tarapyndan ýygnalan nusga gadymy mikrob durmuşynyň yzlaryny saklap biler. Bu barada 2025-nji ýylyň 10-njy sentýabrynda Nature žurnalynda neşir edilen NASA-nyň ylmy gözleginde aýdylýar...