Marsda toprak astynda ep-esli suwuk suw ätiýaçlyklary tapyldy

  • 15.08.2024 12:36
  • 11k+

NASA-nyň alymlary 2018-nji ýyldan 2022-nji ýyl aralygynda InSight gonuş enjamynyň kömegi bilen ýygnalan maglumatlary ulanyp, Marsyň teýinde suwuk suw ätiýaçlyklarynyň bardygyny ýüze çykardylar. Bu barada Proceedings of the National Academy of Sciences-de çap edilen ylmy gözlegde aýdylýar diýip, CNN habar berýär.

Öň, Marsda suw diňe polýar sebitlerde buz we atmosferada suw bugy görnüşinde tapyldy. Maglumatlaryň täze seljerişi netijesinde, Mars gabygynda 11,5 km-den 20 km çenli çuňlukda suwuk suwly jaýryklaryň bardygyny ýüze çykarmak başartdy.
Bellenilişi ýaly, ol ýerde bar bolan suw Marsyň üstüni, takmynan, 1,6 km beýiklikdäki gatlak bilen örtüp biler. Şeýle-de, alymlar Marsyň astyndaky suw Gyzyl planetada ähli çak edilýän gadymy ummanlaryň suwlaryndan has köp diýip hasaplaýarlar.
Ylmy gözleg Marsda Ýerden daşary ýaşaýşy gözlemek üçin mümkin bolan ugry hödürleýär. Planetanyň çuňlugynda gizlenen suw Ýerde gabygyň çuň gatlaklarynda bar bolan mikroblara meňzeş mikroblar üçin gaçybatalga bolup hyzmat edip biler.
Şeýle-de bolsa, bu suw çeşmeleriniň potensial gymmatlygyna garamazdan, olary çykarmak olaryň ýatagynyň çuňlugy sebäpli örän kyn mesele bolup biler. Alymlar Marsda üstünlikli burawlaýyş üçin häzir adamzadyň elinde bar bolandan has köp tehniki mümkinçilikleriň gerek boljakdygyny belleýärler.

“Ol 10-20 kilometr çuňlukda gabykda gizlenen. Marsda 10 km çuňlukdaky guýyny burawlamak – bu hatda [Ilon] Mask üçin hem kyn bolar” – diýip, professor Maýkl Manga Bi-bi-si bilen söhbetdeşlikde aýtdy.


düýn 17:03
6.1k+

Tanis şäherinden tapylan 225 heýkeljik mazarda ýatan faraonyň adyny anyklamaga ýardam etdi

Arheologlar Nil deltasyndaky gadymy Tanis şäherinde ýerleşýän şa mazaryndan 225 sany jaýlamak üçin niýetlenen heýkeljik tapdylar. Bu artefaktlaryň ýüzündäki nyşanlar atsyz sarkofagda ýatan merhumyň şahsyýetini anyklamaga mümkinçilik berdi: ol faraon Şeşonk III bolup çykdy...

düýn 15:06
3.4k+

400 müň ýyllyk oduň yzy tapyldy: neandertallar Homo sapiens-den has öň ot ýakypdyr

Arheologlar Suffolk graflygyndaky arheologik ýadygärligiň çäginde adamlaryň 400 müň ýyl mundan ozal – öňki hasap edilenden tas 350 müň ýyl ir ot ýakmagy öwrenendigine subutnama tapdy. Ylmy gözleg Nature žurnalynda neşir edildi...

14.12.2025 23:36
5k+

Geň soňlama: Hytaýda daşdan düwnüp heläk bolan gadymy guş tapyldy

Paleontologlar Hytaýyň Týanýu Tebigy Taryh Muzeýiniň zat saklanýan ýerlerinde adaty bolmadyk açyş etdiler. Geçirilen barlagda öň mälim bolmadyk guş görnüşiniň köp sanly ýuwdulan daşlardan düwnüp ölendigini görkezýän galyndy tapyldy...

12.12.2025 16:06
5.1k+

Pasha adasyndaky äpet daş tokgalary bäsdeşligiň netijesi bolup çykdy – täze barlag

Öň Pasha adasyndaky ýüzlerçe äpet daş tokgalary ýerli jemgyýetiň wekilleri tarapyndan bir serdaryň ýolbaşçylygynda döredilen diýlip hasaplanýardy. Ýöne täze barlagyň awtorlary bu tassyklamany şübhe astyna aldylar...