Üstünden 500 million ýyl öten, beýnisi saklanyp galan kiçijik liçinkanyň galyndylary tapyldy

  • 04.08.2024 12:43
  • 5.6k+

Alymlar üstünden, takmynan, 500 million ýyl öten, mikroskop astynda görünýän liçinkanyň galyndylaryny tapdylar. Hytaýyň Ýunnan welaýatyndan tapylan, çäge zerresiniň ölçegindäki galyndynyň nerwleri, gan aýlanyş ulgamy, aýaklary we gözleri, hatda beýnisi hem saklanyp galypdyr - diýip, Live Science ýazýar.

Galyndy kembriý döwrüne degişli Ýuanşan gaýasyndan tapyldy. Liçinkanyň ýumşak dokumalarynyň saklanyp galmagy, megerem, onuň ýaşan suwunda fosforyň köp bolandygy bilen baglanyşykly bolsa gerek. Ölümden soň fosfor dokumalaryň ornuny tutup, galyndyda olaryň gurluşyny saklapdyr.
Youti yuanshi (hytaý diliniň “liçinka” we “ýönekeý” sözlerinden gelip çykýar) diýlip atlandyrylan liçinka täze görnüşe degişli we möý, leňňeç we mör-möjekler ýaly, häzirki zaman bognaýaklylarynyň ata-babasy bolmagy ähtimal. Onuň gabarasynyň kiçijikligi (çäge zerresi ýaly) we näzikligi tapyndyny hasam özboluşly edýär.

“Haýsy galyndylary tapmak isleýändigim barada pikirlemde, hemişe bognaýaklylaryň liçinkasyny tapmagyň arzuwyny edýärdim. Esasy zat, ösüş baradaky maglumatlar olaryň ewolýusiýasyna düşünmekde şeýle möhüm rol oýnaýar. Ýöne bu jandarlar şeýle bir kiçijik we näzijek welin, olary gaýalardan  tapmak mümkin däldi - ýa-da men şeýle pikir edýärdim "- diýip, barlagyň awtory, Beýik Britaniýanyň Darem uniwersitetiniň paleontologiýa ugrundan dosenti Martin Smit aýdýar.

Bu tapyndy alymlara bognaýaklylaryň irki ewolýusiýasy, esasanam, beýniniň we nerw ulgamynyň ösüşi barada gymmatly maglumatlary berýär.


düýn 15:41
2.6k+

Heýwere keseli Amerikada Kolumbyň ekspedisiýasyndan müňlerçe ýyl öň peýda bolupdyr

Taryh okuw kitaplarynda heýwere keseliniň Täze Dünýä ispaniýaly deňizde ýüzüji Kristofer Kolumbyň yklymy açmagy bilen ýewropaly kolonizatorlar we XV asyrda ispan basybalyjylary tarapyndan getirilen diýip hasaplanýar...

düýn 15:29
4.7k+

Arktikada gadymy guşlaryň höwürtgeländiginiň ilkinji subutnamasy tapyldy

Amerikaly we kanadaly paleontologlar Alýaskanyň demirgazygynda Giçki hek döwrüniň guşlarynyň süňkleriniň böleklerini tapdylar. Olaryň içinde uly guşlara degişlisi-de, jüýje guşlara degişlisi-de bar. Bu guşlaryň polýar tegeleginiň daşynda, takmynan, 73 million ýyl ozal höwürtgeläp başlandyklary baradaky ilkinji subutnamasy boldy, bu bolsa öň pikir edilişinden 30 million ýyl öň boldugydyr...

02.06.2025 13:31
5k+

Iki sany derman serişdesi syçanlaryň ömrüni 30% uzaltdy. Indiki synag adamlarda

Maks Plank Jemgyýetiniň Garramagyň biologiýasy institutynda (Germaniýa) syçanlarda birnäçe synag geçirip gördüler. Barlagçylar rapamisin bilen trametinibiň birleşmeginiň haýwanlaryň ömrüni takmynan 30% uzaldýandygyny anykladylar...

01.06.2025 18:47
4.7k+

Geohimikler altynyň gelip çykyşyny düşündirdiler: ol Ýeriň özeninden syzylyp çykýar

Germaniýanyň Göttingen uniwersitetiniň geohimikleri görlüp-eşidilmedik açyş etdiler. Olaryň barlaglary altynyň we beýleki gymmatly metallaryň üstki gatlaga Ýeriň özeninden syzylyp çykýandygyny subut etdi. Nature žurnalynda çap edilen ylmy makalada bu prosesiň milliardlarça ýyllap dowam edýändigi aýdylýar...