Üstünden 500 million ýyl öten, beýnisi saklanyp galan kiçijik liçinkanyň galyndylary tapyldy

  • 04.08.2024 12:43
  • 5.6k+

Alymlar üstünden, takmynan, 500 million ýyl öten, mikroskop astynda görünýän liçinkanyň galyndylaryny tapdylar. Hytaýyň Ýunnan welaýatyndan tapylan, çäge zerresiniň ölçegindäki galyndynyň nerwleri, gan aýlanyş ulgamy, aýaklary we gözleri, hatda beýnisi hem saklanyp galypdyr - diýip, Live Science ýazýar.

Galyndy kembriý döwrüne degişli Ýuanşan gaýasyndan tapyldy. Liçinkanyň ýumşak dokumalarynyň saklanyp galmagy, megerem, onuň ýaşan suwunda fosforyň köp bolandygy bilen baglanyşykly bolsa gerek. Ölümden soň fosfor dokumalaryň ornuny tutup, galyndyda olaryň gurluşyny saklapdyr.
Youti yuanshi (hytaý diliniň “liçinka” we “ýönekeý” sözlerinden gelip çykýar) diýlip atlandyrylan liçinka täze görnüşe degişli we möý, leňňeç we mör-möjekler ýaly, häzirki zaman bognaýaklylarynyň ata-babasy bolmagy ähtimal. Onuň gabarasynyň kiçijikligi (çäge zerresi ýaly) we näzikligi tapyndyny hasam özboluşly edýär.

“Haýsy galyndylary tapmak isleýändigim barada pikirlemde, hemişe bognaýaklylaryň liçinkasyny tapmagyň arzuwyny edýärdim. Esasy zat, ösüş baradaky maglumatlar olaryň ewolýusiýasyna düşünmekde şeýle möhüm rol oýnaýar. Ýöne bu jandarlar şeýle bir kiçijik we näzijek welin, olary gaýalardan  tapmak mümkin däldi - ýa-da men şeýle pikir edýärdim "- diýip, barlagyň awtory, Beýik Britaniýanyň Darem uniwersitetiniň paleontologiýa ugrundan dosenti Martin Smit aýdýar.

Bu tapyndy alymlara bognaýaklylaryň irki ewolýusiýasy, esasanam, beýniniň we nerw ulgamynyň ösüşi barada gymmatly maglumatlary berýär.


şu gün 17:25
1.5k+

Nanotehnologiýa pudagyndaky patentleriniň sany boýunça Hytaý dünýäde birinji ýerde durýar

2000-nji ýyldan 2025-nji ýyla çenli dünýäde nanotehnologiýa pudagynda 1,07 milliondan gowrak patent hasaba alyndy. Şolaryň 464 müň sanysy Hytaýda hasaba alyndy. Şeýle maglumatlar Pekindäki Nanotehnologiýa forumynda neşir edilen “Hytaýyň nanotehnologiýa senagaty 2025” atly Ak kitapda getirilýär...

düýn 13:09
2k+

Bennu asteroidiniň nusgalarynda Gün ulgamyndan hem gadymy bolan bölekler tapyldy

Alymlar Bennu asteroidiniň nusgalarynda Gün ulgamy emele gelmezden hem ozal ýüze çykan madda bölejiklerini tapdylar. Bu barada Nature Astronomy we Nature Geoscience žurnallarynyň neşirlerindäki makalalarda habar berildi...

03.09.2025 11:53
4.7k+

Alymlar Atlantika ummanynda mega ýertitremeler zolagyny açdylar

Atlantika ummanynda güýçli ýertitremelerine we sunamilere sebäp bolup biljek tektoniki jaýryklar emele gelýär diýip, Nature Geoscience  žurnalynda çap edilen barlagyň netijesinde aýdylýar. Alymlar Portugaliýanyň litosfera plitalaryndaky belli jaýryklardan uzakda ýerleşýändigini, ýöne bu ýurtda ýertitremeleriniň ençeme gezek hasaba alnandygyny ýatlatdylar...

31.08.2025 08:48
9.1k+

Koloradoda dinozawrlardanam has gadymy pyşbaganyň görnüşi tapyldy

Paleontologlar Chelydridae maşgalasyndan bolan pyşbagalaryň ozal näbelli sütün öýjükli neslini  we görnüşini tapdylar. Olary Koloradodan tapylan bitin çanagyna we beýleki galyndylaryna esaslanyp suratlandyrmak başartdy...