Aýda wagt Ýere garanda çalt geçýär: astronomlar tapawudy ölçediler

  • 16.07.2024 14:34
  • 9.6k+

NASA ylmy-gözleg merkeziniň gözlegçiler topary Aýda wagtyň Ýer bilen deňeşdirilende birneme çalt geçýändigini kesgitledi. Tapawut asman jisimleriniň grawitasiýa täsiri we hereket tizligi bilen baglanyşyklydyr diýlip, Phys.org neşirinde ýerleşdirilen makalada aýdylýar.

Kaliforniýa tehnologiýa institutynyň Reaktiw hereket barlaghanasynyň hünärmenleri Gün ulgamynyň barisentrik koordinatlar sistemasy bilen Ýeriň üstüniň arasynda wagtyň üýtgeýşi baradaky maglumatlary ulandylar. Alymlar Aý üçin şeýle parametri hasapladylar.
Ylmy gözleg bir gije-gündiziň dowamynda Aýyň üstünde wagtyň Ýere garanda 0,0000575 sekunt çalt geçýändigini görkezdi.
Bu 274 ýylda Aýda adamyň (elbetde, gipotetik taýdan) Ýerdäki bilen deňeşdirilende 5,75 sekunt köp garrajakdygyny aňladýar. Tapawut o diýen uly bolmasa-da, ol Ýer bilen Aýyň arasyndaky aralygy kesgitlemekde, aýratynam, hemra aragatnaşygy ulanylanda, bökdençliklere getirip biler.


şu gün 10:10
1.1k+

Marsyň üstündäki Perseverance enjamy tozan tüweleýiniň täze suratyny aldy

NASA-nyň Marsdaky Perseverance enjamy Ýere Gyzyl planetanyň üstünden täze selfi iberdi. Surata “tozan arwahy” düşdi – planetanyň üstündäki gyzgyn howa akymlarynyň täsiri bilen emele gelýän uly bolmadyk, aýlanýan tüweleýler şeýle diýlip atlandyrylýar...

düýn 15:41
2.8k+

Heýwere keseli Amerikada Kolumbyň ekspedisiýasyndan müňlerçe ýyl öň peýda bolupdyr

Taryh okuw kitaplarynda heýwere keseliniň Täze Dünýä ispaniýaly deňizde ýüzüji Kristofer Kolumbyň yklymy açmagy bilen ýewropaly kolonizatorlar we XV asyrda ispan basybalyjylary tarapyndan getirilen diýip hasaplanýar...

düýn 15:29
5.1k+

Arktikada gadymy guşlaryň höwürtgeländiginiň ilkinji subutnamasy tapyldy

Amerikaly we kanadaly paleontologlar Alýaskanyň demirgazygynda Giçki hek döwrüniň guşlarynyň süňkleriniň böleklerini tapdylar. Olaryň içinde uly guşlara degişlisi-de, jüýje guşlara degişlisi-de bar. Bu guşlaryň polýar tegeleginiň daşynda, takmynan, 73 million ýyl ozal höwürtgeläp başlandyklary baradaky ilkinji subutnamasy boldy, bu bolsa öň pikir edilişinden 30 million ýyl öň boldugydyr...

03.06.2025 20:57
5.7k+

Ilon Mask Mars we Aý missiýalary boýunça SpaceX-iň täzelenen meýilnamalaryny mälim etdi

Ilon Mask Starship raketalarynyň täzelenen tehniki häsiýetnamalary barada aýdyp, Mars boýunça ilkinji missiýalaryň wagty we maksady barada anyk maglumat berdi. SpaceX kompaniýasynyň ýolbaşçysy ýylyň ahyrynda synagdan geçirilmeli Starship kosmos gämisiniň ikinji wersiýasyny görkezdi...