Aýda wagt Ýere garanda çalt geçýär: astronomlar tapawudy ölçediler

  • 16.07.2024 14:34
  • 9.7k+

NASA ylmy-gözleg merkeziniň gözlegçiler topary Aýda wagtyň Ýer bilen deňeşdirilende birneme çalt geçýändigini kesgitledi. Tapawut asman jisimleriniň grawitasiýa täsiri we hereket tizligi bilen baglanyşyklydyr diýlip, Phys.org neşirinde ýerleşdirilen makalada aýdylýar.

Kaliforniýa tehnologiýa institutynyň Reaktiw hereket barlaghanasynyň hünärmenleri Gün ulgamynyň barisentrik koordinatlar sistemasy bilen Ýeriň üstüniň arasynda wagtyň üýtgeýşi baradaky maglumatlary ulandylar. Alymlar Aý üçin şeýle parametri hasapladylar.
Ylmy gözleg bir gije-gündiziň dowamynda Aýyň üstünde wagtyň Ýere garanda 0,0000575 sekunt çalt geçýändigini görkezdi.
Bu 274 ýylda Aýda adamyň (elbetde, gipotetik taýdan) Ýerdäki bilen deňeşdirilende 5,75 sekunt köp garrajakdygyny aňladýar. Tapawut o diýen uly bolmasa-da, ol Ýer bilen Aýyň arasyndaky aralygy kesgitlemekde, aýratynam, hemra aragatnaşygy ulanylanda, bökdençliklere getirip biler.


düýn 11:02
2.8k+

Alymlar birnäçe ösümlikleriň rak keseline garşy täsiriniň bardygyny tassykladylar

Yrakly, hindistanly we russiýaly alymlar Hytaýyň halk lukmançylygynda ulanylýan birnäçe ösümlikden alnan maddalary barladylar we olaryň iň azyndan sekizsinde rak keseline garşy täsirleriň bardygyny subut etdiler...

düýn 10:52
1.1k+

Mýanmada molýuskalaryň iki täze görnüşi tapyldy

Halkara alymlar topary Mýanmada süýji suwda ýaşaýan korbikul (Corbicula) tohumyna degişli molýuskalaryň iki täze görnüşini we sferokorbikul (Sphaerocorbicula) atly täze kiçi tohumy ýüze çykardylar. Şeýlelikde, tohumyň doly klassifikasiýasy täzeden anyklandy...

27.10.2025 16:42
5.9k+

Türkmenistanly okuwçylar Panamada geçiriljek «Robotlaryň olimpiadasyna» ugradylar

Türkmen mekdep okuwçylary robototehnika boýunça halkara derejeli abraýly bäsleşik hasaplanýan "First Global Challenge 2025" ýaryşyna gatnaşarlar. «Robotlaryň Olimpiadasy» diýlip hem atlandyrylýan bu ýaryş 29-njy oktýabrdan 1-nji noýabra çenli Panamada geçirilip, dünýäniň 190 döwletinden gatnaşyjylary bir ýere jemlär...

27.10.2025 00:07
4.1k+

Ylmy barlaglaryñ netijesi: Tokaýlar bagtly bolmaga we durmuşdan kanagatlanmaga täsir edýär

Soňky ýyllarda dünýäniň iň bagtly ýurtlarynyň sanawynda Finlýandiýa yzygiderli birinji orunda durýar. Şol bir wagtda ol Ýewropanyň iň tokaýly ýurtlarynyň biridir. Bu ýagdaý halkara alymlaryň ünsüni özüne çekdi — olar finleriň gündelik durmuşynda tokaýlaryň bagt duýgusyna gönüden-göni täsir edýändigini anykladylar...