Arheologlar Peruda çäge aňňatlarynyň astyndan 5000 ýyllyk syrly ybadathana tapdylar

  • 14.07.2024 09:42
  • 8.3k+

Perunyň demirgazyk-günbataryndaky Zanýa sebitinde arheologlar kolumbdan öňki döwür diýilýän eýýama degişli 5000 ýyllyk ybadathana toplumynyň galyndylaryny tapdylar diýip, LiveScience habar berýär.

3-nji iýunda başlanan gazuw-agtaryş işleri köp gatly ybadathananyň diwarlarynyň galyndylarynyň tapylmagyna sebäp boldy. Diwarlaryň arasyndan üç uly adamyň galyndylary tapyldy. Alymlar tapyndylary öwrenenden soň, munuň gurban berilýän ýer bolup biljekdigini öňe sürdüler.
Ybadathananyň diwarlary palçykdan ýasalyp, adam jesetleri, guşuň kellesi, süýrenijileriňki ýaly dyrnakly we pişik pisint jandarlary şekillendirýän çylşyrymly frizler bilen bezelipdir. Diwarlaryň ýokarky bölekleri nakgaş suratly ýuka suwag bilen örtülipdir.
Arheologlar ybadathanadan başga-da, Moçe döwrüne (biziň eýýamymyzyň 600-700-nji ýyllary) degişli ýene bir ýadygärligi tapdylar. Moçe medeniýeti ybadathanalary we sungat eserleri bilen tanalýar.


29.06.2025 13:27
5.6k+

Ýantar daşynda ýaşy 40 million ýyla golaý bolan gadymy tarakan tapyldy

Kaliningraddaky “Ýantar kombinatynda” (RF-niň “Rosteh” döwlet korporasiýasyna degişli) 35–40 million ýyl mundan ozalky döwre degişli gadymy ýabany tarakan saklanýan täsin ýantar daşy tapyldy. Bu seýrek duş gelýän inklýuziýa 2-nji awgustda Moskwada geçiriljek AmberForum’25 halkara forumynyň çäklerinde guraljak täsin ýantarlar auksionynda esasy lotlaryň biri bolar...

29.06.2025 13:10
5.1k+

Gaýtadan işlenen plastik gormonal ulgam üçin zyýanly bolup çykdy

Plastik çökgünligine çözgüt gözläp, köp ýurtlar soňky onlarça ýylyň dowamynda plastikleri gaýtadan işlemäge aýratyn üns berdiler. Emma täze barlaglar bu usulyň hem howpsuz däldigini görkezýär. Nemes alymlarynyň geçiren ylmy işi Journal of Hazardous Materials žurnalynda neşir edilip, gaýtadan işlenen plastigiň janly organizmlere ýaramaz täsir ýetirip bilýändigini görkezdi...

26.06.2025 14:32
6.8k+

Plastik galyndylardan parasetamol öndürmegiň usuly tapyldy

Edinburg uniwersitetinden professor Stiwen Uollesiň ýolbaşçylygyndaky alymlar topary plastik galyndylarynyň derman öndürmek üçin ulanylyp bilinjekdigini kesgitlediler. Bu barada Nature žurnalyndaky barlaga salgylanýan The Guardian ýazýar...

24.06.2025 13:34
2.7k+

Awstraliýaly kebeleklerde ugruny ýyldyzlara görä kesgitlemek ukyby ýüze çykaryldy

Awstraliýaly bogong kebelekleri ( Agrotis infusa ) ýyldyzlardan we Ýeriň magnit meýdanyndan ugur alyp, müň kilometre çenli aralygy geçmäge ukyply. Bu Awstraliýanyň Milli uniwersitetiniň, Günorta Awstraliýa uniwersitetiniň we beýleki barlag merkezleriniň hünärmenleriniň gelen netijesidir...