Alymlar çagalary köşeşdirmek üçin smartfon ulanmagyň nämä eltýändigini düşündirdiler

  • 05.07.2024 14:35
  • 11k+

Täze barlag çagalaryň gahar-gazabyny köşeşdirmek üçin sanly enjamlary ulanmagyň çaganyň emosional ösüşi üçin ýaramaz netijelere getirip biljekdigini görkezdi. Degişli ylmy iş MedicalXpress žurnalynda çap edildi.

Halkara barlag toparynyň alymlary “ene-atanyň duýgulary sanly düzgünleşdirjek bolmagynyň” 2 ýaşdan 5 ýaş aralygyndaky çagalara edýän täsirini öwrendiler. Synaga 300-den gowrak ene-ata gatnaşdy. Barlag gaharly wagtynda yzygiderli sanly enjamlar berilýän çagalaryň öz gahar-gazabyna we lapykeçligine bäs gelmekde beter kynçylyk çekýändiklerini ýüze çykardy.
Barlagyň awtorlary çagalaryň negatiw duýgularyna gajetiň kömegi bilen däl-de, özbaşdak hötde gelmegi öwrenmekleriniň wajypdygyny nygtaýarlar. Ene-atalar çagalaryna duýgularyny kesgitläp bilmegi we gözegçilikde saklamagy, kynçylygy ýeňip geçmegi öwretmelidirler diýip maslahat berýärler.
Hünärmenler çaga köşeşmek üçin planşet bermek gowy pikir däldir diýip belleýärler.

“Gahar-kakyny sanly enjamlar bilen bejerip bolmaz. Çagalar negatiw duýgularyny özbaşdak jylawlamagy öwrenmeli. Şeýle ýagdaýda olara sanly enjam däl-de, ene-atanyň goldawy gerek" - diýip, barlagyň ilkinji awtory doktor Weronika Konok aýdýar.

Esasy zat - çagany biynjalyk edip biljek ýagdaýlardan gaçmaly däl diýip, barlagçylar bellediler. Muňa derek, ene-atalar çagalaryna kyn ýagdaýlardan baş alyp çykmagy, duýgularyna düşünmegi we olara bäs gelmegi  öwretmelidirler.


24.11.2025 12:22
8.1k+

Aşgabatda Bütindünýä çagalar güni mynasybetli çäreler geçirildi

22-nji noýabrda Aşgabatda Bütindünýä çagalar güni mynasybetli “Bitaraplyk we ynsanperwerlik: inklýuziw geljegiň bähbidine hemmetaraplaýyn goldaw” ady bilen çäre geçirildi. Çäre Gurbanguly Berdimuhamedow adyndaky Howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermek boýunça haýyr-sahawat gaznasy bilen Birleşen Milletler Guramasynyň Çagalar gaznasynyň Türkmenistandaky wekilhanasy tarapyndan bilelikde guraldy...

20.11.2025 12:08
3.6k+

Hytaýda maýmynyň näbelli görnüşiniň galyndylary tapyldy

Londonyň Zoologiýa institutynyň alymlary we olaryň hytaýly kärdeşleri Sianda takmynan 2200–2300 ýyl ozal jaýlanan zenanyň mazarynda gibbonyň (maýmynyň görnüşi) ozal näbelli görnüşiniň galyndylaryny tapdylar. Skelet ilkibaşda 2004-nji ýylda tapylypdy, ýöne jikme-jik öwrenilmegi onuň Nomascus urugynyň ýok bolup giden görnüşine degişlidigini görkezdi diýip, Arkeonews neşiri ýazýar...

20.11.2025 11:22
7.6k+

Russiýada ýaşy 385 million ýyllyk agaç tapyldy

Sankt-Peterburg döwlet uniwersitetiniň (SPbGU) paleontologlary Leningrad oblastynyň Lužskiý raýonynda ýerleşýän Şalowo-Pereçiskiý çäge karýerinde dewon döwründen galan seýrek tapyndynyň — gadymy agaç sütüniň üstünden bardylar...

20.11.2025 11:14
3k+

Belgiýada kömelekden gaplamalar öndürilip başlandy

Brýusselde kömelek damarlaryndan (miseliýden) gaplama öndürýän Permafungi fabrigi işläp başlady. Bu "miko-material" doly dargap bilýär we polietileniň hem-de plastigiň beýleki görnüşleriniň ornuna ulanmak üçin işlenip taýýarlanýar...