Braziliýada ilkinji gezek krokodiller bilen kowumdaş gadymy süýrenijiler tapyldy

  • 27.06.2024 16:40
  • 6.9k+

Braziliýada Parvosuchus aurelioi adyny alan gadymy süýrenijiniň galyndylary tapyldy. Häzirki zaman krokodilleriniň kowumdaşy, psewdozuhiýler toparyna degişli bolan bu haýwan 237 million ýaşly diýip, Phys.org neşirinde çap edilen makalada aýdylýar.

 

Täze görnüşiň ady parvus (kiçi) we surus (krokodil) sözlerinden gelip çykýar. Santa Mariýa formasiýasynda tapylan galyndylar kelläni, oňurgany, çanaklygy we el-aýaklary öz içine alýan bölekleýin saklanyp galan skeletden ybaratdyr.
Parvosuchus aurelioi uzynlygy 1 metrden geçmeýän uly bolmadyk göwresi bilen tapawutlanýar. Uzynlygy 14,4 santimetre ýetýän kelleçanagynda uzyn äňleri bilen yza egrelip duran ýiti ýiti dişleri bardy.

 

Dinozawrlaryň agdyklyk etmezinden ozal, psewdozuhiler Trias eýýamynda (252–201 million ýyl ozal) gadymy dört aýakly süýrenijileriň umumy görnüşi bolupdyr. Mundan başga-da, olaryň käbir görnüşleri şol döwrüň iň uly ýyrtyjylary bolupdyr. Grasilizuhidler diýlip atlandyrylýan kiçi psewdozuhiler bu uly ýyrtyjylaryň ýanynda ýaşapdyrlar we öň olar Hytaýda we Argentinada tapylypdy.
Alymlar bu açyşyň, dinozawrlar agdyklyk etmezinden ozal, Trias eýýamynda psewdozuhileriň dürlüligini görkezýändigini nygtaýarlar.

 


29.10.2025 11:02
3.8k+

Alymlar birnäçe ösümlikleriň rak keseline garşy täsiriniň bardygyny tassykladylar

Yrakly, hindistanly we russiýaly alymlar Hytaýyň halk lukmançylygynda ulanylýan birnäçe ösümlikden alnan maddalary barladylar we olaryň iň azyndan sekizsinde rak keseline garşy täsirleriň bardygyny subut etdiler...

29.10.2025 10:52
1.5k+

Mýanmada molýuskalaryň iki täze görnüşi tapyldy

Halkara alymlar topary Mýanmada süýji suwda ýaşaýan korbikul (Corbicula) tohumyna degişli molýuskalaryň iki täze görnüşini we sferokorbikul (Sphaerocorbicula) atly täze kiçi tohumy ýüze çykardylar. Şeýlelikde, tohumyň doly klassifikasiýasy täzeden anyklandy...

27.10.2025 16:42
6.1k+

Türkmenistanly okuwçylar Panamada geçiriljek «Robotlaryň olimpiadasyna» ugradylar

Türkmen mekdep okuwçylary robototehnika boýunça halkara derejeli abraýly bäsleşik hasaplanýan "First Global Challenge 2025" ýaryşyna gatnaşarlar. «Robotlaryň Olimpiadasy» diýlip hem atlandyrylýan bu ýaryş 29-njy oktýabrdan 1-nji noýabra çenli Panamada geçirilip, dünýäniň 190 döwletinden gatnaşyjylary bir ýere jemlär...

27.10.2025 00:07
4.1k+

Ylmy barlaglaryñ netijesi: Tokaýlar bagtly bolmaga we durmuşdan kanagatlanmaga täsir edýär

Soňky ýyllarda dünýäniň iň bagtly ýurtlarynyň sanawynda Finlýandiýa yzygiderli birinji orunda durýar. Şol bir wagtda ol Ýewropanyň iň tokaýly ýurtlarynyň biridir. Bu ýagdaý halkara alymlaryň ünsüni özüne çekdi — olar finleriň gündelik durmuşynda tokaýlaryň bagt duýgusyna gönüden-göni täsir edýändigini anykladylar...