Braziliýada ilkinji gezek krokodiller bilen kowumdaş gadymy süýrenijiler tapyldy

  • 27.06.2024 16:40
  • 6.9k+

Braziliýada Parvosuchus aurelioi adyny alan gadymy süýrenijiniň galyndylary tapyldy. Häzirki zaman krokodilleriniň kowumdaşy, psewdozuhiýler toparyna degişli bolan bu haýwan 237 million ýaşly diýip, Phys.org neşirinde çap edilen makalada aýdylýar.

 

Täze görnüşiň ady parvus (kiçi) we surus (krokodil) sözlerinden gelip çykýar. Santa Mariýa formasiýasynda tapylan galyndylar kelläni, oňurgany, çanaklygy we el-aýaklary öz içine alýan bölekleýin saklanyp galan skeletden ybaratdyr.
Parvosuchus aurelioi uzynlygy 1 metrden geçmeýän uly bolmadyk göwresi bilen tapawutlanýar. Uzynlygy 14,4 santimetre ýetýän kelleçanagynda uzyn äňleri bilen yza egrelip duran ýiti ýiti dişleri bardy.

 

Dinozawrlaryň agdyklyk etmezinden ozal, psewdozuhiler Trias eýýamynda (252–201 million ýyl ozal) gadymy dört aýakly süýrenijileriň umumy görnüşi bolupdyr. Mundan başga-da, olaryň käbir görnüşleri şol döwrüň iň uly ýyrtyjylary bolupdyr. Grasilizuhidler diýlip atlandyrylýan kiçi psewdozuhiler bu uly ýyrtyjylaryň ýanynda ýaşapdyrlar we öň olar Hytaýda we Argentinada tapylypdy.
Alymlar bu açyşyň, dinozawrlar agdyklyk etmezinden ozal, Trias eýýamynda psewdozuhileriň dürlüligini görkezýändigini nygtaýarlar.

 


şu gün 07:29
1.5k+

Hytaýly alymlar ilkinji gezek Arktikanyň buzunyň aşagyna adam tarapyndan dolandyrylýan çümmek işini geçirdiler

Hytaýly ummany öwrenijiler Arktikanyň buzunyň aşagynda ilkinji adam tarapyndan dolandyrylýan çuňluga çümmek işini geçirdiler. Geçen hepde tamamlanan ekspedisiýa polýar ekoulgamynyň ýagdaýy barada täze maglumatlary berdi diýip, Interesting Engineering ýazýar...

düýn 17:45
2.7k+

Fizika boýunça Nobel baýragy kwant tehnologiýalary ulgamynda açyş üçin berildi

Nobel komiteti 2025-nji ýylyň fizika boýunça baýragynyň eýelerini yglan etdi – olar üç amerikaly alym Jon Klark, Mişel Dewore we Jon Martinis boldy. Olara baýrak “makro derejesinde kwant tunneliniň açyşy we elektrik zynjyrynda energiýanyň kwantlaşmagyny görkezendigi üçin” berildi...

düýn 13:08
4k+

Astronomlar sekuntda 6 milliard tonna tizlikde ulalýan ýalňyz planetany tapdylar

Astronomlar «sergezdan-planetanyň» – ýyldyzyň daşyndan aýlanman, kosmosda erkin gezip ýören obýektiň massasynyň rekord derejede ösýändigini hasaba aldylar. Ýewropanyň Günorta obserwatoriýasynyň «Örän uly teleskopynyň» (VLT) kömegi bilen geçirilen gözegçilikler, bu planetanyň sekuntda 6 milliard tonna tizlikde gaz we tozan sorup alýandygyny görkezdi...

düýn 13:02
3.5k+

Alymlar ebedi doňaklykdaky ýaşy, takmynan, 40 müň ýyl bolan mikrob­lary oýartdylar

Kolorado uniwersitetiniň (Boulder şäheri, ABŞ) alymlary on müňlerçe ýyl mundan ozal ebedi doňaklykda doňup galan gadymy mikroblary janlandyrdylar. Käbir nusgalardaky mikroorganizmler, takmynan, 40 müň ýyl bäri «uklapdyr»...