Ýer astynda ýaşaýan ýyrtyjy garynjanyň täze görnüşine Wolan-de-Mortuň ady dakyldy

  • 17.04.2024 17:55
  • 17k+

SciTechDaily-de çap edilen makalada aýdylyşyna görä, Awstraliýanyň Pilbara sebitinde garynjanyň Garri Potter hakyndaky kitaplarda barlyşyksyz garşydaş Lord Wolan-de-Mortuň hormatyna Leptanilla voldemort (“Leptanilla woldemort”) diýlip atlandyrylan täze görnüşi tapyldy.

Garynja Awstraliýanyň demirgazyk-günbataryndaky gurak sebitdäki ýerasty haýwanat dünýäsiniň gözlegleri geçirilen wagty tapyldy. Ol 25 metrlik skwažina  ýerleşdirilen tor arkaly alyndy.
L. woldemort aksowult reňkli we uzyn aýakly, ötgür äňli aşa syrdam garynja. Alymlar ony garaňkyda köpaýaklylary awlaýan ýyrtyjy diýip hasaplaýarlar.
Günbatar Awstraliýa uniwersitetiniň alymy Mark Wong: "Kiçijik zähmetkeşler ýiti äňlerini we güýçli dişlerini toprakda ýaşaýan özlerinden has uly köpaýaklylary ysmaz  etmek üçin ulanýarlar" – diýip belleýär.
Garynjanyň bu görnüşi wekilleri ýerasty durmuşda ýaşan Leptanilla jynsyna degişlidir. Olar kör we reňksiz, bedenleriniň ölçegi bolsa 1-2 millimetrden geçmeýär, olary adaty göz bilen saýgaraýmak kyn.
"Leptanilla woldemort" bu jynsa degişli garynjalaryň 60 görnüşiniň diňe biridir. Dünýäde garynjalaryň 14 000-den gowrak görnüşi bar.
Ozal täze zelandiýaly alymlar ummanyň düýbünde ýaşaýan 100-den gowrak täze janly-jandary tapdylar.


29.12.2025 12:40
2.1k+

Şweýsariýaly inženerler jansyz langustinleriň gabyklaryndan robot ýasadylar

Lozanna Federal Politehniki mekdebiniň (EPFL) ýanyndaky CREATE laboratoriýasynyň inženerleri öli langustinleriň ekzoskeletlerini esas hökmünde ulanyp, biogibrid robotlaryny işläp düzdüler. Berk hitinden ybarat bolan bu organiki gurluşlar biologik berkligi we bogun membranalarynyň çeýeligini özünde jemleýän täsin gurluşlary döretmäge mümkinçilik berdi...

29.12.2025 11:56
2.5k+

Britaniýaly alymlar elektromagnit päsgelçilikleriniň 99,97%-ini bökdeýän dury plýonkany oýlap tapdylar

Glazgo uniwersitetiniň alymlary elektromagnit şöhlelenmesiniň 99,97%-den gowragyny yzyna serpikdirip bilýän örän inçe, çeýe we dury nanoplýonkany oýlap tapdylar. Bu material Wi-Fi we 5G signallarynyň täsir edýän şertlerinde geýilýän sensorlaryň, lukmançylyk enjamlarynyň we çeýe displeýleriň bökdençsiz işlemegini üpjün etmek üçin niýetlenendir...

29.12.2025 11:06
2.1k+

Alymlar ýaldyrawuk tomzaklaryň aragatnaşyk ýörelgesinden peýdalanyp, ýerden daşardaky aňy gözlemegi teklip etdiler

Arizona ştatynyň uniwersitetiniň alymlary ýerden daşary aňy gözlemek üçin täze strategiýany hödürlediler. Ol biologik aragatnaşyk ýörelgelerine we pulsarlary (neýtron ýyldyzlaryny) fon hökmünde ulanmaga esaslanýar...

29.12.2025 11:00
1.7k+

Alymlar beýnä ünsüni jemlemäge kömek edýän gen tapdylar

Rokfeller institutynyň alymlary Nature Neuroscience žurnalynda ünsüň tebigatyna bagyşlanan ylmy işlerini çap etdiler. Gözlegler ünsi jemlemek ukybynyň diňe bir beýnidäki peýdaly signallaryň güýçlenmegine däl, eýsem "fon" işjeňliginiň (beýnidäki artykmaç sesleriň) peselmegine-de baglydygyny görkezýär...