Pomidor bilen ýeralma kowumdaş bolup çykdy: olar baryp 9 mln ýyl ozal sapylypdyr

  • 04.08.2025 20:33
  • 12k+

Ýeralma bilen pomidoryň genetiki gelip çykyşy umumy bolup, olary sapylmagy, takmynan, 9 million ýyl ozal bolup geçipdir. Bu barada Xinhua agentligi halkara alymlar topary tarapyndan geçirilen gözlegiň netijelerine salgylanyp habar berýär.

Taslama Şençzhen şäherindäki Oba hojalyk genomikasy instituty, Hytaýyň Oba hojalyk ylymlary akademiýasy we Lançžou uniwersitetiniň alymlary gatnaşdy. Şeýle-de, barlaga Kanada bilen Beýik Britaniýadan alymlar hem goşuldy. Alymlaryň netijesine görä, takmynan 9 million ýyl mundan ozal pomidor bilen “ýeralma meňzeş ösümligiň” arasynda genetiki garyşyk bolup, netijede täze bir agzasy — köki (klubni) bolan gibrid emele gelipdir.
Hytaýly alymlaryň pikiriçe, ýeralmanyň köki genomyň gurluşynyň üýtgemegi netijesinde emele gelipdir. Olar bu ylmy açyşyň dünýäde giňden ýaýran we ýokary iýmit gymmaty bolan ýeralma üçin genetiki seçgi mümkinçilikleriniň täze gapylaryny açýandygyny belleýärler.
Barlagyň netijeleri Cell amerikan ylmy žurnalynyň soňky sanynda çap edildi.


düýn 23:25
614

Hytaýly biologlar 36 petabaýtlyk maglumaty saklamak üçin “DNK- kassetany” döredýärler

Guandunyň Günorta ylym we tehnologiýa uniwersitetiniň alymlary sanly maglumatlary saklamagyň täze usulyny oýlap tapdylar. Olar 1980-nji ýylyň äheňindäki ýüzüne dezoksiribonuklein kislotasynyň sintetiki molekulalary çap edilen plastik lentany öz içine alýan "DNK-kassetany" işläp taýýarladylar...

düýn 20:01
888

Tozganyň üflenişine ylmy makala bagyşladylar

Näme üçin tozganyň tohumlary sürtülmä garşy durup bilýär-de, şemalyň güýjüne aňsatlyk bilen uçup gidýär? Alymlar bu sowala jogap tapmak üçin tutuş bir barlag geçirdiler we netijede ýeliň ugruna baglylykda, tohumy boşatmak üçin zerur güýjüň 100 gezekdenem köp üýtgäp biljekdigini anykladylar...

13.09.2025 14:53
1.1k+

Gruziýada ösümlikleriň iýmitden başga maksatlar üçin ulanylyşynyň iň gadymy yzlary tapyldy

Arheologlar Gruziýadaky gowakda ösümlikleriň iýmit üçin däl-de, boýag hökmünde ulanylandygynyň ilkinji göni subutnamalaryny tapdylar. Ýaşy 32000 - 34000 ýyl bolan daş üweýji gurallarda indigoferanyň yzlary tapyldy diýip, Arkeonews ýazýar...

11.09.2025 19:53
7.2k+

“Jeýms Uebb” teleskopy ýaşamak üçin şertleri bolup biljek planetany tapdy

TRAPPIST-1 ýyldyz ulgamyna girýän TRAPPIST-1e ekzoplanetasynda ýaşaýyş üçin laýyk gelýän şertler bolup biler. Bu barada “Jeýms Uebb” kosmos teleskopyndan alnan täze maglumatlara salgylanyp, NewScientist neşiri habar berýär...