Alymlar ukynyň dört görnüşini we olaryň saglyga täsirini aýtdylar

  • 18.03.2024 10:13
  • 21k+

Alymlar 3683 adamyň maglumatlaryny seljerip, ukynyň aýratynlyklaryny häsiýetlendirýän dört görnüşi ýüze çykardylar. Soňra olaryň her biriniň adam saglygyna uzak möhletleýin täsirini aýtdylar. Alymlar gözlegiň netijelerini Psychosomatic Medicine žurnalynda neşir etdiler. Şeýlelikde:

-          Ýeterlik ukusyny alýanlar. Şeýle adamlar gözlegiň bütin dowamynda we maglumatlary ýygnamak döwürleriniň arasynda iň kadaly uky tertibini berjaý etdiler, ýagny hepdede azyndan dört gün 7-9 sagat ýatdylar.

-          Dynç günleri ukusyny alýanlar. Gözlegiň bu gatnaşyjylary yzygiderli däl ýagdaýda we ortaça ýedi sagatdan az ýatdylar. Ýöne dynç günleri olaryň uky dowamlylygy kadaly wagta çenli ýokarlanýardy ýa-da dokuz sagatdan geçýärdi.

-          Ukusyzlykdan ejir çekýänler. Şeýle adamlarda ukusyzlygyň kliniki alamatlary, şol sanda ýedi sagatdan az uky, gündizine ýadawlyk we uklama bilen bagly kynçylyklar ýüze çykaryldy – uklamak üçin 30 minutdan köp wagt gerek bolýardy.

-          Ukusyny oňly almaýanlar. Gatnaşyjylaryň bu topary üçin, esasan, gowy uky häsiýetlidi, ýöne olar özüni gowy duýmak üçin günüň dowamynda dört gezekden köp uklamaly bolýardy.

Soňky iki topara gözlege gatnaşyjylaryň 77%-i degişli edildi. Şol bir wagtyň özünde gözleg ukusyzlygyň hroniki keselleriň, şol sanda ýürek-damar keselleriniň, süýji keseliniň we depressiýanyň ýüze çykmak howpuny 72-188% ýokarlandyrýandygyny görkezdi.

Makalanyň awtorlary gün tertibini üýtgetmegi ýa-da, iň bolmanda, uky gigiýenasyny berjaý etmegi: düşekde ykjam telefonlary ulanmazlygy, yzygiderli sport bilen meşgullanmagy, agşamyna kofe içmezligi maslahat berdiler.


düýn 10:38
3.2k+

Hassanyň kesel kesgidi goýlandan soň rahatlanmasyny “Rumpelştilshen täsiri” diýip atlandyrdylar

Lukmanlar gyzykly bir hadysa üns berdiler: käbir hassalar lukmandan keseliniň takyk adyny bilenlerinden soň derrew rahatlyk duýýarlar. Şol sebäpli olaryň saglygy entek bejergä başlanmazdan öň gowlaşyp ugraýar. Amerikaly alymlar bu hadysa doganlar Grimmleriň ertekisindäkä meňzedip “Rumpelştilshen täsiri” diýip at bermegi teklip etdiler...

düýn 10:34
4k+

Ekologlar Amazon tokaýlarynyň onlarça keseliň öňüni almaga kömek edýändigini subut etdiler

Daşky gurşawy goraýjylaryň halkara topary arassa tokaýlyklaryň uly meýdany tutýan Amazon sebitlerinde ýangyn bilen baglanyşykly 27 keseliň we zoonoz ýokançlygynyň ep-esli az bolýandygyny anyklady. Tebigaty goramak boýunça halkara bileleşiginiň (IUCN) habaryna görä, bu maglumatlar tokaýy çapylan ýerleri dikeltmegiň we agaç çapmagyň çäklendirilmeginiň zerurdygyny tassyklaýar...

12.09.2025 18:14
5.9k+

ÝUNISEF: dünýäde aşa agramly çagalaryň sany 391 milliona ýetdi

Artykmaç agramy bolan 5 ýaşdan 19 ýaşa çenli çagalaryň we ýetginjekleriň sany 2000-nji ýyldan bäri iki esse artyp, 391 milliona ýetdi. Bu barada BMG-niň Çagalar gaznasynyň (ÝUNISEF) çagalaryň iýmitleniş ýagdaýyna bagyşlanan täze hasabatynda aýdylýar...

11.09.2025 21:25
12k+

Rak keselini bejermegiň iki täze usuly onkologiýa çemeleşmäni düýpli  özgertmegi wada berýär

Onkologiýada iki täze çemeleşme rak keseliniň bejergisini ep-esli üýtgäp biler. Olar barada The Financial Times gazetinde çap edilen makalada aýdylýar. Birinjisi - radioaktiw izotoplary göni çişlere eltmäge mümkinçilik berýän, Şweýsariýanyň Novartis kompaniýasy tarapyndan işlenip düzülen radioligand bejergisidir...