Adamzat sebäpli nesli tükenen ilkinji balyk görnüşi hasaba alyndy

  • 28.12.2023 14:37
  • 27k+

Ýawa skatlary (Urolophus javanicus) Halkara tebigaty goramak bileleşigi (HTGB) tarapyndan adamzadyň işjeňligi sebäpli nesli tükenendigi resmi taýdan yglan edilen ilkinji deňiz jandary boldy. Häzirki wagtda süýji suwda ýaşaýan balyk görnüşleriniň takmynan 20%-ne şol sebäbe görä we howanyň üýtgemegi sebäpli ýitip ýok bolmak howpy abanýar.

«Süýji suw balyklary dünýäde mälim bolan balyk görnüşleriniň ýarysyndan gowragyny emele getirýärler, ýaşaýan ýerlerini göz öňünde tutsak, olar suw gurşawynyň diňe 1%-ini eýeleýärler. Olar ekosistemalaryň durnuklylygy we maşgalalaryny eklemegiň ýeke-täk usuly hökmünde balyk tutmaga bil baglaýan milliardlarça adam üçin möhüm ähmiýete eýedir» diýip, HTGB-niň suwda ýaşaýan balyklar boýunça hünärmenler toparynyň egindeş başlygy Keýti Hýuz belledi.

Urolophus javanicus 1862-nji ýylda Indoneziýanyň Jakarta şäheriniň kenarynda tutulan diňe bir nusga bilen mälim boldy. Şondan bäri bu seýrek balygy biologlar görmedi.


29.10.2025 11:02
3.9k+

Alymlar birnäçe ösümlikleriň rak keseline garşy täsiriniň bardygyny tassykladylar

Yrakly, hindistanly we russiýaly alymlar Hytaýyň halk lukmançylygynda ulanylýan birnäçe ösümlikden alnan maddalary barladylar we olaryň iň azyndan sekizsinde rak keseline garşy täsirleriň bardygyny subut etdiler...

29.10.2025 10:52
1.5k+

Mýanmada molýuskalaryň iki täze görnüşi tapyldy

Halkara alymlar topary Mýanmada süýji suwda ýaşaýan korbikul (Corbicula) tohumyna degişli molýuskalaryň iki täze görnüşini we sferokorbikul (Sphaerocorbicula) atly täze kiçi tohumy ýüze çykardylar. Şeýlelikde, tohumyň doly klassifikasiýasy täzeden anyklandy...

27.10.2025 16:42
6.1k+

Türkmenistanly okuwçylar Panamada geçiriljek «Robotlaryň olimpiadasyna» ugradylar

Türkmen mekdep okuwçylary robototehnika boýunça halkara derejeli abraýly bäsleşik hasaplanýan "First Global Challenge 2025" ýaryşyna gatnaşarlar. «Robotlaryň Olimpiadasy» diýlip hem atlandyrylýan bu ýaryş 29-njy oktýabrdan 1-nji noýabra çenli Panamada geçirilip, dünýäniň 190 döwletinden gatnaşyjylary bir ýere jemlär...

27.10.2025 00:07
4.1k+

Ylmy barlaglaryñ netijesi: Tokaýlar bagtly bolmaga we durmuşdan kanagatlanmaga täsir edýär

Soňky ýyllarda dünýäniň iň bagtly ýurtlarynyň sanawynda Finlýandiýa yzygiderli birinji orunda durýar. Şol bir wagtda ol Ýewropanyň iň tokaýly ýurtlarynyň biridir. Bu ýagdaý halkara alymlaryň ünsüni özüne çekdi — olar finleriň gündelik durmuşynda tokaýlaryň bagt duýgusyna gönüden-göni täsir edýändigini anykladylar...