Malýariýa keselini ýok etmäge kömek etjek sanjym döredildi

  • 19.10.2023 07:43
  • 4.2k+

Oksford uniwersitetiniň we Hindistanyň gan suwuklygy institutynyň alymlary 2040-njy ýyla çenli gyzzyrma (malýariýa) keseli ýok etmäge kömek edip biljek sanjymy döretdiler.

Malýariýa keselinden, takmynan, 500 müň adam ejir çekýär. Keseli döredýän plazmodiý çybynyň çakmagy arkaly ýokuşýar we soňra ol adam bedeninde köpelýär. Keseliň dowamynda parazitler adamyň gyzyl gan öýjüklerini ýok edýär, netijede, näsag agyr ganazlykdan ölýär. Alymlar keseli deriniň üsti bilen bedene girip, güýjäp başlamazyndan ozal ýok etmek isleýärler.
«R21/Matrix» sanjymy eýýäm BSGG-niň tassyknamasyny aldy. Dermanyň artykmaçlygy onuň bu keseli irki döwründe ýeňip geçmäge kömek edýänligindedir, şeýle hem onuň köpçülikleýin we arzan önümçiligini ýola goýmak mümkindir. Synaglar «21/Matrix-iň» keseliň 75% öňüni alýandygyny görkezdi.

«Biz bäş ýa-da on ýylyň içinde keselden doly dynarys diýip pikir etmeýäris, munuň üçin hakyky görkeziji hökmünde, takmynan, 15 ýyl gerek bolar. 2040-njy ýyl sanjym üçin dogry maksat bolar. Hiç kim häzirki çärelerden – çybyn torlaryndan we dermanlardan ýüz öwürmegi teklip etmeýär. Emma indi adamzadyň beýleki usullardan has gowy gorap biljek täze serişdesi bar» diýip, hünärmenler belleýärler.


29.10.2025 10:48
1.5k+

Russiýada B gepatitini çalt anyklaýan dünýäde ilkinji ýokary duýgur test döredildi

Russiýada ilkinji gezek duýgurlygy boýunça PZR bilen deňeşdirip bolýan B gepatitini anyklaýan çalt test resmi taýdan hasaba alyndy. Bu barada Rospotrebnadzor (RF) habar berdi. Bu synag Rospotrebnadzoryň Merkezi epidemiologiýa ylmy-barlag institutynyň alymlary tarapyndan LAMP (Loop mediated isothermal amplification) tehnologiýasy esasynda işlendi...

29.10.2025 09:41
6.1k+

Rak keselini bejermegiň täze usuly ýarym sagatda rak öýjükleriniň 92%-ni ýok etdi

Rak häzirki wagtda dünýäde ölüme sebäp bolýan keselleriň arasynda ikinji ýerde durýar. Şonuň üçin alymlar has netijeli we howpsuz bejergi usullaryny gözlemegini dowam etdirýärler. Tehas uniwersitetiniň (Ostin) we Portu uniwersitetiniň alymlary täze tehnologiýany işläp düzdüler...

28.10.2025 10:35
3.2k+

Täze göz implanty görüş ukybyny ýitiren adamlara gaýtadan görmäge kömek etdi

Alymlar kiçi bir göz implantyny ulanyp, ýaş makulýar degenerasiýasy (ÝMD) sebäpli görüş ukybyny ýitiren adamlaryň görşüni dikeltdiler. Enjamyň ölçegi 2×2 mm we galyňlygy 30 mikrometr bolup, operatiw ýol bilen gözüň torly perdesiniň astyna ýerleşdirilýär we ýitirilýän ýagtylyk duýgur öýjükleriniň ornuny tutýar...

28.10.2025 10:25
4.4k+

Gök çaý semizlik we süýjüli diabet bilen göreşmäge kömek edýär — ylmy barlag

Gök çaý artykmaç agram we süýji keseli (diýabet) bilen göreşmekde peýdaly bolup biler. Braziliýanyň «Kruzeýru-du-Sul» uniwersitetinden professor Rozmari Ottonyň ýolbaşçylygyndaky halkara alymlar topary şeýle netijä geldi...