Hytaý Aý gözlegleri üçin radio teleskop gurup başlady

  • 13.10.2023 16:31
  • 2.9k+

Hytaý geljekki Aý we uzak kosmos gözleg işlerine goldaw bermek üçin Szilin welaýatynyň demirgazyk-gündogaryndaky Çanbaýşan dagynyň golaýynda 40 metrlik apertura radio teleskopynyň gurluşygyna başlady. Bu barada Sinhua agentligi  habar berdi.

Hytaýyň Ylymlar akademiýasynyň ýanyndaky Şanhaý astronomiýa obserwatoriýasy tarapyndan işlenip düzülen bu enjam uly, doly hereketli, ýokary takyklykdaky, köp maksatly radio teleskopdyr diýip, Sinhua belleýär. Alymlar Çanbaýşan dag sebitini açyk asmany we gurak howasy sebäpli gözegçilikleri alyp barmaga amatly ýer hasaplaýarlar.
Gurluşygy tamamlanansoň täze teleskop ýurduň beýleki bäş teleskopy we Şanhaýdaky bir maglumat merkezi bilen birleşdiriler, bu bolsa Hytaýyň gözegçilik mümkinçiliklerini ýokarlandyrar we uzak kosmos gözleglerine has gowy hyzmat eder. Şeýle hem, ylym merkezi aşa uly gara deşikleri we galaktikanyň dinamikasyny öwrenmek ýaly dürli ugurlarda radio astronomiýa gözlegleriniň örüsini giňelder we ýardam eder.
Täze teleskopyň we onuň stansiýasynyň gurluşygy 2024-nji ýylyň ahyryna çenli tamamlanar.


düýn 14:28
1.5k+

Turşudan süýjä: Hytaýda kömürturşy gazyny şekere öwürmegi öwrendiler

Hytaýyň Ylymlar akademiýasynyň Týanszin senagat biotehnologiýa institutynyň alymlary kömürturşy gazyny çylşyrymly uglewodlara netijeli öwürmegiň usulyny işläp taýýarladylar. CO₂-ni üýtgetmegiň netijesinde olara fruktoza, glýukoza, amiloza, amilopektin we azyk hem himiki senagatda ulanmak üçin ýaramly bolan beýleki birleşmeleri almak başardýar...

16.07.2025 06:27
4.6k+

Hytaýda arynyň beýnisini dolandyrmagy öwrendiler. Ol diýleni 90% ýerine ýetirýär

Pekin tehnologiýa institutynyň alymlary beýnä täsir edýän dolandyryjy arkaly dolandyryp bolýan dünýäde ilkinji kiborg aryny döretdi. Bu barada South China Morning Post neşiri habar berýär. Enjamyň agramy 74 milligram bolup, bu arylaryň göterýän şireli haltasynyň agramyndan hem azdyr...

16.07.2025 06:16
2.5k+

Alymlar bagry göçürmezden bejermek üçin sütün öýjüklerini döretdiler

Ýewropaly molekulýar biologlar organyň dokumalaryna netijeli ýapyşýan we çynlakaý zeper ýetmelerde onuň regenerasiýasyny çaltlaşdyrýan bagyr sütün  öýjükleriniň ösdürilip ýetişdirilişini işläp taýýarladylar. Bu açyş sirrozyň agyr görnüşlerinde bagyr transplantasiýasyna alternatiwa bolup biler diýip, Birmingem uniwersitetiniň metbugat gullugy habar berdi...

14.07.2025 17:12
7.8k+

Aşgazany ösümlikden doly, taryhda ilkinji ot iýýän pterozawr tapyldy

Paleontologlar taryhda ilkinji gezek aşgazanynda ösümlik iýmitiniň galyndylary bolan pterozawryň galyndylaryny tapdylar. Bu açyş agzalan uçýan süýrenijileriň käbir görnüşleriniň ot iýiji bolandygynyň ilkinji göni subutnamasydyr...