Marsda minerallaryň 161 görnüşi tapyldy, Ýerde 6 müň töweregi mineral bar

  • 10.09.2023 16:41
  • 15k+

Karnegi Ylmy institutynyň (ABŞ) alymlary Mars bilen Ýeriň arasyndaky möhüm tapawudy kesgitlediler. Gyzyl planeta minerallara gaty garyp bolup çykdy.

Ýer ýüzünde minerallaryň 6000 töweregi görnüşi bar. Marsda bolsa 50 ýyllyk gözleglerden soň, onuň diňe 161 görnüşi ýüze çykaryldy.
Alymlar planetalaryň taryhynyň ilkinji döwürlerinde Marsda hem-de Ýerde minerallaryň birmeňzeş görnüşde emele gelendigini bellediler. Megerem olar sowap barýan magmadan kristallaşan bolsalar gerek. Gidrotermal işjeňlik hem bu prosese täsir edipdir.
Emma soňra planetalaryň ewolýusiýasy dürli ýollar bilen gidipdir. Gözlegçileriň pikiriçe, minerallaryň döremegi üçin Ýerdäki şertler has amatly bolupdyr: plitalaryň tektonikasy başlapdyr, Marsda duş gelmeýän dürli biologiki prosesler bolup geçipdir diýip,  Journal of Geophysical Research: Planets žurnaly habar berýär.
Şeýlelik bilen, minerallaryň emele gelmeginiň mümkin bolan 57 ýoly kesgitlenildi. Marsda şolaryň diňe 20-si bardy.
Şeýle-de bolsa, alymlar Marsyň üstünde we astynda entek näbelli mineral fazalaryň köp sanlysynyň bolup biljekdigine ynanýarlar. Olara diňe gözegçilik etmek gerek.


31.08.2025 08:48
8.6k+

Koloradoda dinozawrlardanam has gadymy pyşbaganyň görnüşi tapyldy

Paleontologlar Chelydridae maşgalasyndan bolan pyşbagalaryň ozal näbelli sütün öýjükli neslini  we görnüşini tapdylar. Olary Koloradodan tapylan bitin çanagyna we beýleki galyndylaryna esaslanyp suratlandyrmak başartdy...

26.08.2025 13:37
9.6k+

Müsürde suwdan gadymy Kanopus şäheriniň bölekleri çykaryldy

Müsür häkimiýetleri Aleksandriýanyň golaýynda Abu-Kir aýlagynda ýerleşen suwa giden gadymy şäheriň böleklerini gury ýere çykardy diýip, The Guardian habar berýär. Bu Müsüri tas 300 ýyl dolandyran Ptolemeý nesilşalygynyň dolandyran we 600 ýyl töweregi ýurdy dolandyran Rim imperiýasynyň döwründe möhüm merkeze öwrülen Kanopus şäheri hasaplanýar...

26.08.2025 13:26
5.2k+

Paleontologlar dinozawrlaryň ýelken şekilli arkasy bolan täze görnüşini açdy

Paleontologlar dinozawrlaryň ýelken şekilli arkasy bolan täze görnüşini açdy. Istiorachis macarthurae adyny alan bu jandarlar 120 mln ýyldan gowrak ozal Angliýanyň günorta kenaryndan uzak bolmadyk ýerde ýaşapdyr diýip, Londondaky Tebigy taryh muzeýine salgylanyp, CNN habar berýär...

25.08.2025 13:04
3.2k+

Awstraliýada adam derisine has ýakyn deri nusgalary ösdürilip ýetişdirildi

Kwinslend uniwersitetiniň ýanyndaky Freýzer institutynyň barlaghanasyndan awstraliýaly alymlar ilkinji gezek doly derejede adam derisiniň gurluşyny gaýtalaýan deri nusgalaryny ösdürip ýetişdirdi. Bu barada ABC ýaýlym korporasiýasy habar berdi...