Marsda minerallaryň 161 görnüşi tapyldy, Ýerde 6 müň töweregi mineral bar

  • 10.09.2023 16:41
  • 15k+

Karnegi Ylmy institutynyň (ABŞ) alymlary Mars bilen Ýeriň arasyndaky möhüm tapawudy kesgitlediler. Gyzyl planeta minerallara gaty garyp bolup çykdy.

Ýer ýüzünde minerallaryň 6000 töweregi görnüşi bar. Marsda bolsa 50 ýyllyk gözleglerden soň, onuň diňe 161 görnüşi ýüze çykaryldy.
Alymlar planetalaryň taryhynyň ilkinji döwürlerinde Marsda hem-de Ýerde minerallaryň birmeňzeş görnüşde emele gelendigini bellediler. Megerem olar sowap barýan magmadan kristallaşan bolsalar gerek. Gidrotermal işjeňlik hem bu prosese täsir edipdir.
Emma soňra planetalaryň ewolýusiýasy dürli ýollar bilen gidipdir. Gözlegçileriň pikiriçe, minerallaryň döremegi üçin Ýerdäki şertler has amatly bolupdyr: plitalaryň tektonikasy başlapdyr, Marsda duş gelmeýän dürli biologiki prosesler bolup geçipdir diýip,  Journal of Geophysical Research: Planets žurnaly habar berýär.
Şeýlelik bilen, minerallaryň emele gelmeginiň mümkin bolan 57 ýoly kesgitlenildi. Marsda şolaryň diňe 20-si bardy.
Şeýle-de bolsa, alymlar Marsyň üstünde we astynda entek näbelli mineral fazalaryň köp sanlysynyň bolup biljekdigine ynanýarlar. Olara diňe gözegçilik etmek gerek.


düýn 00:23
4.8k+

Gün ulgamynda bir ýyly 1648 Ýer ýylyna deň bolan asman jisimi tapyldy

Gün ulgamynda adaty bolmadyk asman jisimi tapyldy. 2020 VN40 diýlip atlandyrylýan bu trans-neptun obýekti 1648 Ýer ýylyna barabar wagtda Günüň töwereginden doly aýlanyp çykýar. Bu barada Garward-Smitsonow institutynyň  Astrofizika merkeziniň barlagçylary habar berdiler...

düýn 00:18
2.2k+

Alymlar DNK-nyň sakawlamak bilen baglanyşykly 57 bölegini tapdylar

Halkara alymlar topary sakawlamak bilen baglanyşykly 57 genom bölegini tapdylar. Bu barada ABŞ-nyň Wanderbilt uniwersitetiniň lukmançylyk merkeziniň (VUMC) metbugat gullugy habar berdi. Barlaga birnäçe ýurtdan hünärmenler gatnaşdy...

29.07.2025 14:09
5.7k+

Alymlar derisi ýelekpisint bolan gadymy süýrenijiniň galyndylaryny tapdylar

Fransiýada arka tarapy ýelekpisint gurluşly gadymy süýrenijileriň galyndylary tapyldy. Tapyndynyň ýaşy 247 million ýyl diýip, Ştutgartdaky (Germaniýa) Döwlet tebigat ylymlary muzeýiniň metbugat gullugy habar berdi...

29.07.2025 11:54
7.7k+

Gaýtadan işlenen çilim naýçalaryndan berk, arzan asfalt döretdiler

Granada we Bolonýa uniwersitetleriniň alymlary gaýtadan işlenen çilim naýçalaryndan ekologiýa taýdan arassa asfalt öndürmegiň tehnologiýasyny işläp düzdüler. Oýlap tapyş ScienceDirect žurnalynyň makalasynda beýan edildi...