Mör-möjeklere garşy tebigy serişde tapyldy

  • 16.08.2023 11:26
  • 17k+

Amerikan himiýa jemgyýetiniň (ACS) alymlary aloeniň insektisid häsiýetleriniň bardygyny anykladylar. Barlaglaryň netijeleri ACS assosiasiýasynyň agzalarynyň her ýylda geçirilýän ýygnagynda tanyşdyrylar.

Barlagyň awtorlary ösümligiň ýapraklaryny we baldaklaryny gözden geçirdiler. Olarda çybynlary we beýleki mör-möjekleri ürküzip biljek alty maddanyň bardygy ýüze çykaryldy. Olaryň arasynda oktakozanyň molekulalary, şeýle hem nonadekonon, arjugenin, dinoterb, 2-geksil-1-dekanol we kwil kislotasy bar.
Bu maddalar aloe şiresinden taýýarlanylýan kosmetika önümçiliginiň galyndylaryndan döredilen zyýansyz pestisidleriň esasyny düzüp biler. Şeýlelik bilen, alymlar birbada iki meseläni çözýärler: ösümliklere esaslanýan önümçilik galyndysyz we has arzan bolar, mör-möjeklere garşy serişdeler bolsa ekoulgama we adamyň saglygyna howp salmaz.
Alymlar geljekde bu maddalaryň oba hojalygynda zyýankeşlere garşy hakyky meýdanlarda näderejede täsirlidigini barlarlar. Mundan başga-da, awtorlar aloeni tagtabitlerine garşy göreşde ulanmagyň mümkinçiligini barlamak isleýärler.


15.12.2025 11:29
2.3k+

Smartfonlar çagalarda depressiýa we semizlik howpuny ýokarlandyrdy

Çaganyň smartfon bilen ir tanyşmagy alymlarda uly howatyrlanma döredýär: amerikaly hünärmenleriň täze barlaglary bu enjamy ele almak ýaşynyň we ýetginjeklerde depressiýa, semizlik we ýeterliksiz ukynyň artmak howpunyň arasynda aladalandyryjy baglanyşygy ýüze çykardy...

04.12.2025 13:32
2.9k+

Alymlar tüwiniň dykyz topragy “burawlamak” mehanizmini ulanýandygyny anyklady

Halkara biologlar topary tüwiniň köküniň hatda örän dykyz toprakdan nädip ösüp bilýändigini öwrendi. Nature žurnalyndaky ylmy makalada bellenilişi ýaly, ösümlik öz öýjükleriniň gurluşyny üýtgedip, köki özboluşly senagat turbasyna öwürýän aýratyn mehanizmi ulanýar eken...

01.12.2025 12:46
5.7k+

Adam beýnisi 5 ýaş tapgyryndan geçýär: jahyllyk 32 ýaşa çenli dowam edýär

Kembrij uniwersitetiniň neýrobiologlarynyň täze gözlegi adam beýnisiniň bäş tapgyrdan geçýändigini görkezdi. Bu tapgyrlarda neýron gurluşynyň düýpgöter üýtgemegine getirýän “özgeriş döwürleri” bolup geçýär. Şol bir wagtyň özünde, jahyllyk döwrüniň, adatça, hasap edilenden uzak dowam edýändigi bellenilýär...

01.12.2025 12:03
5k+

Alymlar Betmeniň golaýda bolmagynyň adamlary “mylakatly” edýändigini anyklady

Milandaky Mukaddes Ýürek katolik uniwersitetiniň alymlary psihologik tejribe geçirip, Betmeniň golaýda wagty adamlaryň has rehimli bolýandygyny anyklady. Bu barada ylmy iş Mental Health Research žurnalynda neşir edildi...