Mör-möjeklere garşy tebigy serişde tapyldy

  • 16.08.2023 11:26
  • 17k+

Amerikan himiýa jemgyýetiniň (ACS) alymlary aloeniň insektisid häsiýetleriniň bardygyny anykladylar. Barlaglaryň netijeleri ACS assosiasiýasynyň agzalarynyň her ýylda geçirilýän ýygnagynda tanyşdyrylar.

Barlagyň awtorlary ösümligiň ýapraklaryny we baldaklaryny gözden geçirdiler. Olarda çybynlary we beýleki mör-möjekleri ürküzip biljek alty maddanyň bardygy ýüze çykaryldy. Olaryň arasynda oktakozanyň molekulalary, şeýle hem nonadekonon, arjugenin, dinoterb, 2-geksil-1-dekanol we kwil kislotasy bar.
Bu maddalar aloe şiresinden taýýarlanylýan kosmetika önümçiliginiň galyndylaryndan döredilen zyýansyz pestisidleriň esasyny düzüp biler. Şeýlelik bilen, alymlar birbada iki meseläni çözýärler: ösümliklere esaslanýan önümçilik galyndysyz we has arzan bolar, mör-möjeklere garşy serişdeler bolsa ekoulgama we adamyň saglygyna howp salmaz.
Alymlar geljekde bu maddalaryň oba hojalygynda zyýankeşlere garşy hakyky meýdanlarda näderejede täsirlidigini barlarlar. Mundan başga-da, awtorlar aloeni tagtabitlerine garşy göreşde ulanmagyň mümkinçiligini barlamak isleýärler.


23.10.2025 09:57
6.7k+

Alymlar Sahara çölüniň häzirkisinden 75%-e çenli “ygally” bolmagynyň mümkindigini çaklaýarlar

XXI asyryň ikinji ýarymynda Sahara çölünde ýagşyň mukdary häzirki döwrüň görkezijileri bilen deňeşdirilende takmynan 75% ýokarlanyp biler diýip, ABŞ-nyň Illinoýs uniwersitetiniň klimatologlary çaklaýarlar. Barlaglaryň netijeleri npj Climate and Atmospheric Science žurnalynda çap edildi...

16.10.2025 09:22
5.6k+

Alymlar: Ýer klimat çökgünliginde “yzyna gaýtaryp bolmajak ilkinji sepgidi” aşdy

Täze ylmy barlaglaryň maglumatlaryna görä, planeta klimat üýtgemeleriniň “yzyna gaýtaryp bolmajak ilkinji sepgitden” geçdi. Ummanlaryň gyzmagy tas milliard adamyň durmuşyny kesgitleýän merjen rifleriň köpçülikleýin ölmegine getirdi diýlip, Science News žurnalynda neşir edilen hasabatda aýdylýar...

30.09.2025 18:01
2.6k+

Alymlar berk sosial baglanyşyklar biologiki taýdan garramagy haýalladýar diýip hasaplaýarlar

Amerikaly barlagçylar ömrüň dowamynda berk sosial baglanyşyklaryň biologiki taýdan haýal garramak bilen baglanyşyklydygyny anykladylar. Bu barada "Brain, Behavior & Immunity - Health” žurnalyndaky makala salgylanýan PsyPost ýazýar...

30.09.2025 10:22
4.2k+

Kofein çylşyrymly meseleleri çözmekde adamlaryň tutanýerliligini ýokarlandyrýar

Täze barlag kofeniň çylşyrymly ýa-da bölekleýin çözmek mümkin bolmadyk meseleleri çözmekde tutanýerliligi ýokarlandyryp biljekdigini görkezdi. Munuň täsiri dartgynly ýagdaýdaky adamlarda has hem göze ilýärdi. Synaglara ABŞ-nyň Massaçusets ştatynyň Amhýorst kollejiniň 329 talyby gatnaşdy...