ABŞ-da adam beýnisiniň şekilleri boýunça pikirleri okap bilýän emeli aň döredildi

  • 03.05.2023 12:10
  • 11k+

ABŞ-de Ostindäki Tehas uniwersitetiniň (UT Austin) barlagçylary adamyň beýnisiniň işjeňliginiň şekillerini okap, olary yzygiderli tekste öwrüp bilýän akyl okaýyş ulgamyny döretdiler diýip, uniwersitetiň Tebigat ylymlary kollejiniň web sahypasynda aýdylýar. Ylmy maglumatlar ýöriteleşdirilen Nature Neuroscience žurnalynda çap edildi.

Emeli aňly ulgama semantik dekoder diýilýär, ol gepleýiş ukybyny ýitiren (mysal üçin, insultdan soň), ýöne aňy ýerinde adamlara kömek etmek üçin döredildi.
Ýeri gelende aýtsak, iş bölekleýin Open AI-yň ChatGPT çat-botuna meňzeş transformator modeline daýanýar.
Onuň beýleki “pikir okaýyş” tehnologiýalaryndan düýpli tapawudy, ony beýnä oturtmagyň zerurlygy ýok. UT Austin-iň gözlegçileri bu şekilleri öz dekoderiniň kömegi bilen adam diline terjime etmek üçin funksional magnit-rezonans tomografiýasyny (MRT) ulanyp, beýniniň işjeňliginiň inwaziw däl ýazgylaryny etdiler.
Netije sözme-söz beýan däl diýip, gözlegiň awtorlaryndan biri Aleksandr Hut düşündirdi. Ýöne ol pikirlerini söz bilen aýdyp bilmeýän adamyň pikiriniň manysyna düşünmäge mümkinçilik berýär. Enjam synaga gatnaşyjylaryň pikiriniň mazmunyna gaty golaý teksti berýär. Dekoder aýdylýanlaryň manysyny tutup bilýär.


31.05.2025 16:39
1.8k+

Alymlar derini, süňkleri we beýleki dokumalary 3D bio çap etmek üçin täze materiallary döretdiler

N.I.Lobaçewskiý adyndaky Milli barlag Nižegorod döwlet uniwersitetiniň himikleri (UNN) derini, süňkleri, gan damarlaryny we beýleki dokumalary 3D bio çap etmek üçin material döretdiler. Bu barada uniwersitetiň metbugat gullugy habar berdi...

12.05.2025 12:31
2.6k+

Alymlar 3D çap usulynda aortanyň ornuny tutýan bio dokumany çap etdiler

Ýel uniwersitetiniň (ABŞ) alymlary zeper ýeten bio dokumalary 3D çap usulynda döredilen bio dokuma bilen çalyşmagyň tehnologiýasyny işläp düzdüler. Synagda çap edilen aorta syçanlara üstünlikli imlpantasiýa edildi, bu bolsa adamlarda ýürek-damar kesellerini bejermekde täze mümkinçilikleri açýar...

09.05.2025 12:06
6.6k+

Inženerler 100 ýyllyk kepillik bilen titandan ruçka döretdiler

Titaner kompaniýasy 100 ýyl hyzmat etjek Dragon Pearl ruçkasyny döretdi. Ol tutuşlygyna diýen ýaly, hatda içki pužiny hem 5-nji derejeli titandan ýasalan. Inženerleriň hasaplamalaryna görä, mehanizm milliondan gowrak gezek basylmaga çydap biler...

20.04.2025 18:25
3.3k+

Singapurda ýagyş damjalaryndan elektrik energiýasyny öndürmegi başardylar

Singapurly alymlar ýagyş damjalaryndan elektrik energiýasyny öndürmegiň usulyny işläp düzdüler diýip, «Interested Engineering» habar berýär. Bu usul suwuklygyň birmeňzeş tizlikde we şol bir ugra tarap turba boýunça hereket edýän mahaly ýüze çykýan porşen akymy täsirinden peýdalanýar...