Alymlar dünýäniň uly derýalarynda dermanlaryň yzlaryny tapdylar

  • 18.02.2022 14:13
  • 20k+

Beýik Britaniýada Ýork uniwersitetiniň alymlary dünýäniň 104 ýurdundaky 258 uly derýanyň suwlarynda suw jandarlary we adam saglygy üçin howply bolan derman serişdeleriniň konsentrasiýasyny tapdylar. Bu barada ferra.ru habar berýär.

Gözleg işi 471 mln adamyň daşky gurşawa ýetirýän täsirini anyklamak üçin 137 geografiki sebitde geçirildi. Bellenilişi ýaly, 36 ýurtda derýalar derman serişdesiniň konsentrasiýa düzümi üçin hiç wagt barlanylmandyr. Gözlegiň dowamynda 61 birleşmäniň konsentrasiýasy ýüze çykaryldy.

Afrikada, Saharanyň günortasynda, Günorta Amerikada we Günorta Aziýada şeýle birleşmeler köp duşýar. Alymlaryň pikiriçe, munuň sebäbi ilatyň pes we orta girdejisi, şeýle-de hapa suwlary arassalamak hem-de galyndylary peýdalanmak boýunça ösmedik infrastrukturadyr. Bu sebitleriň derýalarynda karbamazepin, metformin we kofein birleşmeleri tapyldy. Bu birleşmeler seljerilýän ýerleriň ýarysyndan gowragynda ýüze çykaryldy. 

Habarlara görä, suw nusgalary alnan ýerleriň dörtden birinde azyndan bir birleşme suw jandarlary üçin howpsuz derejeden geçýärdi ýa-da derman serişdelerine çydamly patogenleriň ösüşine täsirini ýetirip bilýärdi. 


düýn 17:45
2.3k+

Fizika boýunça Nobel baýragy kwant tehnologiýalary ulgamynda açyş üçin berildi

Nobel komiteti 2025-nji ýylyň fizika boýunça baýragynyň eýelerini yglan etdi – olar üç amerikaly alym Jon Klark, Mişel Dewore we Jon Martinis boldy. Olara baýrak “makro derejesinde kwant tunneliniň açyşy we elektrik zynjyrynda energiýanyň kwantlaşmagyny görkezendigi üçin” berildi...

düýn 13:08
3.7k+

Astronomlar sekuntda 6 milliard tonna tizlikde ulalýan ýalňyz planetany tapdylar

Astronomlar «sergezdan-planetanyň» – ýyldyzyň daşyndan aýlanman, kosmosda erkin gezip ýören obýektiň massasynyň rekord derejede ösýändigini hasaba aldylar. Ýewropanyň Günorta obserwatoriýasynyň «Örän uly teleskopynyň» (VLT) kömegi bilen geçirilen gözegçilikler, bu planetanyň sekuntda 6 milliard tonna tizlikde gaz we tozan sorup alýandygyny görkezdi...

düýn 13:02
3.3k+

Alymlar ebedi doňaklykdaky ýaşy, takmynan, 40 müň ýyl bolan mikrob­lary oýartdylar

Kolorado uniwersitetiniň (Boulder şäheri, ABŞ) alymlary on müňlerçe ýyl mundan ozal ebedi doňaklykda doňup galan gadymy mikroblary janlandyrdylar. Käbir nusgalardaky mikroorganizmler, takmynan, 40 müň ýyl bäri «uklapdyr»...

düýn 06:35
4.4k+

Türkmen talyplary Malaýziýada WSDG 2025 bäsleşiginde baş baýraga we taslamany ösdürmek üçin pul baýragyna mynasyp boldular

24 — 28-nji sent­ýabr ara­ly­gyn­da Ma­laý­zi­ýa­nyň Saý­ber­ja­ýa şä­he­rin­de Bü­tin­dün­ýä Dur­nuk­ly ösüş mak­sat­la­ry bäs­le­şi­gi (World Sus­tai­nab­le Develop­ment Goals Chal­len­ge — WSDG 2025) ge­çi­ril­di...