Günorta Afrikada we Awstraliýada 1,3 milliard ýewrolyk teleskoplar gurlar

  • 21.07.2021 19:44
  • 5.1k+

Günorta Afrikanyň Milli Gözleg Gaznasy bilen Günorta Afrika Radio Astronomiýa Obserwatoriýasy bilelikde dünýäniň iň uly radio teleskopyny gurmak üçin 1,3 milliard ýewrolyk taslama boýunça işiň başlandygyny mälim etdiler. Bu hakda "Global Constructor Review" salgylanyp, news.rambler.ru habar berdi.

Taslama gatnaşyjy ýurtlar Günorta Afrikada we Awstraliýada “Square Kilometre Array” (SKAO) iki massiwiniň gurluşygyna başlamaga rugsat berdiler. Yzarlaýan radio ýygylyklaryna laýyklykda, bu iki teleskopa SKA-Low (Awstraliýa) we SKA-Mid (Günorta Afrika) diýlip at berildi. SKA-Mid teleskopy Günorta Afrika MeerKAT radio teleskop massiwini, SKA-Low bolsa Awstraliýada bar bolan prototip stansiýasyny öz içine alar.

“Begenjimden iki bolup bilemok. Açylyş üçin 30 ýyllap taýýarlyk görüldi. Häzirki wagtda adamzat dünýädäki iň uly ylmy desgany, bir hem däl, Älemiň iň haýran galdyryjy syrlaryny açmak üçin döredilen iň uly we çylşyrymly radio teleskoplaryň ikisini gurmagy öz egnine alyp, ýene-de bir ägirt uly ädim ädýär" diýip, SKAO-nyň müdiri Filipp Daýmond bu barada teswir berdi.


düýn 14:28
1.6k+

Turşudan süýjä: Hytaýda kömürturşy gazyny şekere öwürmegi öwrendiler

Hytaýyň Ylymlar akademiýasynyň Týanszin senagat biotehnologiýa institutynyň alymlary kömürturşy gazyny çylşyrymly uglewodlara netijeli öwürmegiň usulyny işläp taýýarladylar. CO₂-ni üýtgetmegiň netijesinde olara fruktoza, glýukoza, amiloza, amilopektin we azyk hem himiki senagatda ulanmak üçin ýaramly bolan beýleki birleşmeleri almak başardýar...

16.07.2025 06:27
4.6k+

Hytaýda arynyň beýnisini dolandyrmagy öwrendiler. Ol diýleni 90% ýerine ýetirýär

Pekin tehnologiýa institutynyň alymlary beýnä täsir edýän dolandyryjy arkaly dolandyryp bolýan dünýäde ilkinji kiborg aryny döretdi. Bu barada South China Morning Post neşiri habar berýär. Enjamyň agramy 74 milligram bolup, bu arylaryň göterýän şireli haltasynyň agramyndan hem azdyr...

16.07.2025 06:16
2.5k+

Alymlar bagry göçürmezden bejermek üçin sütün öýjüklerini döretdiler

Ýewropaly molekulýar biologlar organyň dokumalaryna netijeli ýapyşýan we çynlakaý zeper ýetmelerde onuň regenerasiýasyny çaltlaşdyrýan bagyr sütün  öýjükleriniň ösdürilip ýetişdirilişini işläp taýýarladylar. Bu açyş sirrozyň agyr görnüşlerinde bagyr transplantasiýasyna alternatiwa bolup biler diýip, Birmingem uniwersitetiniň metbugat gullugy habar berdi...

14.07.2025 17:12
7.8k+

Aşgazany ösümlikden doly, taryhda ilkinji ot iýýän pterozawr tapyldy

Paleontologlar taryhda ilkinji gezek aşgazanynda ösümlik iýmitiniň galyndylary bolan pterozawryň galyndylaryny tapdylar. Bu açyş agzalan uçýan süýrenijileriň käbir görnüşleriniň ot iýiji bolandygynyň ilkinji göni subutnamasydyr...