Gadymy maýýa ybadathanasy Älemiň modeli bolup çykdy

  • 11.11.2025 13:06
  • 7.5k+

Археологи выяснили, что храм майя Агуада-Феникс, обнаруженный еще в 2020 году на границе Мексики и Гватемалы, на самом деле представляет собой гигантскую «космограмму» — модель того, как древние майя представляли себе Вселенную, сообщает Live Science.

Раскопки в этом районе ведутся уже более десяти лет. Агуада-Феникс считается древнейшим и крупнейшим памятником монументальной архитектуры региона майя, его размеры превышают многие древние города Мезоамерики. Строение датируется 1050 годом до н.э., то есть появилось до изобретения письменности майя, поэтому письменных свидетельств о нём не сохранилось.
Считается, что памятник является гигантской картой размером с город, показывающей «строение Вселенной». Архитектурная система включает каналы, дороги и плотину, которые пересекаются и формируют крестообразные фигуры. Общая площадь сооружения составляет около 9 на 7,5 км. Кроме того, строители сориентировали Агуада-Феникс по направлению восхода солнца, что связывают с 260-дневным ритуальным циклом, важным для поздних майя и ацтеков.
В храме также найдены захоронения с предметами, вероятно имевшими церемониальное значение, включая нефритовые украшения в форме крокодила, птицы и, возможно, рождающей самки, а также керамические сосуды.
Строительство Агуада-Феникс осталось незавершённым. По неизвестным причинам место было заброшено около 700 года до н.э.


23.12.2025 18:00
4.7k+

Gadymy ösümlikler güller peýda bolmazdan millionlarça ýyl öň, mör-möjekleri özüne çekmek üçin gozalaryny gyzdyrypdyrlar

Biologlaryň halkara topary ösümlikleriň, güller peýda bolmazdan millionlarça ýyl öň, ýylylyk ýaýratma — "görünmeýän ýagtylyk" — arkaly mör-möjekleri özüne çekendigini anyklady. Bu açyş mezozoý eýýamynda agdyklyk eden, infragyzyl yşaratlara esaslanýan aragatnaşyk kanalynyň bolandygyny subut edýär...

21.12.2025 13:20
3.4k+

Fizikler eliňde ody saklamaga mümkinçilik berýän dury materialy oýlap tapdylar

Boulderdäki Kolorado uniwersitetiniň fizikleri binalary ýylatmagyň usullaryna düýpli täsir edip biljek MOCHI diýlip atlandyrylýan dury ýylylyk izolýasiýa materialyny döretdiler. Bu özboluşly oýlap tapyş barada Science žurnalynda habar berildi...

18.12.2025 22:07
2.7k+

Arheologlar Müsürde 4400 ýyllyk Gün ybadathanasyny tapdy

Kairiň golaýyndaky Abusir nekropolynda ýaşy, takmynan, 4400 ýyl bolan Gadymy Müsüriň Gün ybadathanasynyň harabalygy tapyldy. Bu ybadathana, çen bilen, b.e.öň 2420-nji ýyldan 2389-njy ýyl aralygynda V nesilşalygyň döwründe dolandyran faraon Niuserrä degişli bolupdyr...

17.12.2025 11:16
2.6k+

Astronomlar ilkinji gezek Günüň daşky serhediniň kartasyny çyzdylar

Astronomlar ilkinji gezek Günüň atmosferasynyň daşky serhediniň — Alwen üsti (Alfvén surface) hökmünde tanalýan zolagyň yzygiderli iki ölçegli kartasyny düzdüler. Bu serhet Gün şemalynyň magnit tolkunlarynyň tizliklerinden geçip, yzyna dolanmaz ýaly Günüň täsirinden çykýan we planetalarara giňişlige ýaýraýan sebitidir...