Hytaý Marsy öwrenmek üçin ilkinji gämisini kosmosa üstünlikli uçurdy

  • 24.07.2020 23:29
  • 6.4k+

ТАSS agentliginiň habar bermegine görä, 23-nji iýulda ýerli wagt boýunça 12:40-da “Çançžen-5” raketa göterijisi Marsy öwrenmek üçin ilkinji hytaý enjamy “Týanwen 1” bilen Wençan kosmodromyndan badalga aldy. Raketa, takmynan, 36 minutdan soň orbita çykdy. Bu barada runews24.ru saýtynda bellenilip geçilýär.

Marsa hytaý enjamy ýedi aýdan ýeter. Onuň 2021-nji ýylyň fewralynda Marsyň orbitasyna çykmagyna garaşylýar. Bu marsohod Gyzyl planetany öwrenmek üçin ähli döwrebap enjamlar we gurluşlar bilen üpjün edilen. Missiýanyň wezipesi Marsyň üstüni, onuň topragynyň düzümini we atmosferasynyň hem-de howa şertleriniň aýratynlygyny öwrenmekden, şeýle-de suwy hem-de ýaşaýyş yzlaryny gözlemekden ybarat. Missiýa b.e.öň IV asyrda ýaşan hytaý liriki şahyry Sýuý Ýuanyň adybir eseriniň hormatyna “Asmana soraglar” diýlip atlandyryldy. Missiýanyň awtorlarynyň pikiriçe, bu eser Hytaýyň tebigaty we älemi öwrenmek niýetini alamatlandyrýar.
ABŞ-nyň aeronawtika boýunça milli edarasy (NASA) Hytaýy bu waka bilen gutlap, onuň Russiýadan, ABŞ-dan, Ýewropadan we Hindistandan (ýakyn wagtda sanawa birnäçe gün mundan öň hususy zonduny uçuran BAE hem girer) ybarat bolan Marsy öwrenijileriň halkara bileleşiginiň üstüni ýetirjekdigini belledi.
Marsa ýeten ilkinji kosmiki enjamlar Sowet Soýuzy tarapyndan 1970-nji ýyllaryň başynda goýberildi. Olardan biri “Mars-3” onuň üstüne üstünlikli gondy, ýöne tiz wagtdan ondan maglumatlaryň gelmegi bes edildi. Onuň yzyndan iberilen amerikan missiýasy “Wiking” has üstünlikli boldy, ol planetanyň üstünde birnäçe ýyllaryň dowamynda iş alyp bardy.
Marsa dolandyrylýan uçuşlary goýbermek mümkinçiligi birnäçe gezek maslahatlaşyldy, ýöne häzire çenli iş ýüzüne geçirilmedi. NASA bu taslama 2030-njy ýylda işe giriziler diýip çaklaýar.

düýn 10:36
7.3k+

Günorta Koreýanyň ilkinji hususy raketasy uçurylandan az wagt soň heläkçilige uçrady

23-nji dekabrda Aşgabat wagty bilen sagat 06:13-de Günorta Koreýanyň Innospace hususy kompaniýasynyň raketasynyň ilkinji orbital uçurylyşy amala aşyryldy. Bu synanyşyk şowsuz tamamlandy: uçurylandan takmynan 30 sekunt soň raketa ýere gaçdy we bortundaky ähli ýük ýitirildi...

23.12.2025 18:50
2.5k+

Global internet trafigi 19% ösdi, onuň ep-esli bölegini botlar emele getirýär

2025-nji ýylda global internet trafigi 19% ýokarlanyp, geçen ýylky 17% görkezijisinden geçdi. Şol bir wagtyň özünde, adamlar tarapyndan döredilýän trafigiň paýy 43,5%-e çenli peseldi. Cloudflare platformasynyň statistikasyna görä, emeli aň (EA) botlarynyň peýda bolmagy has göze ilýär...

23.12.2025 18:27
4.7k+

Ýaponiýa lazer aragatnaşygy arkaly 2 Tbit/s tizlikde maglumat geçirip, dünýä rekordyny goýdy

Ýaponiýanyň Milli maglumat we kommunikasiýa tehnologiýalary instituty (NICT), şäher gurşawynda lazer şöhlesiniň kömegi bilen maglumatlary 2 Tbit/s tizlikde üstünlikli geçirip, erkin giňişlikdäki optiki aragatnaşyk (FSO) boýunça dünýä rekordyny yglan etdi...

23.12.2025 18:00
4.2k+

Gadymy ösümlikler güller peýda bolmazdan millionlarça ýyl öň, mör-möjekleri özüne çekmek üçin gozalaryny gyzdyrypdyrlar

Biologlaryň halkara topary ösümlikleriň, güller peýda bolmazdan millionlarça ýyl öň, ýylylyk ýaýratma — "görünmeýän ýagtylyk" — arkaly mör-möjekleri özüne çekendigini anyklady. Bu açyş mezozoý eýýamynda agdyklyk eden, infragyzyl yşaratlara esaslanýan aragatnaşyk kanalynyň bolandygyny subut edýär...