Hytaý Marsy öwrenmek üçin ilkinji gämisini kosmosa üstünlikli uçurdy

  • 24.07.2020 23:29
  • 6.3k+

ТАSS agentliginiň habar bermegine görä, 23-nji iýulda ýerli wagt boýunça 12:40-da “Çançžen-5” raketa göterijisi Marsy öwrenmek üçin ilkinji hytaý enjamy “Týanwen 1” bilen Wençan kosmodromyndan badalga aldy. Raketa, takmynan, 36 minutdan soň orbita çykdy. Bu barada runews24.ru saýtynda bellenilip geçilýär.

Marsa hytaý enjamy ýedi aýdan ýeter. Onuň 2021-nji ýylyň fewralynda Marsyň orbitasyna çykmagyna garaşylýar. Bu marsohod Gyzyl planetany öwrenmek üçin ähli döwrebap enjamlar we gurluşlar bilen üpjün edilen. Missiýanyň wezipesi Marsyň üstüni, onuň topragynyň düzümini we atmosferasynyň hem-de howa şertleriniň aýratynlygyny öwrenmekden, şeýle-de suwy hem-de ýaşaýyş yzlaryny gözlemekden ybarat. Missiýa b.e.öň IV asyrda ýaşan hytaý liriki şahyry Sýuý Ýuanyň adybir eseriniň hormatyna “Asmana soraglar” diýlip atlandyryldy. Missiýanyň awtorlarynyň pikiriçe, bu eser Hytaýyň tebigaty we älemi öwrenmek niýetini alamatlandyrýar.
ABŞ-nyň aeronawtika boýunça milli edarasy (NASA) Hytaýy bu waka bilen gutlap, onuň Russiýadan, ABŞ-dan, Ýewropadan we Hindistandan (ýakyn wagtda sanawa birnäçe gün mundan öň hususy zonduny uçuran BAE hem girer) ybarat bolan Marsy öwrenijileriň halkara bileleşiginiň üstüni ýetirjekdigini belledi.
Marsa ýeten ilkinji kosmiki enjamlar Sowet Soýuzy tarapyndan 1970-nji ýyllaryň başynda goýberildi. Olardan biri “Mars-3” onuň üstüne üstünlikli gondy, ýöne tiz wagtdan ondan maglumatlaryň gelmegi bes edildi. Onuň yzyndan iberilen amerikan missiýasy “Wiking” has üstünlikli boldy, ol planetanyň üstünde birnäçe ýyllaryň dowamynda iş alyp bardy.
Marsa dolandyrylýan uçuşlary goýbermek mümkinçiligi birnäçe gezek maslahatlaşyldy, ýöne häzire çenli iş ýüzüne geçirilmedi. NASA bu taslama 2030-njy ýylda işe giriziler diýip çaklaýar.

düýn 17:29
1.6k+

SpaceX adamlary Aýa gondurmagyň möhletini yza süýşürdi

Politico neşiriniň alan resminamalaryna görä, SpaceX adamlary Aýa gondurmagyň möhletiniň azyndan 2028-nji ýylyň ahyryna çenli süýşürilýändigi barada NASA-ny habardar etmegi meýilleşdirýär. Bu Ak tamda göz öňünde tutulandan bir ýyldan gowrak wagt giçdir...

düýn 17:16
1.8k+

Alymlar kosmos şöhleleriniň gelip çykyşynyň 70 ýyllyk syryny açdy

LHAASO obserwatoriýasynda işleýän hytaý alymlary gara deşikden we hemra ýyldyzdan ybarat ulgamyň – mikrokwazarlaryň zarýadly bölejikleri tizleşdiriji hökmünde hereket edýändigini anyklady. Bu obýektler Akmaýanyň ýolunda ýokary energiýaly kosmos şöhleleriniň gelip çykyşynda möhüm rol oýnap biler...

düýn 11:24
4.1k+

Alymlar itleriň ilkinji tohumlarynyň haçan peýda bolandygyny anyklady

Itleriň gelip çykyşy we eldekileşdirilmegi häli-häzire çenli ylymda iň köp öwrenilýän temalaryň biri bolmagynda galýar. Science žurnalynda neşir edilen täze gözleg itleriň arasyndaky tapawutlaryň häzirki tohum çykarmak usullaryndan has öň ýüze çykyp başlandygyny görkezýär...

17.11.2025 14:06
5.2k+

Alymlar Perudaky syrly çukurlaryň inklerde buhgalterçilik guraly bolandygyny çaklaýarlar

Alymlar Perudaky syrly Monte-Sýerpe ýadygärliginiň maksady barada täze bir çaklamany hödürlediler. Täze gipoteza görä, müňlerçe çukurdan ybarat ägirt uly toplum, inkleriň harytlary hasaba almak we alyş-çalyş etmek üçin ulanan hasapçylyk ulgamynyň bir bölegi bolup hyzmat edip bilerdi...