Hytaý Marsy öwrenmek üçin ilkinji gämisini kosmosa üstünlikli uçurdy

  • 24.07.2020 23:29
  • 6.3k+

ТАSS agentliginiň habar bermegine görä, 23-nji iýulda ýerli wagt boýunça 12:40-da “Çançžen-5” raketa göterijisi Marsy öwrenmek üçin ilkinji hytaý enjamy “Týanwen 1” bilen Wençan kosmodromyndan badalga aldy. Raketa, takmynan, 36 minutdan soň orbita çykdy. Bu barada runews24.ru saýtynda bellenilip geçilýär.

Marsa hytaý enjamy ýedi aýdan ýeter. Onuň 2021-nji ýylyň fewralynda Marsyň orbitasyna çykmagyna garaşylýar. Bu marsohod Gyzyl planetany öwrenmek üçin ähli döwrebap enjamlar we gurluşlar bilen üpjün edilen. Missiýanyň wezipesi Marsyň üstüni, onuň topragynyň düzümini we atmosferasynyň hem-de howa şertleriniň aýratynlygyny öwrenmekden, şeýle-de suwy hem-de ýaşaýyş yzlaryny gözlemekden ybarat. Missiýa b.e.öň IV asyrda ýaşan hytaý liriki şahyry Sýuý Ýuanyň adybir eseriniň hormatyna “Asmana soraglar” diýlip atlandyryldy. Missiýanyň awtorlarynyň pikiriçe, bu eser Hytaýyň tebigaty we älemi öwrenmek niýetini alamatlandyrýar.
ABŞ-nyň aeronawtika boýunça milli edarasy (NASA) Hytaýy bu waka bilen gutlap, onuň Russiýadan, ABŞ-dan, Ýewropadan we Hindistandan (ýakyn wagtda sanawa birnäçe gün mundan öň hususy zonduny uçuran BAE hem girer) ybarat bolan Marsy öwrenijileriň halkara bileleşiginiň üstüni ýetirjekdigini belledi.
Marsa ýeten ilkinji kosmiki enjamlar Sowet Soýuzy tarapyndan 1970-nji ýyllaryň başynda goýberildi. Olardan biri “Mars-3” onuň üstüne üstünlikli gondy, ýöne tiz wagtdan ondan maglumatlaryň gelmegi bes edildi. Onuň yzyndan iberilen amerikan missiýasy “Wiking” has üstünlikli boldy, ol planetanyň üstünde birnäçe ýyllaryň dowamynda iş alyp bardy.
Marsa dolandyrylýan uçuşlary goýbermek mümkinçiligi birnäçe gezek maslahatlaşyldy, ýöne häzire çenli iş ýüzüne geçirilmedi. NASA bu taslama 2030-njy ýylda işe giriziler diýip çaklaýar.

düýn 19:18
2.5k+

Paleontologlar dinozawryň täze görnüşini açdylar: Ol tas 110 ýyllap köpçüligiň göz öňünde durdy

Paleontologlar köne kolleksiýalaryň arasyndaky muzeý witrinasynda dinozawryň täze görnüşini tapdylar. Bu, alymlaryň 1916-njy ýylda tapylan ördek burunly gadrozawridanyň nusgasyny täzeden öwrenenlerinden soň ýüze çykdy...

15.12.2025 17:03
7.2k+

Tanis şäherinden tapylan 225 heýkeljik mazarda ýatan faraonyň adyny anyklamaga ýardam etdi

Arheologlar Nil deltasyndaky gadymy Tanis şäherinde ýerleşýän şa mazaryndan 225 sany jaýlamak üçin niýetlenen heýkeljik tapdylar. Bu artefaktlaryň ýüzündäki nyşanlar atsyz sarkofagda ýatan merhumyň şahsyýetini anyklamaga mümkinçilik berdi: ol faraon Şeşonk III bolup çykdy...

15.12.2025 15:06
3.9k+

400 müň ýyllyk oduň yzy tapyldy: neandertallar Homo sapiens-den has öň ot ýakypdyr

Arheologlar Suffolk graflygyndaky arheologik ýadygärligiň çäginde adamlaryň 400 müň ýyl mundan ozal – öňki hasap edilenden tas 350 müň ýyl ir ot ýakmagy öwrenendigine subutnama tapdy. Ylmy gözleg Nature žurnalynda neşir edildi...

15.12.2025 08:34
1.4k+

ABŞ-da gatanda CO₂-ni siňdirýän beton işlenip düzüldi

Massaçusetsdäki Wuster Politehniki Institutynyň (WPI) alymlary Fermentatiw Gurluşlyk Materialy (ESM) diýlip atlandyrylýan innowasion gurluşyk materialyny işläp düzdüler. Onuň esasy aýratynlygy uglerod-negatiw bolmagydyr: gatama prosesinde ol kömürturşy gazyny çykarman, tersine, atmosferadan kömürturşy gazyny işjeň özüne siňdirýär...